Morgunblaðið - 02.01.2008, Qupperneq 4

4 MIÐVIKUDAGUR 2. JANÚAR 2008 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Eftir Önund Pál Ragnarsson
onundur@mbl.is
FYRSTA beiðni ársins eftir aðstoð
frá björgunarsveitum Landsbjargar
var ekki lengi að berast. Björgunar-
sveitin Tindar í Hnífsdal var kölluð
út þremur mínútum eftir miðnættið
á nýársnótt. Þá höfðu sterkir svipti-
eða hvirfilvindar, svonefnd Gjögra-
veður, gert vart við sig í Hnífsdal og
valdið töluverðu eignatjóni. Þetta er
fremur sjaldgæft en verður helst í
sunnanátt þegar vindum slær fyrir
svonefnt Leiti í fjallinu fyrir ofan
þorpið.
Múrhúð flettist af veggjum
Að sögn Kristjáns Ívars Sigurðs-
sonar, umsjónarmanns gömlu
rækjuverksmiðjunnar á Bakka, sem
nú er geymsluhúsnæði, fór vindur að
aukast um hálftólf. „Ég verð fljótt
var við að húsið hjá mér nötrar og
skelfur. Þá hafði losnað múrhúð ut-
an af húsinu hjá mér. Maður gapir
bara yfir þessu, það eru nokkrir fer-
metrar farnir af húsinu,“ segir
Kristján. Þegar hann varð var við
þakplötur og fleira lauslegt sem fauk
til og frá ákvað hann að huga að hús-
unum á Bakka. „Um tólfleytið fer ég
yfir ásamt 15 ára gömlum syni mín-
um, þetta eru varla nema 150 metrar
þarna á milli. Á miðri leið kemur
vindstrókur og feykir okkur um það
bil þrjátíu metra. Við kýldumst í
jörðina og fukum eftir henni á fleygi-
ferð út í snjóruðning. Maður réði
ekki neitt við neitt.“ Þeir feðgar
sluppu til allrar lukku við meiðsli. Í
rækjuverksmiðjunni hafði bílskúrs-
hurð fokið inn í húsið og hafnað ofan
á vélsleða. Við þetta stóð vindurinn
inn í húsið og járnplötur þeyttust af
stórum hluta þaksins. Einangrun í
lofti 150 fermetra kæliklefa hrundi
einnig niður, og ljóst þykir að millj-
ónatjón hefur orðið á húsinu. Þó
hefði getað farið verr, enda bílar,
fellihýsi, bátar og fleira verðmætt í
geymslu þar innandyra.
Skörp skil í veðrinu
200 metrum innar í Hnífsdal var
Torfi Einarsson að fagna áramót-
unum. Þar var hæglætisveður og
brenna í gangi. „Ég stóð úti í blanka-
logni og var að skjóta upp flugeldum
með krökkunum mínum. Þá heyrði
ég þennan rosalega hávaða og sá
hvar bárujárnsplötur þeyttust hátt
upp í loftið.“ Torfi, sem búið hefur í
Hnífsdal í 30 ár, segist líklega hafa
upplifað þetta veðurfyrirbrigði
þrisvar til fjórum sinnum áður.
Töluverðar skemmdir urðu einnig
á öðru íbúðarhúsi þar sem þakplötur
losnuðu og mikið rigningarvatn
flæddi inn í stofu og svefnherbergi.
Veðrinu slotaði fljótt og var orðið
skaplegt klukkan þrjú um nóttina.
 Milljónatjón varð í Hnífsdal vegna gríðarsterkra sviptivinda  200 metrum frá var hæglætisveður
Ljósmynd/Halldór Sveinbjörnsson
Skemmdir Ekki var fallegt um að litast í rækjuverksmiðjunni eftir að vindur reif upp 16 fermetra bílskúrshurð.
Feðgar fuku
þrjátíu metra
og þak sprakk
VERÐI Ólafur Ragnar Grímsson
endurkjörinn forseti í sumar
verður hann þriðji forseti lýðveld-
isins til að gegna embætti forseta
í fjögur kjörtímabil. Ásgeir Ás-
geirsson var forseti Íslands frá
1952 til 1968 og Vigdís Finn-
bogadóttir gegndi embættinu
einnig í 16 ár, frá 1980 og þar til
Ólafur Ragnar tók við embættinu
árið 1996. Kristján Eldjárn lét af
embætti árið 1980 eftir að hafa
gegnt starfinu í þrjú kjörtímabil.
Sveinn Björnsson, fyrsti forseti
lýðveldisins sem kjörinn var for-
seti af Alþingi við lýðveldis-
stofnun árið 1944, lést í embætti
árið 1952 eftir átta ára setu á for-
setastól.
Kosningar fara fram 28. júní
Forsetakjör fer lögum sam-
kvæmt fram síðasta laugardag í
júnímánuði fjórða hvert ár og kýs
þjóðin sér því forseta hinn 28.
júní. nk. Fimm vikum fyrir kjör-
dag skulu frambjóðendur hafa
skilað framboði sínu í hendur
dómsmálaráðuneytinu og auglýsir
ráðuneytið innan viku frá þeim
degi hverjir séu í kjöri til forseta-
embættisins. Ef aðeins einn mað-
ur er í kjöri til forsetaembættisins
er hann réttkjörinn án atkvæða-
greiðslu enda fullnægi hann
kjörgengisskilyrðum. Ólafur
Ragnar hefur aðeins einu sinni
verið sjálfkjörinn, en það var árið
2000. Árið 1996 buðu þau Pétur
Kr. Hafstein, Guðrún Agnars-
dóttir og Ástþór Magnússon sig
fram á móti Ólafi og árið 2004
voru Baldur Ágústsson og Ástþór
mótframbjóðendur hans.
Tveir forset-
ar hafa
setið fjögur
kjörtímabil
Eftir Friðrik Ársælsson
fridrik@mbl.is
ÓLAFUR Ragnar Grímsson hyggst
bjóða sig fram til endurkjörs í emb-
ætti forseta Íslands. Þetta kom fram
í nýársávarpi forsetans en Ólafur
hefur setið í forsetastól frá árinu
1996, eða í tólf ár. „Sé það nú á nýju
ári vilji Íslendinga að ég beri áfram
þessa ábyrgð er ég fús að axla hana
en veit um leið af eigin reynslu að
embætti forseta Íslands fylgja ríkar
skyldur. Enginn getur innt þær af
hendi svo vel sé nema njóta trausts
meðal þjóðar,“ sagði forsetinn í
ávarpinu sem sjónvarpað var í gær.
Formenn stjórnmálaflokkanna
virðast ekki hafa kippt sér mikið upp
við tíðindin og fremur búist við því að
Ólafur gæfi kost á sér til endurkjörs
en hitt. „Ég hafði það á tilfinning-
unni að Ólafur myndi sækjast eftir
að gegna þessu þýðingarmikla emb-
ætti áfram og ég hef allt gott um það
að segja og styð hann til þess,“ segir
Guðni Ágústsson, formaður Fram-
sóknarflokksins. Steingrímur J. Sig-
fússon, formaður VG, tekur undir
með Guðna og segir enga ástæðu til
þess að ætla annað en það verði
ágætisstemning og sátt um ákvörð-
un Ólafs, enda sýni sagan að menn
taki því yfirleitt vel ef sitjandi forseti
óskar eftir endurkjöri. Ágúst Ólafur
Ágústsson, varaformaður Samfylk-
ingarinnar, segir að ákvörðun Ólafs
komi sér ekki á óvart, Ólafur sé vin-
sæll forseti meðal þjóðarinnar sem
hafi staðið sig vel. „Ég held að þetta
séu góðar fréttir
fyrir þjóðina,“
segir Ágúst.
Nokkrar um-
ræður hafa farið
fram að undan-
förnu hvort eðli-
legt sé að binda
þann tíma sem
hver og einn get-
ur gegnt embætti
forseta. „Til framtíðar litið gæti ég
vel hugsað mér það fyrirkomulag að
afmarka það skýrt hversu lengi hver
einstaklingur getur gegnt þessu
embætti og binda setuna við tvö sex
ára kjörtímabil,“ segir Steingrímur
J. en tekur fram að hann sé alls ekki
að gagnrýna það fyrirkomulag sem
nú sé við lýði.
Treysta verður á hófsemi
þeirra sem embættinu gegna
Formenn annarra flokka telja
ekki ástæðu til þess að binda setu-
tímann þótt ræða megi hugmyndir
Steingríms. „Mér finnst þessi hug-
mynd um að lengja kjörtímabilið út
af fyrir sig allt í lagi, en 12 ár eru
ekki langur tími hjá manni á besta
aldri, svo lengi sem sátt ríkir hjá
þjóðinni um hann,“ segir Guðjón A.
Kristjánsson, formaður Frjáls-
lyndra. „Það er sjálfsagt og eðlilegt
að menn fari yfir hlutverk forseta-
embættisins í því samfélagi sem við
búum við í dag, en mér finnst að það
sé ekki ástæða til að hefta þetta sér-
staklega svo lengi sem þjóðin fær að
kjósa sér nýjan forseta á fjögurra
ára fresti,“ segir Þorgerður Katrín
Gunnarsdóttir, varaformaður Sjálf-
stæðisflokksins, og heldur áfram.
„Það er frekar hitt að menn eigi að
skoða aðra þætti í stjórnarskránni á
borð við þjóðaratkvæðagreiðslur og
þar fram eftir götunum.“ Undir
þessi sjónarmið tekur Ágúst Ólafur
og segir núverandi fyrirkomulag
hafa reynst vel, forsetarnir þekkt sín
mörk og ekki setið lengur en 16 ár í
forsetastól.„Ég held að við þurfum
að treysta á hófsemi þeirra og dóm-
greind þjóðarinnar í þessum efnum.“
Ákvörðunin kemur flokks-
formönnum ekki á óvart
 Steingrímur J. segist geta hugsað sér að afmarka setutíma forseta og binda hann
við tvö sex ára kjörtímabil  Formenn annarra flokka telja ekki ástæðu til inngrips
Morgunblaðið/Kristinn
Bessastaðir Forseti Íslands er kjörinn til fjögurra ára í senn. Ólafur
Ragnar er fimmti forsetinn frá stofnun lýðveldisins.
Þorgerður Katrín
Gunnarsdóttir
Ágúst Ólafur
Ágústsson
Guðni Ágústsson
Guðjón A.
Kristjánsson
Steingrímur J.
Sigfússon