Morgunblaðið - 21.11.2007, Qupperneq 1

STOFNAÐ 1913 318. TBL. 95. ÁRG. MIÐVIKUDAGUR 21. NÓVEMBER 2007 LANDSPRENT EHF. mbl.is
VERSLUNARFÍKNIN
Í NEYSLUNNI LEITUM VIÐ AÐ ÍMYNDINNI OG
Í NEYSLUNNI HRYNUR HÚN TIL GRUNNA >> 16
FRÉTTASKÝRING
Eftir Helga Bjarnason
helgi@mbl.is
ÍSLENSKA ríkinu er skylt að vernda og
viðhalda eigin erfðalindum, svo sem stofn-
un sem ekki er að finna annars staðar,
samkvæmt Ríósáttmálanum um líf-
fræðilega fjölbreytni. Íslenska geitfjár-
kynið fellur tvímælalaust undir þá skil-
greiningu af því að það hefur verið
einangrað hér í 1.100 ár. Hafa eigendur
geita fengið tiltekna stofnverndarstyrki
um árabil.
Íslenska geitfjárkynið er hreinn land-
námsstofn. Talið er að það sé af norskum
uppruna og hafi komið hingað með land-
námsmönnum. Ekki er vitað til þess að
geitur hafi verið fluttar inn síðan og er það
því mikið skyldleikaræktað. Örnefni eru
talin benda til þess að geitur hafi verið al-
gengar í upphafi Íslandsbyggðar. Í harð-
indunum á seinni hluta 19. aldar lá við að
geitfjárstofninn yrði aldauða en upp úr
aldamótum fór að fjölga á ný og flestar
urðu geiturnar um 1930, nær 3.000 talsins.
Nú í vor voru um 440 geitur í landinu,
samkvæmt upplýsingum Ólafs R. Dýr-
mundssonar ráðunautar, og hefur þeim
heldur fjölgað á síðustu árum. Veruleg
fækkun varð þó í gær þegar kona á Hofs-
ósi þurfti að láta slátra meginhluta af
næststærstu geitahjörð landsins. Flestir
geitaeigendur eru með fáeinar geitur, eig-
inlega sem gæludýr, en nokkur bú eru með
15-20 skepnur. Stærsta geitahjörðin er á
Háafelli í Borgarfirði, um 120 geitur. Er
það um þriðjungur af geitastofninum og
hafa bændurnir þar því tekið á sig megin-
ábyrgðina á viðhaldi þessa einstaka búfjár-
stofns sem talinn er í útrýmingarhættu.
Nýting tryggir viðhald
Mikill vandi er að viðhalda svo litlum
búfjárstofni, að sögn Áslaugar Helgadótt-
ur, prófessors við Landbúnaðarháskóla Ís-
lands og formanns erfðanefndar landbún-
aðarins. Hætt er við að dýrin verði það
skyld að breytileiki í stofninum minnki.
Það takmarkar aftur möguleika á kynbót-
um sem eru forsenda þess að hægt sé að
hafa not af geitfjárstofninum. Hún tekur
undir það að nýting geitanna, eins og gerð-
ar hafa verið tilraunir með á Háafelli, sé
besta leiðin til að vernda stofninn.
Morgunblaðið/Atli Vigfússon
Geitabúskapur Líflegt er í geitahúsinu á
Rauðá þegar kiðlingarnir koma í heiminn.
Skylt að
vernda
geiturnar
Þriðjungur geitfjár-
stofnsins á einum bæ
Eftir Agnesi Bragadóttur
agnes@mbl.is
KAUPÞING hefur lokið samn-
ingum við erlenda banka um að
þeir sölutryggi hlutafjárútboð
Kaupþings sem ráðist verður í á
næstunni. Boðnar verða út um
200 milljónir nýrra hluta í bank-
anum á gengi litlu lægra en
markaðsgengi. Lokagengi bréfa í
Kaupþingi í gær var 914, þannig
að miðað við markaðsverð er
heildarútboðið að minnsta kosti
180 milljarða króna virði.
Samkvæmt upplýsingum
Morgunblaðsins fer stór hluti út-
boðsins til JC Flowers og félaga
sem greiðsla fyrir hollenska
bankann NIBC sem Kaupþing
keypti í sumar. Samið var um
þann hluta, ásamt þeim hluta
sem JP Morgan og fleiri erlendir
bankar kaupa, á talsvert hærra
gengi en lokagengi gærdagsins.
Forsvarsmenn Kaupþings
munu harla ánægðir með þessa
niðurstöðu og munu þrátt fyrir
mikið verðfall á bréfum Kaup-
þings undanfarnar vikur telja að
Kaupþing standi vel.
Lausafjárstaða Kaupþings er
sögð mjög góð og hún er sögð
verða enn betri eftir að hollenski
bankinn NIBC hefur verið sam-
einaður Kaupþingi.
Fram kom í máli Hreiðars
Más Sigurðssonar, forstjóra
Kaupþings, þegar níu mánaða
uppgjör bankans var kynnt, að
miðað væri við að gengi í hluta-
fjárútboðinu sem framundan er
yrði örlítið lægra en markaðs-
gengi.
Þess er því vænst að útboðs-
gengið muni losa 900 krónur á
hlut fyrir þá hluti sem óseldir
verða þegar hlutafjárútboðið fer
fram.
Þess er vænst að Kaupþing
kynni áform sín á morgun,
fimmtudag.
Sölutryggja 180 milljarða
hlutafjárútboð Kaupþings
 Erlendir bankar annast sölutryggingu  Allt að 200 milljónir nýrra hluta
verða boðnar út  Stór hluti útboðsins þegar seldur til fyrri eigenda NIBC
Í HNOTSKURN
»Erlendir bankar sölu-tryggja hlutafjárútboð
Kaupþings.
»Hollenski bankinn NIBCmun styrkja enn frekar
sterka lausafjárstöðu Kaup-
þings.
»Búist er við að Kaupþingkynni á morgun sölu-
tryggingarsamninginn.
 Lausafjárstaðan | 15
HLÍÐASKÓLI sigraði í hæfi-
leikakeppni ÍTR og grunnskól-
anna í Reykjavík, Skrekk, en úr-
slitin fóru fram í Borgarleik-
húsinu í gærkvöld. Nemendur
Hlíðaskóla réðust ekki á garðinn
þar sem hann er lægstur heldur
fjallaði atriði þeirra um hina
brengluðu kvenímynd sem er við
lýði í dag og hversu óraunsæ
hún er. Sýning þeirra var kölluð
Hvað er fullkomnun?
Í öðru sæti varð Seljaskóli
með atriðið Galum Gong og
Hagaskóli í því þriðja með
dúkkuleikinn Nei.
Seljaskóli fékk einnig áhorf-
endaverðlaun Skjás eins sem
sýndi beint frá keppninni. Gríð-
arleg stemning var meðal fjölda
áhorfenda í salnum. | 48Morgunblaðið/Ómar
Fullkomnun
ungu kyn-
slóðarinnar
Hlíðaskóli vann hæfileikakeppni grunnskólanna, Skrekk sjálfan
Faxafeni 8 • 108 Reykjavík • Sími 577 1170
www.boconcept.is
EF ÞÚ FINNUR EKKI
RÉTTU GJÖFINA
EKKI KENNA OKKUR UM
X
E
IN
N
IX
0
7
11
0
08
Leikhúsin í landinu
Allir á svið >> 45
ALLT stefnir í að loka verði sumum leiktækjum í
skemmtigarðinum Disney-landi í Flórída í Banda-
ríkjunum og hugsanlega heilli deild. Ástæðan er
sú að litlu börnin eru ekki lengur jafnlítil og þau
voru, það er að segja þau eru orðin svo feit að litlu
bátarnir taka niðri með þau innanborðs.
Ein vinsælasta deildin í Disney-landi er „Smá-
heimur“ en um hann fara krakkarnir í litlum bát-
um. Þannig hefur það verið í 41 ár en nú má það
heita daglegt brauð að bátarnir kenni grunns.
Til jafnaðar eru Bandaríkjamenn 11,5 kílóum þyngri nú en upp úr
1960 og bandaríska lýðheilsustofnunin segir að 65% landsmanna séu
ýmist of þung eða þjáist af offitu.
Fram kemur að margar skemmtideildir eigi í vandræðum af þess-
um sökum. Sem dæmi má nefna „Karíbahafssjóræningjana“, „Gosa“
og „Lísu í Undralandi“.
Disney-land í vandræðum
vegna feitu barnanna
Fitna Það eru ýms-
ir feitari en Mikki.