Morgunblaðið - 23.05.2008, Qupperneq 8

8 FÖSTUDAGUR 23. MAÍ 2008 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Jafnvel þótt flugvöllurinn í Vatnsmýrinniverði lagður niður mun fyrirhuguð sam-göngumiðstöð áfram sinna öðrum sam-göngum en flugi og starfsemin jafnvel
þróast yfir í annars konar þjónustu. Mikil vinna
er lögð í að tímaáætlanir standist og að fyrsta
skóflustungan verði tekin í upphafi næsta árs.
Þetta segir Ragnar Atli Guðmundsson verk-
efnisstjóri um byggingu Samgöngumiðstöðvar.
Hann segir stefnt að því að árið 2010 verði fjöldi
farþega rúmlega milljón og næsti áfangi í bygg-
ingu stöðvarinnar eigi að tryggja afgreiðslu allt
að tveggja milljóna á ári 2016.
Ragnar Atli kynnti þessa sýn á morgunfundi
um Reykjavíkurflugvöll í gær, þar sem sex aðrir
framsögumenn ræddu framtíð vallarins.
Matthías Sveinbjörnsson, stjórnarmaður
Flugmálafélags Íslands, setti fundinn og sagði
að ef allt flug flyttist úr Vatnsmýri til Keflavíkur
yrði Reykjavík verst tengda höfuðborg Vestur-
Evrópu með tilliti til flugsamgangna.
Eyrún Ingibjörg Sigþórsdóttir, sveitarstjóri
Tálknafjarðarsveitar, gerði mikilvægi flugvall-
arins fyrir landsbyggðina að umtalsefni og velti
því upp hver áhrif þess yrðu á markaðssetningu
flugferða út á land ef völlurinn færi.
Björgólfur Jóhannsson, forstjóri Icelandair
Group, stiklaði á stóru í sögu flugsins á Íslandi
og minnti á að frumherjar flugsins hefðu á sín-
um tíma skipt flugstæðum í flokka eftir gæðum
þeirra. Að teknu tilliti til allra þátta væri skýrt
að fyrsti valkostur flugmanna væri að hafa að-
gang að stórum flugvelli í Reykjavík.
Hafa orðið að „draugaborgum“
Einar Kárason rithöfundur ræddi um flug-
völlinn frá persónulegu sjónarhorni, jafnframt
því sem hann benti á undirskriftasöfnun Berl-
ínarbúa fyrir því að Tempelhof-alþjóðaflugvöll-
urinn verði áfram í borginni. Sú staðreynd að
lokun brautarstöðva í borgum hefði breytt þeim
í „draugaborgir“ væri augljóst víti til varnaðar
með hliðsjón af flugvellinum.
Ögmundur Jónasson alþingismaður gerði
grein fyrir andstöðu sinni við að flugvöllurinn
færi úr Vatnsmýrinni. Hann væri afar andvígur
hugmyndum um flugvöll á Lönguskerjum, með
þeim orðum að „ekki kæmi til greina að malbika
Skerjafjörðinn“.
Gestur Ólafsson, arkitekt og skipulagsfræð-
ingur, lagði áherslu á mikilvægi þess að málið
yrði skoðað frá sem flestum hliðum, með þeim
orðum að menn gætu „ekki leyft sér að taka
svona ákvarðanir á tilfinningalegum grund-
velli“. Ljóst væri að alþjóðlegar skipulagssam-
keppnir leystu ekki skipulagsvanda. Skoða
þyrfti málið út frá hagsmunum allra aðila.
Arnbjörg Sveinsdóttir, þingflokksformaður
Sjálfstæðisflokksins, og Kristján Möller sam-
gönguráðherra tóku til máls að fundi loknum og
mátti greina í máli þeirra vilja til þess að flug-
völlurinn fari hvergi. Varpaði Arnbjörg fram
þeirri spurningu hvort ekki væri hætta á að mið-
borgin „visni upp“ ef Reykjavík missti sam-
göngukerfið úr nágrenni vallarins.
„Draugaborgir“ víti til varnaðar
Flutningur flugs úr Vatnsmýr-
inni myndi hafa margvíslegar af-
leiðingar að mati ræðumanna á
fundi um völlinn í gær. Baldur
Arnarson hlýddi á sjónarmiðin.
Í HNOTSKURN
»Lóðin undir samgöngumiðstöðina erum sjö hektarar og er nú verið að fara
yfir þarfagreiningu til að meta hversu
stór byggingin þarf að vera.
»Gert er ráð fyrir að eftir fyrsta áfangaárið 2010 geti miðstöðin vel þjónað
rúmlega milljón farþegum en tveim millj-
ónum farþega eftir annan áfanga 2016.
»Við miðstöðina verða þúsund bíla-stæði, að hluta til í bílageymslu undir
húsinu.
»Kostnaðaráætlun liggur ekki fyrir, aðsögn Ragnars Atla Guðmundssonar
verkefnisstjóra.
Í Vatnsmýrinni Hugmyndir eru uppi um að samgöngumiðstöðin
verði tengd við hugsanlega léttlest. Hugmyndin er á frumstigi.
Mynd/Arkitektar THG
Í undirbúningi Miðstöðin mun liggja frá Flugleiðahótelinu á Reykja-
víkurflugvelli meðfram norðurflugbrautinni í átt að Hringbrautinni.
baldura@mbl.is
Sagt er um Rosalíu Mera aðhún sé jafnrík og hún er lít-ið þekkt. Það er því ekki úrvegi að kynna hana fyrir
lesendum:
Rosalía er ein ríkasta kona Spán-
ar, ef ekki sú ríkasta og segir á ein-
um stað að hún sé 350. ríkasta mann-
eskja í heimi, eða þar um bil.
Um leið er Rosalía jarðbundin og
látlaus. Það er helst að þessi 64 ára
kona hafi gaman af að klæða sig í
sterkum litum með líflegum mynstr-
um – en það er sjaldgæft að rekast á
mynd af henni í glansblöðum Spán-
verja um ríka og fræga fólkið.
Nei, Rosalía hefur aðrar áherslur í
lífinu og hélt í gær fyrirlestur á veg-
um Mannauðs um sitt helsta hugð-
arefni: samfélagslega ábyrgð fyr-
irtækja.
Rétt verðmætamat
„Hvað er það mikilvægasta í
heiminum?“ spyr hún blaðamann á
móti þegar hann spyr hana hreint út
hvort góðgerðarstarfsemi sé arð-
söm. „Við mannfólkið erum mestu
verðmætin sem til eru, og öll erum
við jafnverðmæt. Fólkið sem býr við
eymd hinum megin við ána, eða hin-
um megin við hafið er engu minna
verðmætt en við hin. Öll fæðumst við
nakin og allslaus inn í þennan heim,
nema hvað aðstæður í umhverfi okk-
ar verða til þess að sum okkar fá
aldrei að blómstra heldur deyja úr
hungri eða auðlæknanlegum sjúk-
dómum.“
Alþjóðlegt tískustórveldi
Rosalía er einn af stofnefndum og
stór hluthafi fyrirtækisins Inditex
sem meðal annars á Zara-fataversl-
anirnar sem Íslendingar þekkja vel
en einnig fjölda annarra tískukeðja
sem færri þekkja hérlendis. Fyr-
irtækið stofnaði hún með fyrrum
eiginmanni sínum Amancio Ortega
Gaona ásamt bróður hans og svil-
konu. Til að gera langa sögu stutta
óx fyrirtækið og dafnaði, og það sem
árið 1963 var aðeins lítil búð á götu-
horni varð á nokkrum áratugum að
miklu veldi.
Inditex er í dag talið næststærsta
tískufyrirtæki heims, á eftir GAP-
veldinu. Amancio Ortega stýrir fyr-
irtækinu og á tæplega 60% af því, og
er fyrir vikið ríkasti maður Spánar.
Engin silfurskeið
Þegar hér er komið sögu er rétt
að minnast á það að Rosalía er af
snauðu alþýðufólki komin, rétt eins
og fyrrum eiginmaður hennar. Þau
hjónin skildu árið 1986 og meðan
Amancio helgaði sig rekstri fyr-
irtækisins beindi Rosalía kröftum
sínum í góðgerðarstarf, einkum í
gegnum góðgerðarsjóðinn PAI-
DEIA sem sinnir fjölbreytttum
samfélagslegum verkefnum, einkum
í Galisíu-héraði þar sem Rosalía hef-
ur búið næstum allt sitt líf. Meðal
verkefna sjóðsins er að stuðla að
auknum möguleikum fatlaðra og
geðsjúkra til atvinnuþáttöku og að
styðja frumkvöðla til að hefja rekst-
ur.
Hennar hjartans mál
Það er gefur augaleið að viðfangs-
efni PAIDEIA eru Rósalíu nákomin.
Hún á fatlaðan son, og fékk vafalítið
að kynnast öllu því erfiði sem fylgir
því að koma fyrirtæki á legg þegar
hún lagði grunninn að Inditex-
veldinu.
„Maður fæðist þar sem maður
fæðist, og auðvitað hefur það um-
hverfi sem við ölumst upp í áhrif á
okkur,“ segir hún þegar blaðamaður
spyr hvort að bág kjör á yngri árum
hafi ráðið áherslunum í góðgerð-
arstarfinu. „En um leið held ég að
okkur beri í raun öllum siðferðileg
skylda til að láta okkur varða mis-
skiptingu í þjóðfélaginu.“
Sú tíska meðal auðmanna að beina
styrkjum í menningu og listir frekar
en félagslega uppbyggingu berst í
tal: „Auðvitað vilja þeir sem gefa fá
að njóta ljómans og upphefðarinnar
sem felst í að styrkja verk sem tekið
er eftir. En hin raunverulega upp-
hefð felst í því að beina fjármagni
þangað sem þörfin er mest,“ segir
hún og bætir við að það sé gott og
blessað að styrkja listirnar. „Ég
held líka að það sé auðveldara að
styðja menningarleg verkefni en fé-
lagsleg, því þegar þú á annað borð
byrjar að gera þér fyrir alvöru grein
fyrir ömurlegum aðstæðum svo
margra, geturðu ekki hætt að láta
þig málið varða.“
Ölmusan dugar skammt
Hvað vill hún sjá? Hvaða óskum
vill Rosalía beina til íslenskra fyr-
irtækja? „Konur heimsins eru þeir
sem þurfa mestan stuðning í dag.
Þær eru fátækastar af þeim fá-
tæku,“ segir hún. „Ég hef sér-
staklega áhyggjur af því að mat-
vælakreppan sem nú virðist
yfirvofandi muni bitna harðast á
konum – því hvern biður barnið um
mat þegar það er svangt? Jú, það
biður móður sína. Og hvað gerir
móðirin við þann litla mat sem hún
hefur? Hún gefur hann barni sínu og
eiginmanni.“
Rosalía leggur líka á það áherslu
að aðstoð við þá sem minna mega sín
sé ekki í formi ölmusu heldur fjár-
festingar og fræðslu: „Það þarf að
kenna fólkinu að fiska, en ekki gefa
því fisk,“ segir hún. „Og það þarf að
haga fjárfestingu þannig að hún skili
sér út í nærsamfélagið. Auðurinn
sem verður til má ekki hverfa á brott
heldur á að skapa fleiri störf og auk-
in verðmæti fyrir fólkið á staðnum.“
Góða konan frá Galisíu
Ein af ríkustu konum
heims hefur helgað
sig mannúðarstörfum.
Ásgeir Ingvarsson
ræddi við Rosalíu Mera
um samfélagslega
ábyrgð og raunveruleg
verðmæti.
Morgunblaðið/G.Rúnar
Rosalía „Auðvitað vilja þeir sem gefa fá að njóta ljómans og upphefðarinnar sem felst í að styrkja verk sem tekið
er eftir. En hin raunverulega upphefð felst í því að beina fjármagni þangað sem þörfin er mest.“