Morgunblaðið - 30.08.2007, Page 12

12 FIMMTUDAGUR 30. ÁGÚST 2007 MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
ÞAÐ er ekki aðeins í Reykjavík að
meira er um hávaða og óþrifnað við
veitingastaði en áður en bannað var
að reykja þar innandyra. Sömu sögu
er að segja frá Danmörku og öðrum
löndum.
Kvörtunum vegna hávaða frá við-
skiptavinum danskra veitingastaða
hefur stórfjölgað síðan bannað var
að reykja inni á þeim fyrir fáum vik-
um og raunar hefur það gengið
þannig fyrir sig alls staðar þar sem
reykingabann á veitingastöðum hef-
ur tekið gildi. Sem dæmi má nefna,
að í Edinborg í Skotlandi fjölgaði
kvörtunum vegna hávaða um 1.000%
eftir gildistöku reykingabannsins á
síðasta ári.
Ekki um neinar
skyndilausnir að ræða
Þessi vandi er ekki auðveldur við-
fangs en víða, til dæmis í Danmörku,
virðist afstaðan vera sú að hinkra að-
eins við og sjá hver þróunin verði.
Vona margir, að hún verði eins og í
Svíþjóð en þar var sama ófremdar-
ástandið uppi á teningnum fyrst eftir
reykingabannið en það jafnaði sig á
hálfu ári.
Carsten Kruuse, upplýsinga-
fulltrúi DRC, sambands danskra
veitinga- og kaffihúsa, segir, að sam-
bandið, lögreglan og viðkomandi
borgaryfirvöld verði að taka höndum
saman við að leysa vandann og láta
ekki staðar numið fyrr en það hefur
verið gert. Meðal þess, sem um er
rætt, er að koma upp varanlegu og
sæmilega hljóðeinöngruðu afdrepi
fyrir reykingafólk við veitingastað-
ina.
AP
Reykingar Bannið við reykingum á
veitingastöðum hefur leitt af sér
vanda, sem erfitt er að ráða við.
Bannið og
hávaðinn
Eftir Kristján Jónsson
kjon@mbl.is
HÆSTIRÉTTUR Sviss úrskurðaði
nýlega að yfirvöld í landinu ættu
ekki að veita fulltrúum yfirvalda í
Rússlandi aðstoð við að rannsaka
mál auðkýfingsins Míkhaíls Khodor-
kovskís sem nú afplánar átta ára
fangelsisdóm í Síberíu. Khodor-
kovskí var yfirmaður olíurisans Yuk-
os og ríkasti maður landsins, hann
var m.a. dæmdur sekur um fjársvik.
Svissnesku dómararnir taka hins
vegar undir með verjendum hans og
segja málið vera pólitískar ofsóknir
af hálfu ríkisstjórnar Vladímírs Pút-
íns forseta og mannréttindi sakborn-
ingsins hafi verið þverbrotin.
Haft er eftir einum af verjendum
Khodorkovskís, Kanadamanninum
Robert Amsterdam, á vefsíðu blaðs-
ins National Post að ekki séu for-
dæmi fyrir því að svissneskur dóm-
stóll kveði upp úrskurð á slíkum
forsendum um að
hafna beri sam-
vinnu við erlent
ríki í dómsmáli.
Júrí Tsjaíka,
ríkissaksóknari
Rússlands, sakaði
á þriðjudag dóm-
arana um að hafa
látið undan póli-
tískum þrýstingi.
„Það hefur ekk-
ert vægi í lagalegum skilningi að
Sviss skuli neita að aðstoða Rúss-
land og að baki úrskurðinum eru
pólitískar orsakir,“ sagði Tsjaíka.
Dómstóllinn gaf skipun um að
embættismenn skyldu hætta að að-
stoða Rússa við rannsóknina á máli
Khodorkovskís. Verður nú að sögn
rússneska blaðsins Kommersant
hægt að nálgast um 200 milljónir
dollara, nær 13 milljarða króna, sem
frystir höfðu verið á svissneskum
bankareikningi Khodorkovskís og
viðskiptafélaga hans, Platons Leb-
edevs, sem einnig er í fangelsi.
Dómararnir fimm eru hvassyrtir í
úrskurðinum og segja að málarekst-
urinn gegn Khodorkovskí hafi ein-
kennst af alvarlegum formgöllum og
óskilvirku dómskerfi. Ótvíræðar vís-
bendingar séu um „annarlegar
ástæður“ að baki málarekstrinum,
einkum pólitískar skoðanir Khodor-
kovskís. Brotið hafi verið á mann-
réttindum kaupsýslumannsins og
hann hindraður í að verja sig.
„Þetta er ótrúlegt,“ segir áður-
nefndur Amsterdam. „Dómstóllinn
er í reynd að segja að ekki sé réttar-
ríki í Rússlandi, [ráðamenn] hafi
notað lögin til að stela.“ Hann segir
að vissulega hafi niðurstaðan í Sviss
ekki áhrif á málið gegn Khodor-
kovskí í Rússlandi lagalega séð en
um sé að ræða stórkostlegan siðferð-
islegan sigur fyrir hann.
„Það er tekið mark á Svisslend-
ingum og þegar svissneskur dóm-
stóll lýsir hegðun rússneskra dóm-
stóla og stjórnvalda með þessum
hætti hlýtur það að hafa áhrif til
langs tíma á álit fólks á lögmæti,
ekki aðeins dómstólanna heldur líka
fyrirtækja og siðferðis þeirra [í
Rússlandi],“ segir hann.
Fordæma dómskerfi Rússa
Hæstiréttur Sviss segir mannréttindi rússneska auðkýfingsins Khodorkovskís
hafa verið brotin og hafnar samstarfi við yfirvöld í Moskvu um rannsókn málsins
Í HNOTSKURN
»Khodorkovskí, sem varhandtekinn 2003, gagn-
rýndi Pútín og er sagður hafa
íhugað forsetaframboð.
»Yukos varð gjaldþrotavegna þess að fyrirtækið
gat ekki endurgreitt milljarða
dollara sem það var sagt hafa
svikið undan skatti. Ríkisfyr-
irtækið Rosneft náði síðar
undir sig gríðarmiklum eign-
um Yukos með umdeildum að-
ferðum. Rosneft er stjórnað af
samstarfsmanni Pútíns.
Míkhaíl
Khodorkovskí
FJALLIÐ er það hæsta í Evrópu og
svo kann að fara að síðar á þessari
öld verði það síðasti griðastaður evr-
ópskra skíðamanna. Hér er ekki ver-
ið að tala um Alpana, heldur um
Elbrus-fjall í Kákasusfjöllum í Suð-
ur-Rússlandi. Þar eru skíðabrekk-
urnar opnar allan ársins hring.
Fornfrægir skíðastaðir í Ölpunum
og víðar hafa á undanförnum árum
orðið verulega fyrir barðinu á hækk-
andi hitastigi. Hefur skíðatíminn
styst og skíðabrekkurnar líka ef svo
má segja því að það snjóar æ minna í
lægri hlíðum. Sem dæmi um ástand-
ið má nefna að verði engin breyting á
mun mesti ísskjöldurinn í Ölpunum,
Aletsch-jökullinn í Sviss, hverfa á 80
árum.
Elbrus-fjall er 5.642 m hátt og svo
undarlegt sem það er hefur kólnað á
því og snjókoma aukist á síðustu 10
árum. Elbrus-svæðið, sem stundum
er kallað Perlan í norðanverðum
Kákasusfjöllum, hefur hingað til ver-
ið lítið sótt af evrópskum ferða- og
skíðamönnum en margt bendir til að
það eigi eftir að breytast. Hafa Rúss-
ar til dæmis ákveðið að hafa það til
vara á Vetrarólympíuleikunum 2014
en þeir eiga að fara fram í fjallinu
Krasnía Poljana, skammt frá Sotsí
við Svartahaf. Er það aðeins 2.230 m
hátt. Eru Rússar nú að fjárfesta
mikið í hvers kyns uppbyggingu í
Elbrus-fjalli og taka ýmis erlend fyr-
irtæki, t.d. frönsk og kanadísk, þátt í
henni. Vandinn er hins vegar sá að
það hefur verið heldur ófriðlegt í
Kákasuslöndum mörg undanfarin ár
og á því verður að ráða bót áður en
ferðamannastraumurinn getur haf-
ist fyrir alvöru.
Elbrus: Síðasti skíða-
staðurinn í Evrópu?
Þar hefur kólnað á síðustu tíu árum og snjókoma aukist
Perlan Tindar Elbrus-fjalls eru
tveir og sá vestari hærri, 5.642
metrar. Hinn er 21 m lægri.
UM 40.000 manns komu í gær saman í bænum Bunol á
Spáni til að kasta tómötum hver í annan, samtals
115.000 kílóum. Er þessi uppákoma eða hátíð, Tomat-
ina eins og hún kallast, haldin árlega og jafnan vel sótt
af Spánverjum og erlendum ferðamönnum. Sagt er að
rekja megi hátíðina til ársins 1945 þegar tveimur þátt-
takendum í kjötkveðjuhátíð í bænum sinnaðist og þeir
tóku til við að grýta hver annan með tómötum. Þetta
þótti svo skemmtilegt að bæjarbúar ákváðu að helga
síðasta miðvikudag í ágúst allsherjartómataslag.
Reuters
Tómatsósuflóð í spænskum bæ
Seúl. AP. | Taliban-
ar í Afganistan
slepptu í gær tólf
af nítján suður-
kóreskum gíslum
í kjölfar samnings
milli Suður-Kóreu
og Talibananna.
Mannræningjarn-
ir hafa lofað að
sleppa hinum gísl-
unum sjö á næstu
48 tímum. Viðskiptaráðherra Afgan-
istan hefur varað við að samnings-
gerð S-Kóreu við Talibana geti orðið
fordæmi fyrir aðra mannræningja. Í
samningnum felst að S-Kórea muni
kalla alla hermenn sína heim frá Afg-
anistan í lok árs og að suður-kóresk-
um trúboðum verði bannað að sinna
hjálparstarfsemi í landinu.
Tólf gíslum
sleppt í gær
Ein af konunum
sem var sleppt.
GRÍSK yfirvöld sögðust í gær vera
að ná yfirhöndinni í baráttunni við
skógarelda sem hafa geisað í land-
inu síðan fyrir helgi. Minnst 64 hafa
týnt lífi í eldunum og þúsundir
hektara hafa fuðrað upp. Þúsundir
mótmæltu ónógum aðgerðum
stjórnvalda vegna eldsins í gær.
Eldar í rénun
AP
Neyð 76 ára kona gengur 4 km,
hlaðin fóðri fyrir geitur sínar.
MOQTADA Sadr, klerkur sjíta í
Írak, hefur skipað Mahdi-hernum
að hætta árásum á erlendu her-
sveitirnar í allt að hálft ár til að
hægt verði að endurskipuleggja
hann. Talið er að með þessu vilji
Sadr ná aftur stjórn á Mahdi-
hernum og afstýra klofningi hans.
Hætti árásum
ÁKVEÐIÐ hefur verið að fyrir árs-
lok 2009 verði farið að birta myndir
af krabbameinssjúkum lungum og
öðrum afleiðingum reykinga á öll-
um umbúðum um tóbaksvörur í
Bretlandi. Fagna því margir en
talsmenn reykingamanna saka yfir-
völd um beinar ofsóknir.
Ljótar myndir
STOFNUÐ hafa verið í Danmörku
samtök „útbrunnins“ fólks en þá er
átt við þá, sem af einhverjum
ástæðum eru orðnir örmagna and-
lega og líkamlega. Eru líkamlegu
einkennin oft höfuðverkur, svefn-
leysi og svimi og ástæðan sögð
langvarandi streita á vinnustað.
Útbrunnin
NORSK kona,
sem varð fyrir
geitungsstungu,
lést á aðeins hálf-
tíma af hennar
völdum en
hvorki hún né
aðrir vissu að
hún var með
mikið ofnæmi
fyrir eitrinu.
Norsk hjón,
Turid og Tore Torstensen, voru í
litlum fjallakofa þegar geitungur
stakk Turid og eftir nokkrar mín-
útur átti hún orðið erfitt með
andardrátt. Hún lést síðan á hálf-
tíma. Á hverju ári deyja um tveir
Norðmenn af þessum sömu sökum.
Banvænt bit
Geitungar geta
verið varasamir.