Morgunblaðið - 01.06.2007, Blaðsíða 35

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 1. JÚNÍ 2007 35
STJÓRNARSÁTTMÁLI nýrrar
ríkisstjórnar undir forsæti Geirs
H. Haarde er um margt áhuga-
verður og veit á gott um áherslur
stjórnvalda á komandi árum. Það
var ánægjulegt að sjá, hve Sjálf-
stæðisflokkur og Samfylking
komu sér fljótt saman um mik-
ilvæg mál og um leið tókst for-
ystumönnum flokk-
anna að kynna
breytingar á Stjórn-
arráðinu sem að mínu
mati eru löngu tíma-
bærar. Að þessum
lagabreytingum verð-
ur unnið að á kom-
andi sumarþingi.
Það er þó eitt mál
sérstaklega sem ég
vil vekja athygli á í
stjórnarsáttmálanum,
og það er áherslan á
umhverfismál. Nátt-
úruvernd og nýting
náttúrunnar hefur verið bitbein
stjórnmálamanna, áhugamanna og
hagsmunaaðila um langan tíma og
auðvitað verða áherslur manna
ólíkar um þennan mikilvæga
málaflokk áfram. En það sem
skiptir miklu er þessi eindregni
vilji stjórnarflokkanna til að leiða
helstu ágreiningsmál til lykta og
um leið byggja heilsteypta um-
hverfisstefnu og náttúruvernd-
aráætlun til framtíðar.
Engum blandast hugur um
mikilvægi umhverfismála í heim-
inum. Við Íslendingar erum svo
lánsamir að vera lausir við mörg
þau erfiðu umhverfismál sem aðr-
ir hafa við að glíma sem þurfa t.d.
að brenna olíu til rafmagnsfram-
leiðslu. Þvert á móti, höfum við
verið í fararbroddi í nýtingu end-
urnýjanlegra orkugjafa og nú er
svo komið að við getum flutt
þekkingu okkar út til þeirra sem
á henni þurfa að halda. Menntun
á sviði tækni- og orkumála er há
á Íslandi og við eigum endilega að
nýta hana til áframhaldandi at-
vinnusköpunar og útrásar á er-
lendri grundu.
Í stjórnarsáttmálanum eru um-
hverfismálin sett í samhengi við
beitingu hagrænna hvata og þar
tel ég vera komið að atriði sem
virkilega verður ögrandi að takast
á við. Við vitum, að
til þess að breyta við-
horfi fólks eða leggja
áherslu á skyn-
samlegri umgengni
við umhverfið er
sjálfsagt og eðlilegt
að huga að nýtingu
skattkerfisins þannig
að einstaklingar sjái
hag sinn í því að
breyta í samræmi við
hagsmuni umhverf-
isins. Við munum
halda áfram að vinna
að þessu mikilvæga
máli á grunni þess sem fram
kemur í stjórnarsáttmála nýrrar
Þingvallastjórnar. Þetta á við um
almenningssamgöngur, einka-
bifreiðar, endurvinnslu og fleira
og fleira.
Stjórnarflokkarnir voru ásáttir
um að flýta vinnu við rammaáætl-
un til ársloka 2009. Engum dylst
að það er flókið verkefni og tíma-
frekt og þess vegna afar mik-
ilvægt að flokkarnir skuli hafa
tekið þessa ákvörðun. Með þessu
móti getum við tekið afstöðu til
þeirra svæða sem við viljum
vernda til framtíðar. Þegar er
kominn fram vilji til að stækka
Vatnajökulsþjóðgarð með vernd-
un vatnasviðs Jökulsár á Fjöllum
og ekki verður Langisjór nýttur
til virkjanaframkvæmda. Þá er
tekin sú skynsamlega ákvörðun
að halda rannsóknum áfram á
þeim svæðum þar sem rannsókn-
arleyfi liggur þegar fyrir, t.d. hér
á Norðausturlandi. Sannleikurinn
er því sá, að Íslendingar gegna
einnig forystuhlutverki í verndun
einstakra svæða og í samfélaginu
er vilji til að ná sátt um hvað skuli
nýta og hvað skuli vernda.
Við höfum byggt traustan laga-
legan grunn um umhverfismál, t.d.
með lögum um mat á umhverfis-
áhrifum, umhverfismati skipulags-
áætlana og með skipulagslögum
þar sem aðkoma almennings í
stefnumótun er vel tryggð. Á þeim
verður hægt að byggja enn frekar
á komandi árum, á grunni þess
metnaðar sem forystumenn
stjórnarflokkanna hafa til starfa.
Það var því vel við hæfi að
stjórnarsáttmáli nýrrar rík-
isstjórnar hefði að mestu orðið til
á Þingvöllum, þeim merka stað,
hvort sem litið er til náttúru, sögu
eða menningar. Þar höfum við náð
þeim áfanga að Þingvellir eru
fyrsta svæðið sem tekið hefur ver-
ið inn á heimsminjaskrá Menning-
armálastofnunar Sameinuðu þjóð-
anna. Þingvallastjórn veit á gott.
Kveður við nýjan tón
Ólöf Nordal skrifar
um stjórnarsamstarfið » Það var við hæfi aðstjórnarsáttmálinn
hefði að mestu orðið til á
Þingvöllum, þeim
merka stað, hvort sem
litið er til náttúru, sögu
eða menningar.
Ólöf Nordal
Höfundur er alþingismaður.
ENN á ný hafa farið fram umræð-
ur á síðum Morgunblaðsins um
tengsl matvöruverðs og gengis.
Kveikjan nú er að
samkvæmt mælingum
hækkaði matvöruverð
um 1,3% milli mán-
aðanna apríl og maí,
en gengi krónunnar
hefur verið að styrkj-
ast undanfarna mán-
uði eins og kunnugt er.
Þetta hefur gefið
Morgunblaðinu tilefni
til að væna mat-
vöruverslunina í land-
inu um að vera al-
mennt fljóta til að
hækka verð þegar
gengi krónunnar veik-
ist en seina til að
lækka þegar gengið
styrkist, sbr. leiðara
blaðsins sl. laugardag.
Ekki verður séð hvað
Morgunblaðinu geng-
ur til með þessum
skrifum, þar sem að
allt bendir til að matvöruverslunin
sé sú grein verslunar sem er fljótust
að laga verðlag að gengisbreyt-
ingum. Í sama blaði birtist nefnilega
viðtal við Jón Þór Sturluson við-
skiptafræðing, sem rannsakað hefur
fylgni verðbreytinga og geng-
isbreytinga í ýmsum vöruflokkum,
m.a. matvöru. Í viðtalinu segir Jón
að reynslan sýni að verðlag fylgi
sjaldnast gengisþróun með beinum
hætti, nema helst í mat og drykk.
Hann segir að í þeirri grein séu
tengslin nokkuð skýr, en það taki
tíma fyrir gengisbreytingu að skila
sér inn í verðlag. „Það tekur yfirleitt
tvo til fjóra mánuði fyrir geng-
isbreytingar að hafa einhver raun-
veruleg áhrif,“ segir
Jón. Þessi skoðun kem-
ur heim og saman við
það sem menn í mat-
vöruverslun eru al-
mennt sammála um og
getur varla talist óeðli-
lega langur tími. Það
tekur alltaf nokkurn
tíma að laga verð á vöru
að gengisbreytingum,
hvort sem er til hækk-
unar eða lækkunar.
Samkeppni og al-
mennt aðhald frá sam-
félaginu leiða til þess að
fyrirtæki í mat-
vöruverslun, ekki síst í
innflutningsverslun,
fylgjast náið með verð-
lagsmálum. Þau hafa
sýnt ábyrgð og munu
gera það áfram, á því er
enginn vafi. Á sama
hátt og neytendur nutu
góðs af skattkerfisbreytingunum
sem komu til framkvæmda 1. mars
sl. munu neytendur áfram njóta
góðs af því þegar gengi krónunnar
styrkist. Hins vegar verður að ætl-
ast til þess að opinber umfjöllun um
þessi mál sé málefnaleg og laus við
ásakanir og upphrópanir.
Tengsl matvöru-
verðs og gengis
Andrés Magnússon skrifar
um umræður um tengsl
matvöruverðs og gengis
Andrés Magnússon
»… mununeytendur
áfram njóta
góðs af því þeg-
ar gengi krón-
unnar styrkist.
Höfundur er framkvæmdastjóri Fé-
lags íslenskra stórkaupmanna
Fáðu fréttirnar
sendar í símann þinn
„Íslenskar trjáplöntur
eru aðlagaðar okkar veðráttu.“
Björn Sigurbjörnsson, garðyrkjumaður.
Í áratugi hafa íslenskir garðyrkjubændur unnið að því að byggja upp
og rækta úrval af garðplöntum fyrir íslenska veðráttu.
Nýttu þér dýrmæta þekkingu og reynslu íslenskra garðyrkjubænda.
VELDU ÍSLENSKAR TRJÁPLÖNTUR, SÉRMERKTAR ÞÉR.
4