Morgunblaðið - 04.05.2006, Blaðsíða 28

28 FIMMTUDAGUR 4. MAÍ 2006 MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
A
ðeins eitt getur fengið
mig til að verða
spenntur vegna úr-
slita borgarstjórn-
arkosninganna í
Reykjavík í lok mánaðarins: Vonin
um að R-listaflokkunum verði út-
hýst, helst öllum í bili. Það er fjarri
því að vera öruggt, munurinn í
könnunum ekki meiri en svo. En
jafnvel þótt sjálfstæðismenn nái
aðeins sjö sætum er ekki ólíklegt
að þeir kyngi stoltinu og leiti sam-
starfs við Vinstrigræna, nú eða
Framsókn ef hún kemst yfir
þröskuldinn.
Varla ætti það að gera slíkan
umsnúning torveldari fyrir D-
listamennina að nýtt fólk er í for-
ystu hjá þeim tveim flokkum sem
helst berjast um oddaaðstöðuna.
Björn Ingi Hrafnsson gerir nú
hraustlega atlögu að því orðspori
flokksins að græni liturinn standi
ekki fyrir æskuþrótt og vor heldur
gamla myglu úr skúmaskotum for-
tíðarinnar. Og Svandís Svav-
arsdóttir kemur svo vel fyrir að öf-
undin bókstaflega lekur af öðrum
flokkum.
Tvær ráðgátur hafa engir
stjórnmálaspekingar enn leyst;
hvers vegna hæfaleikafólkið er
svona dæmalaust margt í liði
Steingríms almannatengslajöfurs
og hvers vegna flokkurinn er
SAMT með svona afleitar og úrelt-
ar skoðanir á mörgum þjóðmálum.
Einhverjir myndu segja að
þetta sé bara of ungt, ekki verið til
nema í tæp átta ár og allir vita
hvað sjö ára krakkar eru stundum
pirrandi. En 1. maí var VG með
kaffi fyrir göngulúna á Hótel
Borg. Af einhverjum ástæðum
voru veitingar ekki til reiðu. Inn-
vígðir segja að þá hafi flokksfólk
búið sjálft til kaffi og meðlæti á
svipstundu og því sannað að það
gæti vel stýrt - Borginni. Þetta eru
víst bráðþroska börn.
En hvers vegna fer gamla
valdagengið, R-listaspírurnar, í
borgarstjórn svona í taugarnar á
mér? Það er auðvelt að benda á fá-
eina góða hluti á afrekaskránni,
menningarnótt fest í sessi, reið-
hjólabrautum fjölgað, laun leik-
skólakennara hækkuð. En það er
ósvífnin sem hleypir í mann illu
blóði, hvernig stöðugt er verið að
búa til nýjar stöður við borgarjöt-
una handa vildarvinum flokkanna.
Og ótalmörg dæmi um að margir
liðsmenn R-listaflokkanna eru
miklu kuldalegri við smælingja en
nokkur íhaldskurfur við stjórnvöl-
inn myndi voga sér. Hjartað slær
vinstra megin en ekki lengur fyrir
þá sem mest er hampað í ræðum
og áróðri, minnihlutann sem góð-
ærið gleymdi.
Nóg um þessa tegund jafn-
aðarstefnu og undarlegt daður
hennar við hákarla viðskiptalífs-
ins, lítum á blekkingaleikinn í
sambandi við fjármál Reykjavík-
ur. Tugmilljarðaskuldir hafa hlað-
ist upp þrátt fyrir góðærið, á sama
tíma hefur ríkissjóður verið önn-
um kafinn við að borga niður
skuldir. Reykjavík hefur síðustu
árin notað bókhaldsbrellur til að
fela skuldirnar, látið stofnanir og
fyrirtæki borgarinnar taka við
drýgstum hluta þeirra. Vandinn er
færður til, ekki lengur í augsýn.
Þá er hægt að segja að borgin
standi ágætlega, a.m.k. borg-
arsjóður. Það eru bara Orkuveitan
og fleiri af því tagi sem safna
skuldum. En ætli flestir kjósendur
sjái ekki í gegnum þennan fárán-
lega skollaleik?
Nýlega var okkur sagt að það
væri fjarstæða að lækka verð á
þjónustu einokunarrisans þegar
hann getur vegna þess að þá
myndi fólk bara fara að bruðla
með heitt vatn og rafmagn. Síð-
kapítalistarnir vinstrisinnuðu, sem
nú halda að þeir séu að reka einka-
fyrirtæki og vilja vera menn með
mönnum, vildu fá að mjólka al-
menning og leika sér með millj-
arða, til dæmis við að rækta risa-
rækjur. Fáir skilja vísdóminn á
bak við risarækjurnar alræmdu og
fleiri uppátæki R-listans. En nú
vill hann að Orkuveitan kaupi
grunnnet Símans – á lánum!
Enginn þarf að efast um ástæð-
una fyrir því að nútímalegir
vinstrimenn Samfylkingarinnar
og Framsóknar, sem hafa haft for-
göngu um skrautlegustu ævintýr-
in síðustu 12 árin, eru svona gal-
vaskir. Þeir vita sem er að
auðvitað er engin hætta á að Orku-
veitan fari á hausinn. Við gætum
ekki leyft henni að hætta störfum
eitt augnablik. Sama á við um
ýmsa aðra mikilvæga þjónustu
sem borgin annast, hún er óhjá-
kvæmileg. Vandinn er að oftast
skortir alla samkeppni og það sem
verst er, ráðamenn sem braska
fyrir hönd Reykvíkinga þurfa ekki
að hætta eigin fé.
Þeir geta því siglt djarflega um
ólgusjói markaðanna þótt kjós-
endur geti auðvitað refsað þeim
síðar og svipt þá völdum. Yfirleitt
gerist það samt of seint til að af-
stýra verstu slysunum.
Ætli einhver spyrji ekki hvort
sjálfstæðismenn hafi stjórnað af
slíkri snilld hér í eina tíð að þeir
séu endilega betri kostur? Ekki
alltaf en lengi má vona. Nú þarf
maður að stunda hálfgerðar sagn-
fræðirannsóknir. Það var einhvern
tíma á ofanverðri síðustu öld að
sjálfstæðismenn urðu fyrir þeirri
auðmýkingu að borgin þeirra (og
allra hinna) sneri við þeim baki í
annað sinn. Sumir sögðu fyrir fullt
og allt. Þeir bentu á að flokkurinn
væri yfirleitt ekki með meirihluta
atkvæða í Reykjavík í þingkosn-
ingum og ekki neitt náttúrulögmál
að hann stæði sig alltaf betur í
borgarstjórnarkosningum. En þá
gleymdu menn því hvað vald-
þreyta getur gert fyrir þá sem
ráfa um í eyðimörkinni, vald-
þreyta og hroki þeirra sem fengið
hafa að sitja of lengi við kjötkatl-
ana.
Nú verða sjálfstæðismenn að
vona að þeir sem segja að slímseta
vinstribræðingsins í borginni sé
orðin of löng fari ekki að rifja upp
hvað sumir eru búnir að stýra
landinu lengi. Sum rökin gegn R-
listanum sáluga virka í ýmsar átt-
ir.
Skipta þarf
út – í bili
Og ótalmörg dæmi um að margir
liðsmenn R-listaflokkanna
eru miklu kuldalegri við smælingja
en nokkur íhaldskurfur við
stjórnvölinn myndi voga sér.
kjon@mbl.is
VIÐHORF
Kristján Jónsson
ÉG SKRIFA þessa grein til að
vekja athygli á málum þeirra sem eru
öryrkjar. Sjálf er ég öryrki vegna al-
varlegra veikinda og hef oft þurft að
dvelja á Fjórðungssjúkrahúsinu á Ak-
ureyri. Þar hef ég fengið
mjög góða þjónustu og
er þakklát öllu því fag-
fólki sem hefur stundað
mig í mínum veikindum.
En svo vandast málið
þegar kemur að því að
lifa í samfélaginu sem
öryrki. Hvar eigum við
að fá upplýsingar um
réttindi okkar? Hver á
að leiða okkur á fund
þeirra sem geta upplýst
okkur um þennan rétt?
Ég get talað af reynslu
þegar ég segi að leiðin að þessum rétt-
indum er vægast sagt torfarin.
Hvar á að leita aðstoðar?
Þegar einstaklingur er nýgreindur
með alvarlegan sjúkdóm er ekki mikil
orka til staðar til að fara að hringsnú-
ast í kerfinu og leita réttinda sinna en
það er einmitt þannig sem málin
standa í dag. Þó að félagsráðgjafar séu
á sjúkrahúsum hefur það sýnt sig að
það er ekki nóg og sú hjálp skilar ekki
nægum árangri, því oft er það ekki
fyrr en út í samfélagið er komið að
spurningarnar vakna. Það hefur oft
verið sagt að einstaklingar þurfi að
vera frískir og fullir af orku til að hafa
úthald í það að fara á milli stofnana til
að kanna rétt sinn til aðstoðar og bóta
í kerfinu. Gott væri að hafa aðgang að
stað þar sem sálfélagslegur stuðn-
ingur væri veittur.
Krabbameinsfélag Akureyrar og
nágrennis styður við bakið á ein-
staklingum sem greinast með krabba-
mein og aðstandendum þeirra. Fjár-
magn til rekstrar þess félags kemur
að mestu frá einstaklingum sem
greiða árgjald til félagsins. Sömu sögu
má örugglega segja um mörg önnur
félagasamtök sem standa vörð um
ýmsa sjúklingahópa. Það má velta því
fyrir sér hvort ríki og/eða sveitarfélög
ættu ekki að styðja betur við þessi fé-
lög sem gætu þá eflt starfsemina til
hagsbóta fyrir skjólstæðinga sína. Í
framhaldi af því má örugglega leiða
líkur að því að þetta styddi verulega
við bakið á þeim sem á slíkri þjónustu
þyrftu að halda og auðveldaði þeim líf-
ið og gerði þeim jafnvel kleift að verða
virkari í samfélaginu. Víða erlendis
eru nokkurs konar þjónustu-
miðstöðvar þar sem t.d.
krabbameinssjúkir og
fjölskyldur þeirra geta
leitað eftir ýmiskonar
aðstoð, svo sem viðtölum
við félagsráðgjafa, sál-
fræðinga, iðjuþjálfa,
presta eða djákna og
síðast en ekki síst sam-
verustundir með öðrum
í svipuðum aðstæðum.
Þessir aðilar eru ekki
endilega starfsmenn
„miðstöðvanna“ en þeir
sem þar vinna geta vísað
skjóstæðingum sínum til þeirra. Félög
líkt og Krabbameinsfélagið hafa á
undanförnum árum reynt að efla þjón-
ustu við þá sem greinast með krabba-
mein og fjölskyldur þeirra, en þar sem
fjármagn til rekstrar slíks félags (og
örugglega annarra félaga ákveðinna
sjúklingahópa) er af skornum
skammti reynist þetta oft mjög erfitt.
Endurhæfingarstarf á Kristnesi
Mér er kunnugt um að félagsmála-
ráð Akureyrarbæjar og Krabba-
meinsfélag Íslands hafa stutt við
krabbameinsfélagið hér í bænum svo
hægt væri að halda námskeið fyrir
sjúklinga og aðstandendur þeirra.
Þetta námskeið hefur verið haldið
þrisvar og sett upp í formi fyrirlestra
þar sem m.a. var fjallað um félagsleg
réttindi, endurhæfingu, næring-
arráðgjöf, verkjameðferð, andlegan
stuðning, slökun o.fl. En betur má ef
duga skal og nú er ekki útlit fyrir að
félagið fái áframhaldandi styrk til
þessa verkefnis, þó svo að könnun sem
gerð var af RHA sýndi fram á mjög
mikla ánægju þátttakenda með þetta
námskeið og sjálf get ég sagt að ég og
minn nánasti aðstandandi nutum góðs
af. Á þessu námskeiði komst ég t.d. að
því að ég ætti möguleika á því að kom-
ast í endurhæfingu á Kristnesi og fór
þangað. Þar eigum við algera gull-
námu sem við verðum að standa vörð
um og gott væri ef allir sem þörf hafa
fyrir geti sótt þangað þá hjálp sem
þeir þurfa til að geta verið sem virk-
astir í samfélaginu. Því þótt við séum
öryrkjar þá er ýmislegt sem við getum
gert ef við fáum stuðning.
Stuðningur við öryrkja
Eftir Lilju Guðmundsdóttur ’Hvar eigum við að fáupplýsingar um réttindi
okkar? Hver á að leiða
okkur á fund þeirra sem
geta upplýst okkur um
þennan rétt? Ég get talað
af reynslu þegar ég segi
að leiðin að þessum rétt-
indum er vægast sagt
torfarin.‘
Lilja Guðmundsdóttir
Höfundur lést af völdum krabba-
meins aðfaranótt 1. maí. Hún var 21
árs öryrki og fjarnemi við VMA og
skipaði 6. sæti á lista Vinstri grænna
á Akureyri. Greinin er birt að ósk að-
standenda.
Vegna mikils aðstreymis aðsendra greina í aðdraganda bæjar- og sveitarstjórnarkosninganna verður
formi þeirra greina, sem lúta að kosningunum, breytt. Er þetta gert svo efnið verði aðgengilegra fyrir les-
endur og auka möguleika Morgunblaðsins á að koma greinunum á framfæri fyrir kosningar.
Bæjar- og sveitarstjórnarkosningar
ÞAÐ verður æ dapurlegra að fylgjast með kosninga-
baráttu Samfylkingarinnar í Reykjavík. Í stað þess að
fjalla um brýnustu málefni borgarinnar og borgarbúa
ráðast þeir Stefán Jón og Dagur á fram-
bjóðendur sjálfstæðismanna og saka þá
um blekkingar.
Í stað þess að viðurkenna og reyna að
læra af mistökum sínum, kenna þeir
ríkisstjórninni um eigið sinnuleysi og
hringlandahátt. Sitjandi ráðherrum er
lýst sem illmennum, og flokkssystkini
þeirra dæmd ómerkingar.
Steinum kastað …
Stefán Jón Hafstein lýsti meintri mannvonsku ráð-
herranna á eftirfarandi hátt í nýlegri blaðagrein:
,,…auðgildi er einrátt og ofar öllu. Og það sem verst er:
Þetta gerist ekki af vanrækslu, ekki af því ,,að þeir vita
ekki hvað þeir gjöra“, heldur einmitt af því að þetta er
það sem þeir vilja. Þeir sem ráða för ganga svona til
verks með opin augu og einbeittan brotavilja.“
Í Kastljósþætti á fimmtudaginn var lýsti Dagur B.
Eggertsson framboðslista sjálfstæðismanna í Reykja-
vík með eftirfarandi spurningu: ,,Hverjir eru bara að
daðra við íbúasamtök fyrir kosningar en ætla síðan að
ganga í lið með Sturlu?“ Og um oddvita sjálfstæð-
ismanna sagði hann í sama þætti: ,,Ég held að Vil-
hjálmur Þ. hafi setið í tvo áratugi í borgarstjórn og bar-
ist á móti uppbyggingu leikskólamála og hann ætlar nú
að verða stóri frelsarinn í leikskólamálum.“ Í sama um-
ræðuþætti beindi Dagur með glotti á vör eftirfarandi
spurningu til Vilhjálms Þ. Vilhjálmssonar: ,,Á að senda
konurnar heim?“
…úr glerhúsi
Hér kom spurning úr hörðustu átt. Er Dagur búinn að
gleyma því að Guðrún Halldórsdóttir, fyrrv. for-
stöðukona Námsflokka Reykjavíkur, lagði grunninn að
námi nýbúa hér á landi? Að Námsflokkarnir riðu á vað-
ið með þá kennslu og sinntu meginhluta hennar frá
upphafi? Að Stefán Jón heiðraði ómetanlegt skólastarf
Guðrúnar á sjötugsafmæli hennar í fyrra með því að
leggja Námsflokkana niður og senda þar með heim
tugi kvenna sem sinntu m.a. þessari kennslu? Og er
honum ókunnugt um að þessi kennsla hefur nú verið í
uppnámi vegna þessarar ,,hagræðingar“? Hver sendir
konur heim?
Er Dagur búinn að gleyma því að hann og Stefán Jón
lögðu niður gæsluvellina og sendu gæslukonurnar
heim þann 1. september sl., þó sumar hefðu unnið þar í
áratugi? Hefur hann gleymt framkomunni gagnvart
þessum ágætu konum, þegar Stefán Jón lofaði í blöðum
með bros á vör að þær fengju starfslokasamning, en
sveik þær svo þegar til kastanna kom? Hver sendir kon-
ur heim?
Dramb er falli næst
Málflutningur Dags og Stefáns Jóns lýsir þeim sjálfum
best. Sá sem aldrei viðurkennir mistök sín lærir aldrei
af þeim. Það er lítilmannlegt að kenna öðrum um eigin
mistök og ótrúlegur hroki að telja sig hafa einkaleyfi á
hugsjónum og vilja til góðra verka.
Málflutningi af þessu tagi er einungis ætlað að slá
ryki í augu kjósenda og ala á fordómum og andúð gegn
pólitískum mótherjum. Við skulum því vona að þeim
kumpánum takist ekki að draga kosningabaráttuna
niður í svaðið.
Hver sendir konur heim?
Marta Guðjónsdóttir
Höfundur skipar 10. sætið áframboðslista
sjálfstæðismanna í Reykjavík.
Þorsteinn Gestsson fjallar um vímuefni.
KOSNINGAR 2006
Hildur Baldursdóttir: „Við mæðgurnar."
Úrsúla Jünemann: „Kosningajeppi.“
Íris Jóhannsdóttir: „Bréf til frambjóðenda í Mosfellsbæ.“
Guðvarður Jónsson: „Kosningaloforð.“
Kári Páll Óskarsson: „Enginn vill búa við mengun.“
Toshiki Toma: „Þátttaka og viðhorf í borgarstjórn.“
Aðsendar greinar á mbl.is
www.mbl.is/greinar