Morgunblaðið - 16.10.2007, Síða 20

menntun
20 ÞRIÐJUDAGUR 16. OKTÓBER 2007 MORGUNBLAÐIÐ
Borgaskóli fékk styrk fráNordplus Junior til verk-efnisins Orka í norðri,ásamt Blåvandshuk-skóla í
Danmörku og Kaland-skóla í Noregi,
og með því fá krakkarnir tækifæri til
að skoða mismunandi orku og orku-
notkun í þessum þremur löndum.
Verkefnið er unnið á tveimur skóla-
árum, m.a. með tölvusamskiptum
nemenda og kennara og heimsóknum
landa á milli og hefur 7. bekkurinn
lagt land undir fót – og það tvisvar.
Í vor heimsótti árgangurinn Danina
ásamt norsku krökkunum með það að
yfirmarkmiði að skoða vindmyllur og
nú í byrjun skólaárs fór hópurinn til
Noregs til að kynnast olíuauðlindum
Norðmanna. Í vor koma svo norskir
og danskir krakkar í heimsókn til Ís-
lands þar sem heita vatnið er þema
ferðarinnar og munu þeir gista heima
hjá íslensku þátttakendunum.
Svo lærir sem reynir
Upphafið að Orku í norðri má rekja
til ráðstefnu þar sem norskum og
dönskum kennara hjá umræddum
skólum datt samvinnan í hug; þjóð-
irnar ættu mun meira sameiginlegt en
oft væri talað um – í þó eins ólíkum
hlutum og orkuleiðirnar eru.
Sóley Stefánsdóttir og Hjördís Guð-
mundsdóttir, umsjónarmenn 7. bekkj-
arins, hafa haft veg og vanda af verk-
efninu hérlendis og þær segja
margvíslegan lærdóm felast í því þar
sem ólík fög skarist. „Þau vinna t.d.
verkefni tengd náttúrufræði, landa-
fræði og þau skrifast á milli bæði á
ensku og dönsku,“ segir Sóley og
Hjördís bætir við að þær hafi kynnt
þessum 39 krökkum dönskuna fyrir
vorferðina, ári á undan jafnöldrum
þeirra.
„Þau læra auðvitað á bók um hinar
Norðurlandaþjóðirnar – t.d. að Dan-
mörk sé flöt – en mörg þeirra gerðu
sér ekki grein fyrir því hvað flatlendi
væri fyrr en við keyrðum frá Kaup-
mannahöfn til Jótlands, sáum bara
tré, engin fjöll og engar hæðir, tvær
stórar brýr og búið,“ lýsir Sóley og
Hjördís heldur áfram: „Þau voru alltaf
að tengja við eitthvað sem þau hafa
lært hér heima – og öfugt.“ Þær stöll-
ur segja krakkana hafa ofsalega gam-
an af verkefninu og hlýtur þá mikið
vera áunnið því mörg þekkjum við að
við tileinkum okkur betur það sem
okkur þykir skemmtilegt. Orð Hjör-
dísar eru til marks um að krakkarnir
njóti sín: „Þau eru komin í gott sam-
band á MSN.“
Foreldrar krakkanna munu líka
vera afar samheldinn og góður hópur.
„Það gerir þetta ekki síður skemmti-
legt. Þetta hefur allt gengið mjög vel
og við höfum miklar væntingar fyrir
heimsókninni í vor. Síðast en ekki síst
eru þetta frábærir krakkar,“ segir
Sóley að lokum.
thuridur@mbl.is
Vindmyllur,
olía og heitt
vatn á MSN-inu
Morgunblaðið/RAX
Góður hópur Sjöundubekkingar Borgaskóla hafa myndað tengsl vináttu og samvinnu við norska og danska jafn-
aldra sína í gegnum sérstakt orkuverkefni þar sem orkunýting í löndunum þremur er skoðuð.
Varðstaða Hópur landanna þriggja fór meðal annars í gönguferð í
fallegu umhverfi Vardetangen, á vestasta tanga Noregs.
Orka í norðri (Energy i Norden) nefnist sam-
norrænt verkefni sem 7. bekkur í Borgaskóla í
Reykjavík tekur þátt í. Þuríður Magnúsína
Björnsdóttir komst að því að umræða um orku-
lindir heimsins þrífst á spjallrásum unglinganna.
Kennarar Hjördís Guðmundsdóttir
og Sóley Stefánsdóttir.
„NEMENDUR fengu afar góða um-
sögn, hvert sem þau fóru. Sér-
staklega var talað um hvað þau
væru kurteis, hefðu góða matarlyst
og hefðu góð tök á enskunni.“ Svo
segir um Danmerkurferðina í frétta-
bréfi Borgaskóla frá maí sl., Borg-
aranum. Fyrir framan blaðamann
sitja fjórir fulltrúar þessara krakka í
7. bekk, Birgitta Smáradóttir, Þór-
unn Jörgensen, Sölvi Smárason og
Kristján Ingólfsson, og ósjálfrátt
hrökkvum við öll í hinn stillta gír
sem einkennir þetta prúða unga
fólk.
Risavaxnar vindmyllur
Öll eru þau sammála um hve þetta
verkefni hefur reynst skemmtilegt
og líst vel á komu hinna norrænu fé-
laga sinna í vor. Birgitta verður
fyrst fyrir svörum og hún segist
hafa verið mjög ánægð með náms-
ferðirnar en löndin hafi verið nokk-
uð ólík Íslandi: „Það er svo mikið af
fjöllum í Noregi en alveg flatlent í
Danmörku.“ Þau höfðu ekki séð
vindmyllur fyrr en í Danmörku og
þóttu þeim þær risavaxnar. Olíuleið
Norðmanna í orkunýtingu kynntust
þau með því að heimsækja olíu-
hreinsunarstöð Statoil og segir Þór-
unn vettvangsferðina þangað hafa
verið lærdómsríka. „Við fórum
þangað í rútu og máttum ekkert
fara inn því þá hefðum við þurft að
fara í einhverjar svaka græjur.“ Að
sögn þeirra var þetta stórt bákn með
mörgum skipum og þau hafi ekki
mátt taka myndir. „En það var flott í
Noregi en í Danmörk er svolítið líkt
Íslandi,“ segir Þórunn. Noregur hef-
ur greinilega heillað krakkana dálít-
ið og sum þeirra segjast jafnvel geta
hugsað sér að búa þar. Umhverfis-
vænir Norðmenn og skilvirkt
flokkunarkerfi vakti líka athygli
bekkjarins í heild.
„Við gistum heima hjá krökk-
unum, fórum með þeim í skólann og
út í verslunarmiðstöð,“ lýsir Sölvi –
„og á fjórhjól!“ Þau segja enskuna
hafa verið aðalsamskiptatækið við
krakkana. „Í hvert sinn sem við
reyndum að nota dönskuna skildu
þau okkur ekki,“ segir Sölvi. Hins
vegar hafi virkað að tala íslenskuna
mjög hægt, eins og kom líka fram
hjá umsjónarkennurum þeirra.
„Tungumálin eru eitthvað lík – við
tölum íslenskuna náttúrlega svo
hratt venjulega,“ útskýrir Þórunn.
Erum næstum alveg eins
Það sem Kristjáni þótti skemmti-
legast í utanlandsferðunum tveimur
var að kynnast krökkunum sem
reyndust ekkert svo frábrugðin
þeim sjálfum. „Það er bara ekki
sama tungumálið. Strákurinn sem
ég bjó hjá í Noregi var að æfa fót-
bolta.“ Þegar Kristján er spurður
um tilganginn með þessari sam-
vinnu segir hann að hann sé fyrst og
fremst að læra hvernig orka sé búin
til í þessum löndum og Sölvi bætir
við: „Við lærum önnur tungumál og
sjáum hvernig fólk vinnur í öðrum
löndum, muninn á milli landa.“ Þór-
unn segist halda að krökkunum
muni finnast heita vatnið sérstakt.
„Þeim mun örugglega finnast það
skrítið hvað við eigum mikið af heitu
vatni.“ Birgitta tekur undir það:
„Sundlaugarnar hjá þeim voru ekk-
ert svona heitar eins og hjá okkur –
þær voru ískaldar!“ segir hún. Sölvi
segir einmitt fjölskylduna sína hafa
haft mikinn áhuga á vatnsorkunni.
„Þau spurðu út í sundlaugarnar
okkar og þeim fannst heitu pott-
arnir okkar mjög spes!“ segir Sölvi
brosandi en hann hefur líkt og fleiri
reynt ýmislegt nýtt með tilkomu
orkuverkefnisins, þ.á m. fljúga til út-
landa. Og hvernig þótti honum það?
„Gaman!“ Svör hreinskiptinna
krakka eru og verða afdráttarlaus.
Töluðum íslenskuna hægt
Morgunblaðið/RAX
Birgitta Smáradóttir: „Það er svo mikið af fjöllum í Noregi en alveg
flatlent í Danmörku.“
Þórunn Jörgensen: „Þeim mun örugglega finnast það skrítið hvað
við eigum mikið af heitu vatni.“
Kristján Ingólfsson: „Mér fannst skemmtilegast að kynnast krökk-
unum.“ Eina sem skildi þau að hafi verið tungumálið.
Sölvi Smárason: „Við lærum önnur tungumál og sjáum hvernig
fólk vinnur í öðrum löndum, muninn á milli landa.“
EF þú sefur í fimm tíma eða skemur
á nóttunni til lengri tíma er dauðdagi
um aldur fram 1,7 sinnum líklegri en
hjá þeim sem sefur í sjö tíma. Vef-
miðill Berlingske Tidende segir frá
nýrri umsvifamikilli enskri rannsókn
sem athugaði svefnvenjur og heilsu
10.308 manns á 20 ára tímabili.
Ónægur svefn er lífshættulegur
því tvöfalt meiri hætta er á dauða
vegna hjartasjúkdóma.
„Sjö tíma svefn er ákjósanlegur en
síðasta áratuginn hefur það orðið sí-
fellt algengara að fólk sofi í færri
tíma og margir þjást af svefnvanda-
málum. Rannsóknin sýnir að slíkt
hefur margvíslegar heilsufarslegar
afleiðingar,“ segir Francesco Capp-
uccio, prófessor í Warwick-háskóla.
Jon Ovesen, danskur sérfræðingur
í svefnrannsóknum, segir að fimmti
hver fullorðinn Dani glími við svefn-
vandamál og telur það allt of mikið.
„Fólk ætti að virða betur mikilvægi
svefnsins. Við erum beinlínis nauð-
beygð til að ætla okkur tíma í góðan
nætursvefn – og það á hverri nóttu!“
segir hann.
Morgunblaðið/Þorkell
Góður svefn Æskilegt er að ná um
sjö tíma svefni á hverri nóttu.
Svefnvanda-
mál og hjarta-
sjúkdómar