Morgunblaðið - 24.05.2006, Blaðsíða 33

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 24. MAÍ 2006 33
GEIMVERA, sem fengi það
óöfundsverða hlutverk að fylgjast
með borgarstjórnarkosningum í
Reykjavík vorið 2006 og að senda
skýrslu til geimkynnis síns,
mundi trúlega eiga bágt með að
fatta fídusinn í sjónarspilinu.
Geimveran mundi álykta sem svo,
að ritstjóri Morgunblaðsins væri
fylgismaður Fidels Castro í heil-
ögu stríði gegn fákeppnisklíku
auðvaldsins. Og að
nánustu bandamenn
hans væri að finna í
borgarstjórnarflokki
Sjálfstæðisflokksins,
undir forystu velvilj-
aðs öldungs að nafni
Vilhjálmur. Geimver-
an sæi í hendi sér, að
þessi góði flokkur
mætti ekkert aumt
sjá og æli einkum
önn fyrir börnum,
konum, öldruðum og
öryrkjum. Þetta bág-
stadda fólk ætti hins
vegar undir högg að
sækja hjá atvinnumiðlun Fram-
sóknarflokksins ehf., sem hefði
lagt undir sig heilbrigðisráðu-
neytið til þess að herja þaðan á
varnarlaust fólk. Áróðursbækl-
ingar Sjálfstæðisflokksins, leikn-
ar sjónvarpsauglýsingar og annað
kruðerí, litverpt úr bláu í bleikt,
mundi styrkja geimveruna í þess-
um söguskilningi.
Höfundur
velferðarríkisins
Allar efasemdir hefðu svo horf-
ið úr huga geimverunnar við að
heyra Kjartan Gunnarsson fjár-
festi (sem stýrði Sjálfstæð-
isflokknum og Landsbankanum
um skeið í aukavinnu) upplýsa al-
menning um það í útvarpsþætti í
vikulokin, að Sjálfstæðisflokk-
urinn hefði fundið upp velferð-
arríkið. Þar með hefði geimveran
slegið því föstu, að Sjálfstæð-
isflokkurinn væri heiðursfélagi í
Alþjóðasambandi jafnaðarmanna,
ef ekki beinlínis arftakaflokkur
kommúnistaflokksins sálaða. Ef
einhver hefði álpast til að nefna
að fyrra bragði Hannes Hólm-
stein og frjálshyggjufélagið í hirð
Davíðs á nafn hefði sá hinn sami
verið fullvissaður um, að Hannes
væri núorðið sauðmeinlaus, enda
lagstur í ferðalög og bókmennta-
grúsk. Enda væru allar stríðs-
yfirlýsingar hægrisinnaðra hug-
sjónamanna gegn velferðarríkinu
horfnar af heimasíðum þeirra –
fyrir kosningar. Og ránfugls-
merkið? Bara uppstoppaðar forn-
menjar og stofustáss. Hafið eng-
ar áhyggjur. Þjóð sem er svo
lukkuleg að eiga svona góðgerð-
arfélag eins og Sjálfstæðisflokk-
inn fyrir þjóðarflokk þarf áreið-
anlega ekki á neinum
jafnaðarmannaflokki að halda –
eða hvað?
Velferðarríkið
og óvinir þess
En hefði geimveran mátt vera
að því að sitja ársfund Seðla-
bankans hefði hún fengið að
heyra meira. Þar hefði hún t.d.
heyrt Seðlabankastjórann (fyrr-
verandi formann
Góðgerðarfélagsins)
skeyta skapi sínu á
fyrrverandi félögum
sínum í ríkisstjórn –
einkum þó arftaka
sínum á formanns-
stóli og fyrrverandi
fjármálaráðherra,
Geir Haarde – fyrir
að hafa brugðist í
baráttunni við verð-
bólguna. Og fyrir að
hafa skilið sig einan
eftir á verðbólgu-
vaktinni. Verðbólg-
an mælist nú hvorki
meira né minna en 16% á þriggja
mánaða tímabili. Hin skulduga
þjóð horfir hnípin á höfuðstól
skuldanna bólgna út, vaxtabyrð-
ina þyngjast og kaupmáttinn
hríðfalla. Hinir skuldugu vita, að
veislunni er lokið og að reikning-
arnir eru komnir í innheimtu.
Ástæðan er ekki illmennska held-
ur ábyrgðarleysi í ríkisfjár-
málum, að sögn seðlabankastjór-
ans. Á útlensku heitir þetta
„incompetence“ – en á íslensku
fúsk. Afleiðingarnar eru hinar
sömu, hverjar svo sem nafngift-
irnar eru. Það er komið að
skuldadögum. Og það eru kjós-
endur sem borga brúsann.
Skattar og skerðingar
Kannski geimveran hefði mátt
vera að því að slást í hópinn í
Háskólabíói, þar sem fulltrúar
þrettán þúsund aðstandenda
aldraðra heyrðu dr. Stefán Ólafs-
son prófessor afhjúpa blekk-
inguna um hið meinta Góðgerð-
arfélag. Undir forystu
fjármálaráðherra Góðgerð-
arfélagsins, Geirs Haarde, hefur
ójöfnuður vaxið sem aldrei fyrr í
íslensku samfélagi. Hinir ríku
hafa orðið ríkari, en hinir fátæku
eru að verða fátækari. Þetta hef-
ur sem betur fer ekki farið fram
hjá lesendum Morgunblaðisins,
þökk sé ritstjóra þess. Allt er
þetta í anda Bush og Reagans,
sem fjármálaráðherrann fyrrver-
andi er sagður hafa í hávegum.
Geir hinn harði hefur létt skatt-
byrði hinna ríku, en þyngt hana á
öllum hinum, og mest á þeim,
sem minnst bera úr býtum. Þetta
eru staðreyndir, sem ráðherrum
og hjálparkokkum þeirra hefur
ekki tekist að hrekja, þrátt fyrir
ærna tilburði.
Með skattastefnu sinni og
tekjutengingu lífeyrisgreiðslna,
mitt í góðærinu, hefur fjár-
málaráðherrann tekið til baka í
ríkissjóð með hægri hendinni það
sem lífeyristryggingakerfið hefur
greitt öldruðum með vinstri
hendinni. Seðlabankastjórinn lof-
syngur íslensku lífeyrissjóðina og
segir þá vera hina öflugustu í
heimi. Það er nokkuð til í því,
þökk sé verkalýðshreyfingunni.
En með sköttum sínum og skerð-
ingum hefur fjármálaráðherra
Sjálfstæðisflokksins komið í veg
fyrir, að ellilífeyrisþegar fái notið
þessa skyldusparnaðar að lokinni
starfsævi. Skyldusparnaðurinn er
að verulegu leyti gerður upp-
tækur í ríkissjóð. Með þessari
stefnu eru fjármálaráðherrar
Sjálfstæðisflokksins að grafa
undan trausti almennings á vel-
ferðarríkinu. Þetta er eftiröpun á
aðför bandarískra hægrimanna
undir forystu Bush að velferð-
arríkinu. Þeir fylgja honum ekki
bara í löglausu ofbeldi í Írak.
Þeir herma eftir honum í heima-
stjórninni líka. Enda komst
enska vikuritið The Economist að
þeirri niðurstöðu, að hagstjórn-
armistök Íslendinga væru af
sama toga og hjá Bush – ábyrgð-
arleysi í ríkisfjármálum, botnlaus
viðskiptahalli og hraðvaxandi
ójöfnuður – og myndu enda með
ósköpum – þar líkt og hér.
Að kvitta fyrir
með kjörseðli
Kosningabarátta, sem er rekin
af ímyndarumbum og förð-
unarmeisturum, mun seint
kveikja ástríður í brjóstum fólks.
Enda er tilgangurinn sá að svíkja
bæði mál og vog ærlegra skoð-
anaskipta og að hylja veruleikann
í værðarvoðum og felulitum. Eins
og t.d. þeim, að Sjálfstæðisflokk-
urinn, þessi gamli fyrirgreiðslu-
flokkur sérhagsmunahópa, sé ein-
hvers konar sambland af Rauða
krossinum og Thorvaldsensbas-
arnum. Gott ef Móðir Teresa er
ekki gengin í flokkinn, fyrir kosn-
ingar. En eldri borgarar þessa
lands og aðstandendur þeirra,
þeir sem fylltu Háskólabíó og
hafa nú stofnað félagsskap til að
halda hlífiskildi yfir öfum og
ömmum þessa lands, sem sætt
hafa skeytingarleysi og vanvirðu
af hálfu fjármálaráðherra Sjálf-
stæðisflokksins, vita betur.
Kvenþjóðin veit líka, hverjir
hafa rétt hlut kvenna í stjórn-
sýslustörfum og hverjir hækkuðu
laun umönnunarstétta, þegar á
reyndi. Það gerði borgarstjórn
Reykjavíkur undir stjórn Reykja-
víkurlistans. Þetta eru afgerandi
stórmál, sem skilgreina afstöðu
manna í pólitík, þegar á reynir,
ekki bara í orði – heldur í verki.
Og er nú rétt að muna frýjunar-
orð Einars Odds um aðför að
stöðugleikanum af þessu tilefni
og yfirlýsingu Mathiesens fjár-
málaráðherra um að kjör umönn-
unarstétta kæmu honum ekki við.
Kjörseðlar eru kvittanir. Fyrir
þetta þarf að kvitta.
Hugsjónir og hæfileikar
Og eitt enn: Fyrir ungu kyn-
slóðina í Reykjavík er valið í
þessum kosningum auðvelt. Það
er kosið um hver skuli gegna
embætti borgarstjóra Reykvík-
inga. Þetta er valdamikið djobb.
Valið stendur milli tveggja ein-
staklinga: Fulltrúa hins gamla
fyrirgreiðsluflokks sérhags-
munanna annars vegar og leið-
togaefnis nýrrar kynslóðar jafn-
aðarmanna á Íslandi hins vegar.
Það gengur ekki upp að kvarta
undan því að hæfileikamenn fáist
ekki til að gefa kost á sér í póli-
tík, en láta svo tækifærið sér úr
greipum ganga, loksins þegar það
gefst til að kjósa slíkan mann.
Dagur Eggertsson hefur það til
að bera, sem mestu varðar í fari
stjórnmálamanna: Hugsjónir og
hæfileika. Kjör hans í embætti
borgarstjóra gæti orðið merk-
isviðburður í hinu pólitíska daga-
tali framtíðarinnar. Hugsum um
það.
P.s. Í Staksteini sínum í dag,
21. maí, vænir ritstjóri Mbl. Al-
freð Þorsteinsson, borgarfulltrúa
Framsóknarflokksins, um að vera
„mafíós“, þ.e.a.s. spilltur stjórn-
málamaður. Ritstjórinn tekur það
fram, að Alfreð hafi alltaf dreymt
um að starfa með Sjálfstæð-
isflokknum í spillingunni, en
hann hafi „neyðst til að vinna
með vinstri mönnum í 12 ár“.
Þetta eru hlýlegar kveðjur til
samstarfsflokksins í ríkisstjórn
og þýðingarmikil skilaboð til
kjósenda, sem þeir ættu ekki að
láta fram hjá sér fara.
Af förðunarmeisturum
og felulitum
Eftir Jón Baldvin
Hannibalsson ’Kosningabarátta, sem er rekin af
ímyndarumbum
og förðunarmeisturum,
mun seint kveikja
ástríður í
brjóstum fólks.‘
Jón Baldvin
Hannibalsson
Höfundur er fyrrverandi
formaður Alþýðuflokksins.
SÍÐUSTU daga hef ég verið á
ferðinni um Austur-
land í vorhretinu.
Vegir hafa verið
varasamir, flughálka
og einstöku leiðir
teppst. Björg-
unarsveitin í Nes-
kaupstað þurfti að ná
í 17 manns upp í
Oddsskarð á sunnu-
dagskvöld, sem þar
sátu föst í lang-
ferðabíl. Þetta skýrir
ástandið, enda ekki
við öðru að búast.
Fjallvegurinn um
Oddsskarð fer í 630 metra hæð
og stenst ekki Evrópustaðla.
Brattinn fer yfir 13% upp úr
Eskifirði og er víða um 10%, en á
þungaflutningaleiðum má hallinn
ekki fara yfir 8% í nútímavega-
gerð. Jarðgöngin eru of þröng og
lág fyrir staðlaða
gámaflutninga.
Þessa síðustu daga
hef ég verið þrá-
spurður um það,
hvenær sé að vænta
nýrra ganga milli
Eskifjarðar og Norð-
fjarðar og hvort slík
gangagerð sé næst á
dagskrá. Ég hef
svarað því, að vilji
minn standi til þess.
Í samgönguáætlun
eru þrenn jarðgöng
nefnd: Norðfjarð-
argöng, göng til Vopnafjarðar og
göng milli Arnarfjarðar og Dýra-
fjarðar. Framkvæmdaröðin hefur
hvorki verið rædd né ákveðin í
þingflokki Sjálfstæðisflokksins né
á Alþingi. Á hinn bóginn hefur
verið ákveðið að göng séu gerð til
Bolungarvíkur vegna grjóthruns
á veginn um Óshlíð, sem getur
orðið mönnum að fjörtjóni, og er
raunar sömu sögu að segja af
Þvottár- og Hvalnesskriðum.
Á fundi á Eskifirði fyrir
skömmu lýsti samgönguráðherra
því yfir, að rannsóknum fyrir
jarðgangagerð til Norðfjarðar
yrði hraðað og að það væri hans
óskastaða, að samtímis yrði ráð-
ist í Norðfjarðargöng og göng
fyrir vestan. Þetta er staðfesting
á því, að undirbúningsrannsóknir
á báðum þessum stöðum verða
látnar haldast í hendur.
Fyrir síðustu kosningar lýsti
ég því yfir, að ég mundi berjast
fyrir því af alefli að í Norðfjarð-
argöng yrði ráðist. Niðurstaða er
ekki komin í þau mál, en ég tel
þau brýnust þeirra ganga, sem
nú eru í undirbúningi. Til skýr-
ingar hef ég stundum tekið dæmi
af Súgandafirði og þær breyt-
ingar sem urðu vestra við jarð-
gangagerðina þangað. Ætli Súg-
firðingar gætu hugsað sér í dag,
að 630 metra fjallvegur skildi á
milli þeirra og Ísafjarðar? Ætli
það.
Jarðgöng til Norðfjarðar
Eftir Halldór Blöndal
’Niðurstaða er ekkikomin í þau mál, en ég
tel þau brýnust þeirra
ganga, sem nú
eru í undirbúningi.‘
Halldór Blöndal
Höfundur er 2. þingmaður
norðausturkjördæmis.
alþjóðlegan samning gegn man-
sali sem Ísland hefur undirritað,“
segir Jóhanna.
Í skýrslunni er bent á að átök í
löndum eins og Angóla, Sierra
Leone og Líberíu hafi minnkað,
stuðningur við Alþjóða stríðs-
glæpadómstólinn hafi aukist, sí-
fellt fleiri krefjist þess að Guant-
anamo-búðunum verði lokað og
almenningur sé orðinn virkari í
baráttunni fyrir mannréttindum.
„Almenningur er farinn að láta
meira í sér heyra og segja skoð-
anir sínar á mannréttindabrot-
um,“ segir Jóhanna og bætir við
að það sjáist meðal annars í því
að félagar í Amnesty séu orðnar
tvær milljónir í heiminum og sex
þúsund á Íslandi.
é varið í
Viðbrögð
a þegar
kk yfir í
um þetta,
ptekin af
rkum“ að
ist til að
g hjálpa
ansali
rkari
málefni í
eldi gegn
g Ísrael.
til bjart-
kki bara
hóf rann-
amþykkti
árið
og Afr-
eru til
rfur og
abrot
öldum
angabúð-
reina frá
aldið er í
kum“ og
i
– Sameinuðu þjóðunum sem
hvattar eru til að vinna að vopna-
viðskiptasáttmála, sem stýri við-
skiptum með smávopn þannig að
þau séu ekki notuð til að fremja
mannréttindabrot.
– Átta helstu iðnríkjum heims
sem samtökin saka um „hræsni“
fyrir að segjast vilja útrýma fá-
tækt í Afríku en um leið sjá stríð-
andi fylkingum fyrir meirihluta
vopnanna sem notuð eru í átökum
í álfunni.
di hunsuð
arkmiða
Reuters
d Hussein og dóttir hennar sem var skotin í fót-
oru í var rænd í Darfur-héraði í Súdan.
röfur
árið 2006