Morgunblaðið - 08.09.2007, Blaðsíða 14

14 LAUGARDAGUR 8. SEPTEMBER 2007 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
www.hi.is
ÍS
L
E
N
S
K
A
/S
IA
.I
S
/H
S
K
3
89
81
0
9/
07
FYRIRLESTUR
FÉLAGSVÍSINDADEILD 30 ÁRA
– HÁTÍÐARFYRIRLESTUR
Háskóli í deiglu – Reflection on the development of the modern university.
Mánudagur 10. september kl. 16 - 18 í stofu 101 í Odda v. Sturlugötu.
Fyrirlesari: David F. Labaree, prófessor við menntavísindadeild
Stanford háskóla, ræðir um þróun háskóla í Bandaríkjunum í
fyrirlestri sem hann nefnir: Reflections on the development of the
modern university. Í fyrirlestrinum dregur hann fram atriði sem verða
grunnur umræðu á málstofu í framhaldi af fyrirlestrinum.
Páll Skúlason, prófessor, stýrir síðan almennri umræðu um þessa
þróun og hvernig evrópsku háskólarnir og þeir íslensku, sérstaklega,
spegla hana.
David F. Labaree hefur skrifað bæði bækur og greinar um þróun
menntunar á háskólastigi, ekki síst starfsmenntunar almennt, en
einnig kennaramenntunar sérstaklega, í umhverfi sem leggur ríka
áherslu á rannsóknir og fræði.
Allir velkomnir.
Nánari upplýsingar á www.felags.hi.is
Eftir Guðna Einarsson
gudni@mbl.is
LANDSVIRKJUN mótmælir þeirri skoðun
Landverndar og Samtaka um náttúruvernd á
Norðurlandi (SUNN) að veiting iðnaðarráðu-
neytisins á leyfi til Landsvirkjunar í maí sl. til
rannsókna á jarðhita á Gjástykkissvæðinu hafi
verið ótímabær. Þá undrast Landsvirkjun að
fyrrgreind samtök haldi því fram að leyfisveit-
ingarferlið hafi verið ólögmætt og að umsóknin
um rannsóknarleyfið hafi fyrst verið dagsett 8.
maí sl. Leyfið hafi verið veitt á grundvelli um-
sóknar Landsvirkjunar frá 25. október 2004 og
afgreiðsluferlið því tekið 30 mánuði og öllum
lagaskilyrðum fullnægt.
Landsvirkjun telur sig hafa staðið eðlilega að
umsókninni og vill einnig leiðrétta þann mis-
skilning að rannsóknarleyfið sé nauðsynlegt eða
veiti fyrirtækinu eitt og sér heimild til borfram-
kvæmda eða nýtingar. Þetta kemur m.a. fram í
ítarlegri greinargerð sem Landsvirkjun sendi
iðnaðarnefnd og umhverfisnefnd Alþingis.
Fleiri umsóknir um leyfi
Gjástykkissvæðið er eitt fjögurra jarðhita-
svæða á Norðausturlandi sem Landsvirkjun og
Þeistareykir ehf. hyggjast kanna vegna hugs-
anlegrar raforkuframleiðslu fyrir álver á Bakka
við Húsavík.
Þegar eftir að leyfisumsókn Landsvirkjunar
um rannsóknarleyfi í Gjástykki barst 2004 leit-
aði iðnaðarráðuneytið umsagnar lögbundinna
umsagnaraðila og viðkomandi sveitarfélaga. Í
greinargerðinni kemur fram að fallist hafi verið
á útgáfu leyfisins í umsögnum Orkustofnunar og
umhverfisráðuneytisins. Umsögn ráðuneytisins
hafi einnig fylgt umsagnir Náttúrufræðistofn-
unar og Umhverfisstofnunar. Iðnaðarráðuneyt-
ið hefði hins vegar ekki talið hægt að gefa rann-
sóknaleyfið út á þessum tíma því einnig hafði
borist umsókn um slíkt leyfi frá Orkuveitu
Reykjavíkur og landeigendum Reykjahlíðar. Þá
hafði Aðaldælahreppur einnig bent á að Þeista-
reykir ehf. hefðu fengið leyfi frá sveitarfélaginu
til rannsókna á þeim hluta svæðisins sem var
innan landamerkja jarðarinnar Þeistareykja.
Aðstæður breyttust þegar Landsvirkjun
eignaðist 32% hlut í Þeistareykjum ehf. árið
2005 og gerður var samningur við landeigendur
Reykjahlíðar. Landsvirkjun fékk fulla heimild
landeigenda til rannsókna og jarðhitanýtingar á
Gjástykkissvæðinu. Þannig varð Landsvirkjun
eini umsækjandinn um rannsóknarleyfi á svæð-
inu og var þá umsóknin ítrekuð. Aðaldælahrepp-
ur og Norðurþing samþykktu bæði að Lands-
virkjun fengi rannsóknarleyfið. Ráðuneytið
frestaði enn málinu og nú vegna fyrirhugaðra
breytinga á lögum um rannsóknir og nýtingu á
auðlindum í jörðu (57/1998). Þegar fyrirhugaðar
lagabreytingar fengu ekki framgang á síðast-
liðnu vorþingi kveðst Landsvirkjun hafa ítrekað
umsókn sína með bréfi 8. maí sl.
Landsvirkjun bendir einnig á að samþykki
landeigenda á Gjástykkissvæðinu varðandi leyfi
til rannsókna og nýtingar liggi fyrir. Samkvæmt
lögum hafi ekki þurft leyfi ráðherra fyrir þeim
rannsóknum sem gerðar voru á svæðinu á árinu
2006. Þrátt fyrir fyrirliggjandi leyfi landeigenda
hafi Landsvirkjun engu að síður sótt um rann-
sóknarleyfi til iðnaðarráðherra til að tryggja
réttindi sín. Með rannsóknarleyfi hafi fyrirtækið
forgang til rannsókna á svæðinu og jafnframt
eigi það rétt á endurgreiðslu rannsóknarkostn-
aðar verði öðrum aðila veittur nýtingarréttur á
svæðinu.
Gjástykki er varakostur
Gjástykki var á dagskrá fundar umhverfis-
nefndar Alþingis í gær. Helgi Hjörvar, formað-
ur nefndarinnar, sagði að umdeilt væri hvort
leita hefði átt umsagna vegna umsóknar Lands-
virkjunar um rannsóknir í Gjástykki í þriðja
sinn í maí síðastliðnum. Á fundinum hafi sjón-
armið aðila málsins komið fram til upplýsingar
fyrir nefndarmenn. Helgi sagði að Landsvirkj-
unarmenn hefðu lagt áherslu á að þeir litu á Gjá-
stykki sem varakost. Til skoðunar væru fjögur
svæði til orkuöflunar á Norðausturlandi. Fyrst
og fremst væri litið til Gjástykkissvæðisins ef
hinir þrír kostirnir gæfu ekki nægilega orku af
sér.
Landsvirkjun mótmælir málflutningi Landverndar og SUNN um rannsóknarleyfi á Gjástykkissvæðinu
Afgreiðsluferlið
tók 30 mánuði
Ljósmynd/Ómar Þ. Ragnarsson
Gjástykki Stórvirkar vinnuvélar hafa athafnað sig í hrauninu sem rann á seinna skeiði Kröflu-
elda á tímabilinu frá 1975 til 1984. Landsvirkjunarmenn segjast líta á Gjástykki sem valkost.
FYRIRTÆKIÐ Marel Food Syst-
ems er þessa dagana með leiðtoga-
fund í höfuðstöðvum sínum í Garða-
bæ þar sem saman eru komnir um
150 stjórnendur frá 25 löndum. Um
er að ræða forstjóra, framkvæmda-
stjóra, sölustjóra, þjónustustjóra og
fjármálastjóra allra dótturfélaga
Marel Food Systems.
Þetta er í fyrsta sinn sem svo um-
svifamikill stjórnendafundur er
haldinn innan Marels og er hann
hluti af samþættingarferli þar sem
stilltir eru saman strengir einstakra
fyrirtækja samstæðunnar. Virtur
franskur prófessor, Philipe Hasp-
eslagh, sem sérhæfir sig í samrun-
um, var fenginn til fundarins.
Ljósmynd/Marel
Marel Food Systems með
150 manna leiðtogafund
LANDVERND segir að umsókn Landsvirkj-
unar um rannsóknarleyfi á Gjástykkissvæðinu
í maí sl. sé efnislega önnur en sú sem send var
iðnaðarráðuneytinu árið 2004. Landvernd
bendir á að umsóknin sem Landsvirkjun sendi
iðnaðarráðuneytinu hinn 8. maí síðastliðinn
hafi ekki verið send til umsagnar í samræmi
við ákvæði laga um rannsóknir og nýtingu á
auðlindum í jörðu. Samantekt Bergs Sigurðs-
sonar, framkvæmdastjóra Landverndar, var
lögð fyrir iðnaðarnefnd og umhverfisnefnd Al-
þingis í gær.
Landvernd véfengir m.a. að rannsóknar-
leyfið sem iðnaðarráðuneytið veitti Lands-
virkjun 10. maí sl. hafi verið veitt á grundvelli
umsóknar fyrirtækisins frá 25. október 2004.
„Í umsókninni 2004 kom skýrt fram að ein-
ungis væri verið að sækja um leyfi til yfir-
borðsrannsókna og tjáðu umsagnaraðilar sig
um þá umsókn. Í útgefnu leyfi eru hinsvegar
ákvæði sem sýna með óyggjandi hætti að það
nær einnig til borana niður í heitan jarðvökva.
Í 1. gr. leyfisins er tilgreint gildissvið þess.
Þar eru tilgreindar rannsóknir á umfangi jarð-
hita, magni og afkastagetu á viðkomandi
svæði. Magn og afkastagetu jarðhitasvæða er
ekki hægt að rannsaka með yfirborðsrann-
sóknum. Það er því rangt með farið af hálfu
Landsvirkjunar þegar því er haldið fram að
leyfið hafi verið veitt á grundvelli umsókn-
arinnar frá 2004. Sú umsókn takmarkaðist við
yfirborðsrannsóknir. Af hálfu Landsvirkjunar
var fyrst óskað eftir leyfi til rannsókna á af-
kastagetu svæðisins og leyfi til jarðborana
hinn 8. ágúst [svo] 2007. Sú umsókn var af-
greidd án lögboðinna umsagna tveim dögum
síðar,“ segir m.a. í samantektinni.
Þá segir Landvernd að útgáfa leyfisins hafi
ekki verið í samræmi við þá stefnu sem boðuð
var með frumvarpi ríkisstjórnarinnar til laga
um breytingu á lögum um rannsóknir og nýt-
ingu á auðlindum í jörðu. Gjástykki hafi held-
ur ekki verið með í fyrsta áfanga rammaáætl-
unar.
Landvernd segir um-
sóknir efnislega ólíkar