Morgunblaðið - 21.09.2007, Blaðsíða 4

Eftir Rúnar Pálmason
runarp@mbl.is
„VIÐ erum bara ósköp venjulegir
fjallamenn og engin ofurmenni í
þessum geira,“ segir Viðar Helgason
sem hyggst ásamt Ingvari Á. Þór-
issyni og Simon Yates klífa fjallið
Ama Dablam í Nepal í næsta mán-
uði. Þeir ætla jafnframt að taka upp
efni fyrir heimildarmynd um þennan
tæknilega erfiða klifurleiðangur og
þá fátækt og neyð sem íbúar í Nepal
búa við.
Simon Yates er vel þekktur meðal
fjallamanna um allan heim. Frægð
hans, ef svo skyldi kalla, jókst mjög
eftir gerð heimildarmyndarinnar
Touching the Void, en í henni er
fjallað um hörmulega misheppnaðan
leiðangur Yates og Joe Simpson á
Siula Grande í Andesfjöllunum í
Perú árið 1985. Þeir komust reyndar
á tindinn en á leiðinni niður slasaðist
Simpson illa. Tilraun Yates til að
láta félaga sinn síga niður fjallið mis-
tókst og fór svo að hann varð að
skera á siglínuna eða hrapa sjálfur í
hyldýpið. Simpson lifði fallið reynd-
ar af og komst niður af fjallinu við
illan leik, eins og frægt er orðið.
Yates kom til Íslands fyrir tveim-
ur árum og hélt m.a. fyrirlestur hjá
Íslenska alpaklúbbnum. Í þeirri ferð
kynntist hann kvikmyndagerðar-
manninum Ingvari og smiðnum Við-
ari, en þeir eru báðir með margra
ára reynslu af fjallamennsku.
Viðar sagði í gær að heimildar-
myndin myndi fjalla um klifrið sjálft,
hvaða tækni og getu þurfi til að klífa
fjall eins og Ama Dablam og þá erf-
iðleika sem fjallgöngumenn þurfa að
yfirstíga á leiðinni á toppinn. Hvorki
hann né Ingvar væru fjallamenn í
fremstu röð og því myndi myndin
vonandi sýna hvað venjulegir fjalla-
menn, sem þó hefðu aflað sér tölu-
verðrar færni í ís- og klettaklifri,
gætu gert.
Tileinkað UNICEF
Ingvar hefur klifið Mont Blanc
(4.810 m) og Elbrus (5.642 m) en
Viðar hefur aldrei farið á hærra fjall
en Hvannadalshnjúk (2.110 m). Við-
ar sagðist því ekki hafa „græna
glóru“ um hvernig líkami hans mun
bregðast við þunna loftinu, en í þess-
ari hæð er magn súrefnis um 50%
minna en við sjávarmál. Mörgum
finnist hann reyndar nokkuð brattur
að ætla sér að klífa Ama Dablam
fyrstan hátinda.
Myndin sem þeir Ingvar og Viðar
hyggjast gera er sú fyrsta sem mun
sýna Simon Yates í fjallaleiðangri,
en honum er mjög umhugað um að
fólk kynnist honum sem fjallamanni
en ekki einungis sem „manninum
sem skar á reipið“. Aðspurður sagði
Viðar að auðvitað væri ekki hægt að
gera mynd með þessum manni án
þess að koma inn á atburðina á Siula
Grande fyrir rúmlega 20 árum.
Leiðangurinn er tileinkaður
Barnahjálp Sameinuðu þjóðanna,
UNICEF, og hyggjast þeir félagar
reyna að beina kastljósinu að þeirri
fátækt og eymd sem þar er en á
hverju ári deyja um 50.000 börn úr
vannæringu í Nepal, að sögn Viðars.
UNICEF skilgreinir landið sem
neyðarsvæði en ástandið þar hefur
ekki hlotið verðuga athygli heims-
byggðarinnar.
Á leið upp á Ama Dablam
með frægum fjallamanni
Morgunblaðið/Frikki
Á uppleið Til að vekja athygli á leiðangrinum klifruðu Viðar Helgason og Ingvar Á. Þórisson upp Pósthússtræti 3.
Í HNOTSKURN
» Ama Dablam er 6.856metra hátt og er steinsnar
frá Everest.
» Fimm Íslendingar klifufjallið árið 1998.
» Viðar Helgason er 42 árasmiður og Ingvar Á. Þór-
isson er 46 ára kvikmynda-
gerðarmaður og afi.
» Þorlákur Morthens, Tolli, ogHulda Gísladóttir fara með
til Nepal og ætla að klífa Isl-
and Peak (6.165 m.)
4 FÖSTUDAGUR 21. SEPTEMBER 2007 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
ÓLAFUR Magn-
ússon, fram-
kvæmdastjóri
Mjólku ehf., telur
að sóknarfæri
geti legið fyrir
fyrirtækið á
Austurlandi og
segir að málið
verði skoðað ofan
í kjölinn ef kúa-
bændur á svæðinu ákveði að leita
eftir þátttöku þess.
Bændur á Austurlandi hafa lýst
þeirri skoðun sinni að halda verði
áfram vinnslu mjólkur á Austur-
landi og ef Mjólkursamsalan hætti
vinnslu í samlagi sínu á Egilsstöð-
um muni þeir leita annarra ráða.
Til tals hefur komið í þeirra röðum
að leita samstarfs við Mjólku sem
er einkarekið mjólkurbú með
starfsstöð í Reykjavík.
Ólafur Magnússon segir að fyr-
irtækið hafi verið að bæta við sig og
hafi markað fyrir meiri framleiðslu
en það geti afkastað.
Telur hann sóknarfæri á Austur-
landi og unnt að stækka starfs-
svæði samlags þar og ná meira hrá-
efni.
Þá segir hann að mikil þekking
sé á mjólkurvinnslu á Egilsstöðum
og áhugavert að byggja þar upp
vinnslu í samvinnu við bændur.
Tilbúnir til
viðræðna
Ólafur Magnússon
Mjólka sér sóknar-
færi á Austurlandi
STJÓRNIR Johans Rönning,
Sindra og Hebron hafa ákveðið að
sameina félögin undir eina kenni-
tölu. Fyrr á árinu var Raftækja-
verslun Íslands sameinuð Johan
Rönning hf.
Fram kemur í tilkynningu að fyr-
irtækin muni verða rekin sem sjálf-
stæðar þjónustueiningar og bera
áfram sömu nöfn. Sameiningin mun
því ekki breyta neinu í þjónustu
þeirra við viðskiptavini. Samtals
rekur sameinað félag 13 starfs-
stöðvar út um allt land og starfs-
menn eru um 110. Móðurfélag og
heiti samstæðunnar verður Johan
Rönning hf. og forstjóri Rönning-
samstæðunnar verður Haraldur
Líndal Pétursson. „Velta samstæð-
unnar í núverandi eignarhaldi
stefnir í yfir fimm milljarða á þessu
ári úr um rúmum milljarði króna
árið 2004. Á sama tíma hefur
rekstrarhagnaður aukist hlutfalls-
lega umtalsvert meira. Styrkur
okkar eykst við það skref sem nú
er tekið og við erum hvergi nærri
hætt,“ segir Haraldur.
Undir eina
kennitölu
TVEIR langdrægir Birnir,
sprengjuflugvélar frá Rússlandi af
gerðinni Túpólev 95 (öðru nafni BE-
AR H), flugu snemma í gærmorgun
inn á loftrýmiseftirlitssvæði Íslands
norður af landinu, að því er segir í
fréttatilkynningu frá utanríkisráðu-
neytinu í gær.
Vélarnar flugu hringferð um land-
ið og komu næst því um það bil 45
sjómílur suður af Kötlutanga. Ráðu-
neytinu bárust upplýsingar á mið-
vikudagskvöld um að slíkt flug gæti
verið væntanlegt. Ratsjárstofnun
fylgdist með fluginu allan tímann og
miðlaði jafnóðum upplýsingum til
viðeigandi stofnana innanlands, m.a.
til að tryggja öryggi almennrar flug-
umferðar. Einnig var skipst á upp-
lýsingum við herstjórnir Atlants-
hafsbandalagsins og viðbrögð
samhæfð milli þriggja aðildarríkja,
Íslands, Noregs og Bretlands.
Birnirnir
fljúga á ný
♦♦♦
♦♦♦
Eftir Guðna Einarsson
gudni@mbl.is.
SÉRA Anna Sigríður Pálsdóttir, prestur í Graf-
arvogskirkju, verður fyrst kvenna til að gegna
embætti Dómkirkjuprests, en valnefnd í Dóm-
kirkjuprestakalli ákvað í fyrrakvöld að mæla með
henni. Biskup Íslands skipar í embættið til fimm
ára að fenginni umsögn valnefndar. Embættið
veitist frá 1. október 2007.
Sjö sóttu um embætti prests í Dómkirkjupresta-
kalli og taldi Anna Sigríður umsækjendahópinn
hafa verið mjög góðan. Hún sagði að í sínum huga
hafi það alls ekki verið sjálfsagt að hún yrði fyrir
valinu. Anna Sigríður sagði að sér þætti mjög
spennandi að fá að gegna þessu embætti og vera
full tilhlökkunar að takast á við það.
„Þetta er að mörgu leyti ólíkt því sem ég hef
starfað við hér í Grafarvogskirkju í tíu ár. Í Graf-
arvogi er ungur söfnuður og mjög stór, um nítján
þúsund manns, og afar mikið af ungu fólki. Mikið
af barnafólki, mikið um skírnir, barnafræðslu og
fermingarfræðslu.“ Í Grafarvogskirkju starfa
fjórir prestar og barnaguðsþjónustur haldnar á
tveimur stöðum á hverjum sunnudegi. Prestarnir
vinna því yfirleitt um hverja helgi, en hafa ekki
jafn mörg tækifæri til að predika og í kirkjum þar
sem t.d. eru tveir prestar sem skiptast reglulega á
um að predika.
Í Dómkirkjusókn er önnur aldurssamsetning en
í Grafarvogi og hlutfallslega fleira eldra fólk.
Einnig gegnir Dómkirkjan sérstöku opinberu
hlutverki og er kirkja biskups Íslands. Þar fara
prestsvígslur yfirleitt fram og einnig setning
Kirkjuþings, guðsþjónustur við setningu Alþingis
og aðrar ámóta athafnir. Anna Sigríður sagði
presta Dómkirkjunnar hafa sömu stöðu og presta
annarra kirkna, en verkefnin mótist af sérstöðu
og staðsetningu kirkjunnar.
„Nábýli Dómkirkjunnar við skólana í mið-
bænum og unga fólkið þar gefur ákveðna mögu-
leika. Einnig ættu að vera góðir möguleikar á að
sinna fullorðinsfræðslu og því sem kalla má safn-
aðarsálgæslu. Sinna þeim sem til kirkjunnar leita
en þeir eru miklu fleiri en fólk gerir sér almennt
grein fyrir. Prestsembættið er alltaf hið sama. Við
erum kölluð og vígð til sömu athafna, en staðsetn-
ing, umhverfi og aðstæður gera starfið mismun-
andi í reynd.“
„Ég á margar minningar frá bernskuárum mín-
um úr Dómkirkjunni,“ sagði Anna Sigríður. Faðir
hennar, Páll Ísólfsson, var dómorganisti um ára-
bil. Minningarnar tengjast þó ekki eingöngu
guðsþjónustum heldur einnig dvöl í kirkjunni á
öðrum tímum. „Ég var mikið með pabba þegar
hann æfði sig á orgelið. Kannski var ég mest með
honum þar þegar ég var barn. Dómkirkjan er mér
afskaplega kær og á vissan hátt er ég að koma
heim til mín aftur.“
En datt henni einhvern tíma í hug á bernskuár-
um að hún ætti eftir að verða prestur í Dómkirkj-
unni?
„Ekki svo lengi sem faðir minn lifði og miklu
lengur en það. Ég var 27 ára þegar hann dó og
orðin 45 ára þegar ég fór í guðfræði. Var áður
myndmenntakennari og fjölskylduráðgjafi og
ráðgjafi fyrir fólk sem átt hefur í vandræðum með
áfengi og fíkniefni og aðstandendur þess.“
Anna Sigríður sagði að Dómkirkjan ætti tví-
mælalaust erindi við miðbæinn og að kirkjan
hefði á ýmsan hátt gert sitt til að mæta þeim sem
eiga þar um sárt að binda. Meðal þeirra séu þeir
sem stríði við óreglu og hafi valdið marg-
umræddu ónæði í miðbænum. Anna Sigríður
kvaðst hafa tekið þátt í æðruleysisguðsþjónustum
í Dómkirkjunni frá því þær byrjuðu.
„Þær eru sérstaklega fyrir fólk sem er að vinna
í sínum vanda, fólk sem verið hefur í AA-sam-
tökunum, Al-Anon og tólf spora-starfi. Þessar
guðsþjónustur hafa sannarlega átt erindi til fólks-
ins því kirkjan er alltaf fullsetin og kirkjusóknin
mun betri þá en í almennum guðsþjónustum.“
Nýr Dómkirkjuprestur segir kirkjuna eiga erindi við miðbæinn
„Á vissan hátt er ég
að koma heim til mín aftur“
Morgunblaðið/Kristinn
Tilhlökkun Séra Anna Sigríður Pálsdóttir hlakk-
ar til að takast á við starfið í Dómkirkjunni.