Morgunblaðið - 02.02.2007, Qupperneq 29

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 2. FEBRÚAR 2007 29
UNDIRRITAÐUR leggur ekki
í vana sinn að svara ritstjórn-
arskrifum Morgunblaðsins, og
allra síst þeim sem snúast um
hann sjálfan, nema sérstök ástæða
sé til. Þau hafa að vísu verið með
líflegra móti að undanförnu, eða
eins og ágætur kunningi minn orð-
aði það við mig, bara hver hálf-
skammturinn og heilskammturinn
á fætur öðrum úr skítadreif-
aranum. Með hálfskammti átti
hann við Staksteina en með heil-
skammti við leiðara, aðspurður.
Ég hef lengi haft gaman af til-
burðum Morgunblaðsins til þess
að skrifa um íslensk
stjórnmál, ekki
endilega eins og þau
eru, heldur eins og
Morgunblaðinu
finnst að þau eigi að
vera. Þannig hefur
blaðið af mikilli elju,
en fullkominni van-
þekkingu, skrifað
um okkur Vinstri
græn eins og við
værum tveir alger-
lega aðskildir hópar
fólks, annars vegar
vinstrisinnar og hins
vegar umhverf-
isverndarfólk. Undirliggjandi
virðist vera einhver óskhyggja um
að hreyfing okkar geti á einhvern
hátt klofnað eftir slíkum línum.
Morgunblaðinu mun ekki verða að
þeirri ósk og ég held, með fullri
virðingu fyrir blaðinu, að það of-
meti áhrif sín á mögulega stjórn-
málaframvindu í landinu ef menn
þar á bæ halda að skrif af því tagi
sem blaðið stundar um undirrit-
aðan muni kalla slíkt fram.
Vinstrihreyfingin – grænt fram-
boð hefur frá upphafi byggt á
samþættingu umhverfisverndar
og félagshyggjusjónarmiða, sam-
þættingu umhverfisverndar og
áherslna í atvinnumálum o.s.frv.
Með alveg sama hætti og við fell-
um áherslu okkar á kvenfrelsi eða
félagslega alþjóðahyggju inn í
stefnu okkar í öðrum málaflokk-
um. Ég fullyrði að almennt líta
okkar félagar og stuðningsmenn
ekki á sig sem annaðhvort vinstri-
eða umhverfissinna, ekki ann-
aðhvort femínista eða fé-
lagshyggjufólk, ekki annaðhvort
friðar- eða náttúruverndarsinna,
heldur þetta hvorutveggja og allt í
senn. Saman deilum við eðli máls-
ins samkvæmt almennt séð rót-
tækum viðhorfum, þ.e. erum rót-
tæk í okkar félagshyggju, í okkar
umhverfisverndarbaráttu, stönd-
um fyrir róttæk kvenfrelsissjón-
armið o.s.frv., enda veitir sann-
arlega ekki af því hálfvelgja í
þessum efnum skilar litlu.
Hvað veldur ergelsi
Morgunblaðsins?
Ég get glatt Morgunblaðið með
því að upplýsa að stemningin í
röðum okkar Vinstri grænna er
góð og við höfum látið öðrum eftir
pólitískan vandræða-
gang að undanförnu.
Eindrægni og sam-
staða hefur einkennt
ákvarðanir um fram-
boðslista og annan
undirbúning undir
komandi kosningar.
Fjölmargir nýir liðs-
menn hafa bæst í okk-
ar raðir. Þar á meðal
eru margir nýir og
glæsilegir frambjóð-
endur sem eiga ágæta
möguleika á að ná
kjöri og tryggja þann-
ig endurnýjun og
meiri breidd í okkar framvarð-
arsveit. Vonandi eru það ekki
þessar ánægjulegu fréttir af okkar
flokki og sá meðbyr sem hann hef-
ur sem valda ergelsisskrifum
Morgunblaðsins? Og þó. Getur
hugsast að Morgunblaðinu renni,
þó þykkt sé, gamalt íhaldsblóðið
til skyldunnar og þyki nú rétt að
gera sitt til þess að ekki eflist um
of málefnalega heilsteyptur og
samstilltur valkostur fyrir kjós-
endur á vinstri vængnum? Eða
eru ástæðurnar e.t.v. hinar sömu,
sbr. leiðara næstsíðasta sunnudag,
og valda lágkúruskrifum Björns
Bjarnasonar á einkasíðu hans um
undirritaðan? Sú staðreynd að ég
hef aðeins potað í kýli kald-
astríðsarfleifðar íhaldsins, leyft
mér að spyrja um og ræða póli-
tískar símhleranir, persónunjósnir
og leynisamninga bak við þing og
þjóð um hersetuna?
Sammála Geir H. Haarde
En nú er komið að megintil-
gangi þessa pistils, sem sagt þeim
að róa Staksteinahöfund dagsins
og forða honum frá óþörfum and-
vökum. Við Vinstri græn munum
hér eftir sem hingað til engan af-
slátt veita af mannréttindum og
það eins þótt málefni innflytjenda
eigi í hlut. Á haustmánuðum sögð-
um við okkur alveg frá umræðum
um málið á þeim forsendum að
innflytjendum sem slíkum eða
fjölda þeirra væri stillt upp sem
vandamáli þegar í hlut ættu að-
stæður í efnahagslífi og á vinnu-
markaði sem stjórnvöld sjálf bæru
alla ábyrgð á. Áherslur okkar á
þessu sviði liggja fyrir m.a. í formi
frumvarpa og tillagna á Alþingi
um úrbætur, í stefnuyfirlýsingu,
ályktunum og sjálfstæðri stefnu-
mótun.
Í Morgunblaðinu í gær birtist
stutt frétt sem byggðist á brotum
úr samtali sem blaðamaður átti við
mig símleiðis um fund Frjálslynda
flokksins helgina á undan og hvort
umræður og ályktanir þar gerðu
samstarf við þann flokk útilokað af
okkar hálfu. Hvort þær gerðu sem
sagt út um það sem í daglegu tali
er kallað „Kaffibandalagið“ og
hvort þátttaka í því hefði þá verið
mistök. (Hér skal reyndar upplýst
að kaffi sem verið hefur á boð-
stólum á tengdum fundum hefði
oft mátt vera betra, en það er ann-
að mál). Ég svaraði efnislega því
til í nokkru máli að fyrst þyrfti ég
nú að kynna mér ályktanir þings-
ins og lesa í heild ræðu formanns-
ins. Í öðru lagi skipti þá máli hvort
um hreina og klára stefnubreyt-
ingu væri að ræða frá stefnuskrá
flokksins og þá hve afdráttarlausa
og hvort frjálslyndir héldu sig fast
við það. Væri svo og héldi þróun
flokksins áfram í slíka átt yrði
ekki um neinn samstarfsgrundvöll
að ræða af okkar hálfu. Spurningu
um hvort samstarf við þá væri
þegar útilokað og hvaða áhrif
þetta hefði á „Kaffibandalagið“
væri því ekki tímabært að svara
endanlega. Þeir bútar úr samtal-
inu við mig sem endursagðir eru í
Morgunblaðinu í gær eru í grófum
dráttum efnislega rétt eftir hafðir
en æskilegra hefði verið að sam-
talið væri endursagt í heild og
samhengi hlutanna leyft að halda
sér. Sérstaklega í ljósi þess að
blaðið tók sér svo fyrir hendur að
leggja djarflega út af hlutunun í
beinu framhaldi.
Til að taka svo af allan vafa,
þetta:
„Ég býst ekki við því að sam-
starf sé raunhæft ef þeir gera sína
innflytjendastefnu að skilyrði fyrir
samstarfi, þá held ég að það verði
erfitt fyrir aðra flokka yfirleitt að
vinna með þeim. En það eru nú
líka dæmi um það að flokkar slaki
á stefnu sinni í samstarfi við aðra,
þannig að það er ekki hægt að
svara þessari spurningu. En rík-
isstjórnin hefur sjálf mótað stefnu
í þessum málum sem var kynnt í
síðustu viku og við munum leggja
hana til grundvallar í okkar vinnu
í þessu.“
Svo mælti formaður Sjálfstæð-
isflokksins Geir H. Haarde í við-
tali um möguleika á stjórnarsam-
starfi Sjálfstæðisflokks og
frjálslyndra í hádegisfréttum Rík-
isútvarpsins 30. janúar sl. Ég er
þessu sammála fyrir utan að sjálf-
sögðu að við í VG munum leggja
okkar stefnu um aðlögun, umburð-
arlyndi, skilning og fyllstu mann-
réttindi til grundvallar í öllum við-
ræðum um málefni innflytjenda.
Ég vil þó ganga skrefi lengra en
forsætisráðherra. Ef svo dap-
urlega á eftir að fara í íslenskum
stjórnmálum að þar gangi fram
flokkur sem beinlínis geri út á
andúð í garð fólks af erlendum
uppruna og daðri við kynþáttaað-
greiningarhyggju, svipað og
Framfaraflokkurinn norski eða
Þjóðarflokkurinn danski, þá þarf
af okkar hálfu ekkert að bíða nið-
urstöðu neinna viðræðna. Við slíka
flokka er samstarf fyrirfram úti-
lokað.
Staksteinar leystir frá andvökum!
Eftir Steingrím J. Sigfússon »Morgunblaðinu munekki verða að þeirri
ósk og ég held, með
fullri virðingu fyrir
blaðinu, að það ofmeti
áhrif sín á mögulega
stjórnmálaframvindu í
landinu ...
Steingrímur J.
Sigfússon
Höfundur er formaður Vinstrihreyf-
ingarinnar – græns framboðs.
víða,“ segir hann og bætir við að
Neytendasamtökin séu í góðu sam-
bandi við ASÍ og Neytendastofu til
að tryggja að framkvæmd eftirlits-
ins verði sem best. „Allir þurfa að
vera vakandi til að tryggja að þetta
gangi fram eins og það á að gera,“
segir Jóhannes.
Þegar spurt er hvernig brugðist
yrði við ef lækkanir skila sér ekki til
neytenda eða um hækkanir verður
að ræða, bendir Jón á að hafa verði í
huga ýmsar ástæður geti gefið til-
efni til hækkana. Mikið hafi m.a.
verið rætt um áhrif gengisþróunar-
innar að undanförnu og endurskoð-
un samninga við síðustu áramót.
„Við getum ekki skorið alla niður
við sama trog og við getum ekki tek-
ið öll tilefni sem eitt. Það verður
auðvitað að greina það, en það er
mjög mikilvægt að hafa í huga að
skattabreyting hefur mikla sér-
stöðu í verðmyndun vöru og þegar
um skattabreytingu er að ræða hef-
ur verslunin ekkert tilefni til að
gera einhverjar aðrar breytingar á
móti lækkun skatta. Þetta er mjög
gegnsætt og auðvelt að fylgjast með
því,“ sagði hann.
Jóhannes segir að verðlag hafi
verið á dálitlu flugi að undanförnu
og enn sé verið að tilkynna um
hækkanir sem m.a. tóku gildi í gær,
1. febrúar. „Ef kemur í ljós að ein-
hver ætlar að taka til að mynda
lækkun á virðisaukaskatti til sín, þá
munum við að sjálfsögðu ekki fela
hver það er. Ég geng út frá því í
lengstu lög að ekki muni verða þörf
á því en við áskiljum okkur að sjálf-
sögðu rétt til að upplýsa almenning
ef við verðum vör við eitthvað slíkt,“
segir hann. Ingibjörg bendir einnig
á að neytendur hafi val um hvar þeir
versla og að mikilvægt sé að upplýs-
ingar liggi fyrir svo að hægt sé að
bera verð á vörum saman.
Fram kom að upplýsingarnar
sem ASÍ hefur safnað að undan-
förnu í verslunum, sem verða svo
aftur bornar saman við verð á vöru-
tegundum eftir breytingarnar 1.
mars, verða í framhaldi af því birtar
á vefsíðu ASÍ. Ennfremur var
greint frá því á fundinum að sjónum
yrði einnig beint að því hvort verð
lækkaði í sjoppum og í kvikmynda-
húsum.
Aðgerðir stjórnvalda til lækkun-
ar á matvöruverði, sem koma til
framkvæmda frá og með 1. mars,
fela í sér lækkun virðisaukaskatts af
matvælum úr 14% í 7%. Vörugjöld
af innlendum og innfluttum matvæl-
um, öðrum en sykri og sætindum,
falla niður. Virðisaukaskattur af
annarri vöru og þjónustu, sem var
áður í 14% skattþrepi, lækkar í 7%
en það á m.a. við um rafmagn til
húshitunar, gistingu á hótelum og
gististöðum, bækur, ritföng og
tímarit. Þá lækkar virðisaukaskatt-
ur af hljómdiskum úr 24,5% í 7%.
Sams konar lækkun verður á veit-
ingaþjónustu. Auk þessa verða svo
breytingar á tollum af kjötvörum.
oma þeim
sem eiga
ni í fram-
rða undir
skiptaráð-
mkomulag
a ekki síð-
gs,“ segir
ð eftir að
lista yfir
þ.e.a.s.
mleiðend-
ka verð að
ikill fjöldi
menningi
unum.
á að þetta
að aðhald
infaldlega
ví að vera
rir það að
n sem al-
vasa. Ég
ð almenn-
okkur í að
il almenn-
ögðu afla
erð mjög
Morgunblaðið/Golli
verð-
áti vita
aðið/Ásdís
em lang-
ibjörg R.
ðskipti
d ef svo
rir þessu
Hann
stofa hafi
taklega
stihús-
mjög mik-
g,“ segir
dum
neyt-
sett upp
síðuna.
pplýs-
mynda
eftir
s. ,,Það
nnanir
heimilum
ána
Eftir Andra Karl
andri@mbl.is
„TANNLÆKNAR hafa í langan
tíma bent á að tannheilsa sé að
breytast til hins verra hjá ungu
fólki,“ segir Sigurjón Benedikts-
son, formaður Tannlæknafélags Ís-
lands (TÍ) um niðurstöður úr rann-
sókn Lýðheilsustöðvar, MUNNÍS,
sem greint var frá í Morg-
unblaðinu í gær. Þar kom m.a.
fram að áhyggjuefni væri hversu
algengt það er að um 17% barna
og ungmenna mæti ekki í reglu-
bundið eftirlit hjá tannlækni.
Sigurjón segir ábendingar TÍ
ekki hafa breytt miklu en segir fé-
lagið boða fagnaðarerindi bættrar
tannheilsu á hverjum degi, það
nær hins vegar aðeins til þeirra
sem koma á tannlæknastofurnar.
„Alþingi TR og ráðuneyti heil-
brigðis og fjármála hafa sammælst
um að skera niður þennan mála-
er að allir komi í eftirlit til tann-
læknis, þá séu svona reglulegar
rannsóknir óþarfar. Á tann-
læknastofunum fer einnig fram
meðferðin auk greiningarinnar
sem er þá raunveruleikinn í tann-
heilsu þjóðarinnar. En það krefst
breyttrar hugsunar að koma þessu
í það horf sem ríkir á hinum Norð-
urlöndunum,“ segir Sigurjón og
bendir á að slitnað hafi upp úr
undirbúningsviðræðum milli tann-
lækna og heilbrigðisráðuneytis á
miðvikudag. „Þar var lagt upp með
góð áform en nesti ráðuneytisins
þraut í fyrstu brekkum.“
Nestið þraut í fyrstu brekkum
Rannsókn Lýðheilsustofu var
gerð á vormánuðum 2005 en síð-
asta sambærilega rannsókn á sama
aldurshóp, þ.e. börnum og ung-
mennum í 1., 7., og 10. bekk grunn-
skóla, var árið 1996. Þá var hlutfall
þeirra sem fóru í reglubundið eft-
irlit mun hærra. Sigurjón segir að
flestar aðrar þjóðir nýti sér skrán-
ingar tannlækna þegar tannheilsa
heillar þjóðar er metin.
„Tannlæknafélagið hefur ítrekað
bent á að séu skráningar og inn-
kallanir tryggingaþega í lagi, það
flokk og „sparnaðurinn“ svínvirk-
ar, þannig að undanfarin ár hafa
fjárframlög ríkisins til tann-
læknatrygginga ekki verið full-
nýtt,“ segir Sigurjón og bendir á
að þegar ungmenni fari ekki til
tannlæknis þurfi Tryggingastofn-
un ekki að inna af hendi neinn
styrk.
„Þar er fólginn hinn mikli
„sparnaður“ kerfisins. Það hafa
engir samningar verið í gildi við
tannlækna frá árinu 1998 og trygg-
ingaþegar hafa aðeins notið
styrkja sem verða sífellt lægra
hlutfall raunverulegs kostnaðar við
tannlækningar.“ Sigurjón segir bil-
ið milli raunverulegs tann-
læknakostnaðar og þess styrks
sem TR greiðir sjúklingum vera
orðið svo stórt, eða 35–50%, að það
ræður ákvörðun um hvort farið sé
til tannlæknis. „Þetta kerfi er
ónýtt á báða bóga, það nýtist ekki
– enda ónothæft.“
Sigurjón Benediktsson, formaður Tannlæknafélags Íslands, segir að breytta
hugsun þurfi svo að fleiri mæti í eftirlit hjá tannlækni
Bilið milli
kostnaðar og
styrks of stórt
Morgunblaðið/Kristinn
Ekki alltaf pína Heimsókn til tannlæknisins er bara skemmtileg því
börnin fá að horfa á teiknimyndir með DVD-gleraugum.