Morgunblaðið - 02.02.2007, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 2. FEBRÚAR 2007 19
MENNING
Frítt til áskrifenda Morgunblaðsins!
10 ókeypis smáauglýsingar á mánuði á mbl.is
Auglýstu þar sem umferðin er!
Smáuglýsingar
Mbl.is er vinsælasti vefur landsins með um 2 milljónir heimsókna á viku og er
smáauglýsingavefurinn sá stærsti sinnar tegundar hér á landi.
Antík | Atvinnuhúsnæði | Barnagæsla | Barnavörur | Bátar | Bílar | Bílar - aukahlutir | Bílar óskast | Bílaþjónusta | Bókhald | Búslóðaflutningar | Byggingar | Byggingavörur | Byssur | Bækur
Dýrahald | Einkamál | Fatnaður | Fellihýsi | Ferðalög | Fornbílar | Fæðubótarefni | Gisting | Golf | Handavinna/föndur | Hannyrðir | Heilsa | Heilsárshús | Heimilistæki | Hjólbarðar | Hjólhýsi | Hljóðfæri
Hreingerningar | Húsaviðhald | Húsbílar | Húsgögn | Húsnæði í boði | Húsnæði óskast | Iðnaðarmenn | Íþróttir | Jeppar | Kerrur | Listmunir | Málverk | Mótorhjól | Námskeið | Nudd | Óskast
H
V
ÍT
A
H
Ú
S
IÐ
/
S
ÍA
HÓPUR listmálara, sem kallar sig
Gullpensilinn, sýnir nú í Gerðarsafni
undir yfirskriftinni „Indígó“ sem
vísar til hins sérstæða og forna ind-
ígólitar. Með vali á lit sem þema
samsýningarinnar minna þeir á að
liturinn, sem er auðvitað einn af
grundvallarþáttum málverksins,
geti einn og sér borið uppi merking-
arheim þess (þetta ræðir Auður
Ólafsdóttir listfræðingur í sýning-
arskrá). Myndirnar á sýningu gull-
penslanna byggja flestar einnig á
frásögn af einhverju tagi, oft í
tengslum við þá merkingu sem hug-
takið indígó eða blár litur hefur í
menningunni.
Sé til dæmis litið til skemmti-
legrar myndraðar Jóhanns Ludwigs
Torfasonar, Leikföng fyrir Ind-
ígóbörn, þá fjallar hann þar um börn
með geðrænan vanda en að sögn sjá-
enda mun ára slíkra barna ind-
ígólituð. Indígó liggur einhvers stað-
ar á milli bláa litarins og hins
fjólubláa en bakgrunnur dúkkuleik-
fanganna í verki Jóhanns virðist
fjólublár og er líklega stafræn út-
gáfa af indígó en verkin eru unnin í
tölvu. Dúkkurnar gefa í skyn yf-
irskilvitlega veröld en minna einnig
á fantasíufígúrur hollenska end-
urreisnarmálarans Hieronymusar
Bosch (1450–1516).
Hið undarlega er einnig kveikjan
að fínlega unninni og blæbrigðaríkri
myndröð Sigríðar Ólafsdóttur þar
sem unnið er með portrett af föng-
um á Litla-Hrauni. Birgir Snæbjörn
Birgisson er á slóðum annarleikans í
myndröð af „ljóshærðum hjúkr-
unarfræðingum“ eða réttara sagt
hjúkrunarnemum sem íklæddir eru
bláum nemaskyrtum og hvítri
svuntu eins og tíðkaðist áður fyrr.
Nálgun Kristínar Gunnlaugs-
dóttur er af andlegum, eða trúar-
legum toga. Indígóbörnum bregður
reyndar einnig fyrir í verkunum –
þau sitja umkringd trjám eða í fé-
lagsskap síðskeggjaðra öldunga í
bláleitu landslagi. Meðferð blárra
litatóna er ýkt líkt og til að undir-
strika andlegar skírskotanir litarins
og hefur þetta í för með sér að lands-
lagið virkar óraunverulegt, nánast
gervilegt. Í verkinu Eilífðin virðist
skegg öldunganna, klæði þeirra og
klettarnir sem þeir sitja á, gerð úr
sama efninu. Ef til vill er þessi tækni
vísvituð hjá Kristínu en fyrir vikið
skortir ákveðna „dýnamík“ sem fel-
ast þyrfti í markvissari eða
ákveðnari formmótun.
Verkið Nótt eftir Helga Þorgils
Friðjónsson vísar einnig til hins and-
lega. Stjörnur á ógagnsæjum, ind-
ígóbláum, nánast svörtum næt-
urhimni eru táknaðar með
einföldum doppum og strikum svo
minnir á kirkjulist fyrri alda og sum
íslensk kirkjuloft. Fuglar svífa um
myndfletina líkt og frosnir í tíma,
eða réttara sagt tímaleysi alheims-
ins. Karlmannsfígúra, sem situr
íhugul, á ef til vill að vera hæfilega
bernsk en veikleikar í anatómíunni
draga að sér athygli. Gætir hér
hugsanlega þreytu hjá listamann-
inum í vinnslu þeirrar sjálfsmynd-
arfígúru sem sést í flestum verkum
hans?
Áhrif frá austurlenskri speki sjást
í verkum Daða Guðbjörnssonar. Í
Ljóði til jarðarinnar sést vísir að
ferskum og spennandi vinnubrögð-
um fyrir miðri mynd þar sem sýnist
vera austurlenskur dreki í gulum,
grængulum og bleikum litatónum.
Þessi myndhluti er ólíkur flestu, ef
ekki öllu sem áður hefur sést í ís-
lensku málverki. Daði mætti hins
vegar hafa aðeins meiri hemil á hin-
um alkunnu „krúsidúllum“ sínum.
Sigtryggur Bjarni Baldvinsson
vinnur með birtingarmynd blámans
í efnisveruleikanum – og þá fremur
vatns en himins og fjalla. Eintóna,
blátt verkið Brúará Indígó, sem
virðist reyndar við fyrstu sýn vera
næturhiminn, er af vatnsyfirborði
árinnar en nær ekki að gefa í skyn
undirliggjandi ólgu. Yfirborð árinn-
ar er brotið upp í iðandi afstrakt lita-
samspil í Brúará indígó II og þar
skapar listamaðurinn hreyfingu og
spennu á myndfletinum.
Vel heppnuð verk JBK Ransu og
Sigurðar Árna Sigurðssonar eru
óhlutbundin og byggjast á hring-
forminu. Litaðar plexíglerplötur
hins síðarnefnda varpa breytilegum
skuggamyndum á strigaklæddan
vegg salarins – og þær líta út eins og
málverk, unnin beint á vegginn. Í
verkum Ransu birtast skemmtilegar
form- og litrænar rannsóknir, lík-
lega með indígó innanborðs, þar sem
„geislabaugar“ keppa um athygli
augans – og örva skynjunina. Frá-
sögnin læðir sér inn í myndröð eftir
Ransu á neðri hæð safnsins, eins
konar myndasögu þar sem óhlut-
bundin verk verða kveikja ímynd-
unarafls sýningargesta.
Indígóliturinn kemur við sögu hjá
Eggerti Péturssyni sem gerir til-
raunir með uppbyggingu og samspil
lita en hvítir sveipir í öðru verki
hans ljá því ýkt yfirbragð sem teng-
ist fölum, postulínsvængjuðum fiðr-
ildaskúlptúrum Birgis Snæbjarnar
þar hjá, sem fyrir sitt leyti minna á
flórsykurhúðað kökuskraut. Segja
má að í fiðrildum Birgis nái kitsið,
sem margir gullpenslanna daðra við,
sannkölluðu „flugi“.
Indígóliturinn kemur mismikið
við sögu á þessari fjölbreyttu sýn-
ingu en hann myndar tengingu á
milli ólíkra myndlistarmanna og
beinir athygli sýningargesta að sí-
gildum byggingarþáttum málverks-
ins – lit og frásögn.
Frásögn litarins
Morgunblaðið/Golli
Nótt Helgi Þorgils Friðjónsson er á meðal þeirra sem á verk á sýningunni.
MYNDLIST
Listasafn Kópavogs –
Gerðarsafn
Til 11. febrúar 2007
Opið þri.–sun. kl. 11–17. Aðgangur kr.
400. Eldri borgarar og öryrkjar kr. 200.
Hópar (10+) kr. 300. 12 ára og yngri:
ókeypis. Ókeypis á föstudögum.
Gullpensillinn – Indígó
Anna Jóa