Morgunblaðið - 23.05.2008, Qupperneq 22

Eftir Guðrúnu Huldu Pálsdóttur
gudrunhulda@mbl.is
Ég held að mér líði hvergi betur eninni í litlum hraunhelli,“ segirBjörn Hróarsson, jarð- og hella-fræðingur sem nýlega sendi frá sér
Hellahandbókina, leiðsögn um 77 íslenska
hraunhella.
„Áhugi minn á hellum vaknaði fyrir alvöru
sumarið 1979. Þá var ég í menntaskóla. Ég fór
fyrir tilviljun í fáeina hella og sá strax að þetta
var veröld sem heillaði mig og mig langaði að
vita meira um.“ Síðan þá hefur Björn eytt
þrjátíu árum ævi sinnar í að læra um hraun-
hella og hefur sent frá sér tvær aðrar bækur
um efnið. „Þegar ég byrjaði að skoða þessa
veröld voru þekktir um fimmtán hellar og þeg-
ar ég var búinn að skoða þá alla þá var lítið
annað fyrir mig að gera en að finna fleiri. Ég
fékk fólk með mér til að leita og stofnaði Hella-
rannsóknarfélag Íslands 1989,“ segir Björn en
í dag eru þekktir um fimmhundruð hellar.
Björn segir fjölbreytileika hellanna það sem
gerir þá bæði heillandi og ógleymanlega. „Það
er gríðarmargt sem gerir hraunhella að allri
annarri veröld og yndislegri. Fyrir hinn al-
menna ferðamann búa hellar yfir svakalegri
náttúrufegurð, mikið af litum og formum og
hlutum til að dást að. Hraunhellar geta einnig
kennt okkur margt um hraunrennsli og
storknun kviku. Hellaskoðun er líka skemmti-
legt sport og erfitt. Í hellum er mikil kyrrð og
logn. Þar er hægt að láta sér líða alveg af-
spyrnuvel.“
Margt í boði fyrir nýliða
Í Hellahandbókinni reynir Björn að miðla
þekkingu sinni til hins almenna ferðamanns.
„Þetta er ferðahandbók þar sem sagt er frá ís-
lenskum hraunhellum hér og þar um landið.
Þar lýsi ég leiðinni að þeim og um þá, merki þá
inn á kort og segi hvað er að sjá í hverjum helli
fyrir sig. Einnig er kafli þar sem ég segi
hvernig gott er að útbúa sig fyrir hellaferð,
hvernig eigi að hegða sér í hellunum og hvað
ber að varast. Ég valdi þá hella sem eru nokk-
uð aðgengilegir ferðafólki og þá sem ég tel til-
tölulega auðvelda yfirferðar. Mér var mikið í
mun að velja hella sem ferðamenn geta ekki
spjallað auðveldlega nema hafa til þess sterk-
an brotavilja,“ segir Björn.
Björn á erfitt með að velja uppáhaldshellana
sína. „Ég hef farið í alla hraunhella sem þekkt-
ir eru og þeir hafa allir eitthvað við sig. Í
augnablikinu er þó Búri í Leitahrauni í Ölfusi í
uppáhaldi en ég opnaði leiðina inn í hann í maí
2005. Sennilega er það mesti hellafundur á Ís-
landi í þúsund ár,“ segir Björn og bendir á að
Búra sé að finna í Hellahandbókinni. Björn
nefnir einnig nokkra staði á suðvesturhorni
landsins sem hann telur góða fyrir byrjendur í
hellaskoðun. „Það er mjög gott að byrja í
Raufarhólshelli sem er í Þrenglsunum. Margir
hellar við Hafnarfjörð í Tíbollahrauni eru
áhugaverðir, svo sem Völundarhúsið. Einnig
hann Flóki sem er rétt fyrir ofan Hafnarfjörð,
hann er um kílómetri að lengd og er sumstaðar
þröngur og annars staðar stór. Þar er jafnvel
hægt að villast og hafa það skemmtilegt,“ segir
Björn og ljóst er að af nógu er að taka fyrir
áhugafólk um hellamennsku.
Þröngir og oddhvassir
Almennur áhugi og þekking fólks á hraun-
hellum er ákaflega lítil að mati Björns. „Það
eru ekki margir félagsmenn í Hellarannsókn-
arfélagi Íslands,“ segir hann hlæjandi.
Björn býr nú í Slóveníu en tilgangurinn er
þó ekki að rannsaka hella. „Hraunhellarnir eru
mitt líf og yndi. Þessir stóru kalksteinshellar
hér í Slóveníu eru ágætir til síns brúks en þeir
jafnast ekkert á við þrönga, erfiða hraun-
hella.“
Dulúð Margir hellar finnast í Tvíbollahrauni.
Hellafeðgar Björn Hróarsson jarð- og hellafræðingur og sonur hans Snær.
Litskrúðugt hraun í hellinum Ferli.
Ekkert jafnast á
við þrönga og
erfiða hraunhella
Náttúrufegurð Séð inn í K-3 sem er í Kelduhverfi
„Það er gríðarmargt sem
gerir hraunhella að allri ann-
arri veröld og yndislegri.“
|föstudagur|23. 5. 2008| mbl.is
daglegtlíf
VINALEGUR andi sveif yfir Far-
fuglaheimilinu í Reykjavík þegar
blaðamann Morgunblaðsins bar þar
að garði. Tveir ferðalangar fengu
hjálp við að bóka ferð á Gullfoss og
Geysi, hópur fólks á vegum sjálf-
boðasamtakana Seeds, sem meðal
annars hafa unnið að hreinsun
strandlengjunnar, funduðu um
verkefni sumarsins. Þreyttur ljós-
myndari hlóð myndum sínum inn á
tölvu yfir kaffibolla frá kaffibarn-
um Café Don Quixote á meðan aðrir
lásu bók í rólegheitunum. Þetta
höfðu verið viðburðaríkir dagar á
Íslandi.
Starfsmenn Farfuglaheimilisins
geta verið stoltir af sér þessa dag-
ana því í nýlegri úttekt Alþjóða-
samtaka Farfugla er gistiheimilið
valið það besta í heimi ásamt far-
fuglaheimilinu í Osaka í Japan.
Heimilin voru metin út frá einkunn-
um sem gestir þess gáfu fyrir þjón-
ustu, viðmót, þægindi, hreinlæti og
öryggi á fyrsta fjórðungi þessa árs.
Sigríður Ólafsdóttir rekstrarstjóri
segir niðurstöðurnar ánægjulegar.
„Ferðamennirnir taka mark á því
sem aðrir ferðamenn segja um
gistiheimilin og því eru þessar nið-
urstöður rós í hnappagatið fyrir
okkur. Hér er aðstaðan eins og best
verður á kosið fyrir ferðamanninn,
móttakan er opin allan sólarhring-
inn svo starfsmenn eru alltaf til
staðar til að aðstoða gesti sína.“
Á Farfuglaheimilinu í Reykjavík
eru gistirými fyrir um 170 gesti í
tveggja, fjögurra og sex manna
herbergjum. Meðal þess sem gestir
hafa aðgang að er morgunverðar-
hlaðborð, eldhús, sólpallur með
grillaðstöðu, þvottavélar og þurrk-
arar, nettengdar tölvur og funda-
og ráðstefnusalur.
Valið það besta
af gestunum
Morgunblaðið/Frikki
Vingjarnlegt Starfsfólk Farfuglaheimilisins í Reykjavík hellir upp á kaffi fyrir gesti.