Morgunblaðið - 27.05.2008, Side 14

14 ÞRIÐJUDAGUR 27. MAÍ 2008 MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
Eftir Boga Þór Arason
bogi@mbl.is
KÍNVERSKIR hermenn reyndu í
gær að sprengja fyrirstöður í fljóti
sem stíflaðist þegar skriða féll á það í
jarðskjálftanum sem reið yfir Sichu-
an-hérað fyrir hálfum mánuði. Skrið-
an varð til þess að stórt vatn mynd-
aðist og varað hefur verið við flóðum
sem talið er að geti stefnt lífi rúmrar
milljónar manna í hættu.
Skýrt var frá því í gær að 65.000
lík hefðu fundist og 23.000 til viðbót-
ar væri saknað eftir landskjálftann
12. maí.
Kínversk yfirvöld höfðu í gær
áhyggjur af vatnavöxtum í Jian-fljóti
í Beichuan-sýslu og sögðu að hætta
væri á miklum flóðum ef nýja vatnið
myndi tæmast skyndilega. Yfir
100.000 manns hafa þegar verið flutt
af svæðinu og talið er að yfir 1,2
milljónir manna til viðbótar geti ver-
ið í hættu.
Um 1.800 her- og lögreglumenn
komu að nýja vatninu í gær eftir
langa göngu um afskekkt fjalllendi.
Hver þeirra var með tíu kílógrömm
af sprengiefni sem þeir áttu að nota
til að sprengja jarðveginn sem stífl-
aði fljótið. Þyrlur voru notaðar til að
flytja þangað vörubíla, gröfur og
aðrar vinnuvélar til að fjarlægja fyr-
irstöðurnar.
Þorp fór á kaf þegar önnur á stífl-
aðist vegna skriðu. Íbúar á svæðinu
sögðu að yfirborð vatnsins hefði
hækkað um 2,5 metra á dag.
Yfirvöld sögðu að alls hefðu um 35
vötn myndast af völdum skriðufalla í
stóra skjálftanum og eftirskjálftum.
Embættismenn lögðu áherslu á að
íbúarnir væru ekki í bráðri lífshættu
en viðbúið væri að flóðahættan ykist
á næstu dögum þar sem spáð er
miklu úrhelli á þessum slóðum.
Embættismenn hafa einnig varað
við því að 69 stíflur kunni að bresta
vegna vatnavaxtanna eftir land-
skjálftann.
Kínversk yfirvöld hétu því í gær
að rannsaka rústir skóla, sem hrundi
í skjálftanum, til að ganga úr skugga
um hvort hann hafi hrunið vegna
brota á byggingarreglugerðum. Yfir
1.300 börn létu lífið í skólanum.
AP
Hætta Nýtt vatn sem myndaðist
þegar á stíflaðist í Beichuan-sýslu.
Vatnavextir ógna
rúmri milljón manna
Ný vötn mynduðust þegar skriður féllu í kínverskar ár og
hætta er á miklum flóðum ef vötnin tæmast skyndilega
CAMDEN er rétt sunnan við millj-
ónaborgina Sydney í New South
Wales í Ástralíu og með nokkur þús-
und íbúa, að sögn vefsíðu BBC. Bæj-
arbúar eru nú margir bálreiðir.
Ástæðan er umsókn Kóran-félagsins
í Sydney um lóð undir skóla þar sem
1.200 nemendur úr röðum múslíma
eiga að stunda grunnskólanám.
Fáir múslímar búa í Camden og
munu nemendur því flestir koma frá
Sydney með strætó. En einnig gætu
margir múslímar sest að í bænum ef
skólinn risi. Bæjarstjórinn segir að
fjallað verði um málið eins og hverja
aðra umsókn en alls hafa yfirvöld
fengið um 3.200 athugasemdir.
„Af hverju segjum við ekki sann-
leikann? Þeir eru að eyðileggja Ástr-
alíu,“ sagði kona á fjölmennum fundi
í fyrra. „Hvers vegna þorir enginn?
Það eru hryðjuverkamenn á meðal
þeirra … Hér í borginni er fólk af
öllu þjóðerni en múslímar falla ekki
inn í hópinn.“ Nær áttræður karl-
maður af staðnum varaði við því að
múslímar myndu yfirtaka Camden
eins og þeir hefðu hótað að taka yfir
London. Honum var ákaft fagnað.
Aðrir vöruðu fyrst og fremst við
umhverfisáhrifunum af því að koma
svo stórum skóla fyrir í sveitasæl-
unni í smábænum. Einn hvatti fólk
til að halda sig við skipulagsvandann
en láta ekki baráttuna snúast upp í
rasisma og útlendingahatur.
Þegar er farið að bera á áróðri
hægri-ofstækismanna og þjóð-
rembumanna í bænum vegna máls-
ins. En Verkamannaflokkur Kevins
Rudds forsætisráðherra vill einnig
styrkja stöðu sína í kjördæminu sem
er í höndum íhaldsmanna og hefur
lengi verið. Rudd sagðist nýlega
vera á móti skólanum „af skipu-
lagsástæðum“. Tók hann undir með
þeim sem telja að innviðir Camden
þoli ekki mannvirkið.
Á móti múslímaskóla
Hörð andstaða er í ástralska smábænum Camden gegn því
að stór grunnskóli fyrir börn múslíma rísi á svæðinu
Í HNOTSKURN
»Í Camden var lagður grunn-ur að hinni mikilvægu sauð-
fjárrækt og mjólkurframleiðslu
Ástrala snemma á 19. öld.
» Íbúarnir hafa reynslu af þvíað mótmæla. McDonalds-
keðjan ætlaði að hasla sér völl í
Camden en var hafnað.
KARLMAÐUR í gervi „El Colacho“, eða kölska, stekk-
ur yfir smábörn á dýnu á götu í Castrillo de Murcia á
Spáni. Sá siður hefur tíðkast í bænum frá árinu 1620 að
karlmenn klæðist slíkum kölskabúningi í tengslum við
Kristlíkamahátíðina, sem stendur í nokkra daga á þess-
um slóðum, og stökkvi yfir tvær raðir smábarna. Sagt
er að með þessu taki þeir allt hið illa með sér og hreinsi
börnin.
AP
Hreinsar börnin í gervi kölska
FÖNIX, geimfar bandarísku geim-
vísindastofnunarinnar NASA, lenti
á Mars í fyrrakvöld og byrjaði
skömmu síðar að senda myndir af
yfirborði plánetunnar til jarðar.
Lendingin var mjúk og það eina
óvænta sem gerðist var að fallhlíf
geimfarsins opnaðist sjö sekúndum
síðar en gert var ráð fyrir. Geim-
farið lenti því ekki alveg á þeim
stað sem stefnt var að.
Fönix lenti á sléttlendi nálægt
norðurpól Mars. Er þetta í fyrsta
skipti sem NASA tekst að lenda
geimfari mjúkri lendingu á Mars
frá því að Viking-förin tvö lentu þar
árið 1976. Geimvagnar NASA, Spir-
it og Opportunity, sem hafa ferðast
um yfirborð Mars í þrjú ár, skopp-
uðu við lendingu innan í stórum
loftpokum eftir að notuð var fallhlíf
til að draga úr ferðinni.
Fönix á að nota 2,35 metra lang-
an, tölvustýrðan hreyfiarm til að
taka sýni úr jarðvegi Mars til rann-
sóknar í tækjum farsins. Á geim-
farinu er einnig þrívíddarmyndavél
sem á að taka víðmyndir af yf-
irborði Mars.
Hreyfiarmurinn á að grafa eftir
ís undir yfirborðinu og lífrænum
efnasamböndum. Markmiðið er að
ganga úr skugga um hvort ísinn á
Mars hafi einhvern tíma þiðnað og
hvort þar sé að finna efni sem nauð-
synleg eru til að líf geti þrifist.
Reuters
Líf hér? Ein af fyrstu litmyndunum sem geimfarið Fönix sendi af yfirborði
Mars eftir að það lenti þar til að leita að hugsanlegum ummerkjum um líf.
Geimfarið Fönix sendir fyrstu
myndirnar af yfirborði Mars
YFIRVÖLD skattamála og þing-
menn í Bandaríkjunum setja nú í
vaxandi mæli spurningarmerki við
þá tilhögun að einkareknar stofn-
anir, þ.á m. frægir háskólar og
sjúkrahús, geti notið skattleysis í
krafti þess að um góðgerð-
arstarfsemi sé að ræða, að sögn
The New York Times. Er bent á
að oft sé um að ræða fulla gjald-
töku fyrir umrædda þjónustu og
því vafasamt að manngæskan ein
ráði.
Skattleysið kostar opinbera að-
ila samanlagt 8-13 milljarða doll-
ara á ári, einnig er bent á að sumir
háskólar og spítalar eigi nú geysi-
mikið fé. Stofnunin á bak við Har-
vard-háskóla á um 35 milljarða
dollara.
Hæstiréttur Minnesota úrskurð-
aði í desember að lítil einkarekin
dagvistarstofnun ætti að borga
skatta vegna þess að í reynd væri
þjónustan alls ekki ókeypis. Hefur
mikill ótti gripið um sig hjá öðrum
stofnunum um að fordæmið verði
notað annars staðar.
Skattleysið
afnumið?
TALSMAÐUR marxistahreyfingarinnar Farc í Kólumb-
íu skýrði frá því um helgina að leiðtogi samtakanna,
Pedro Marin, venjulega kallaður Manuel Marulanda,
hefði látist úr hjartaslagi fyrir tveimur mánuðum.
„Við erum að vinna en getum ekki enn lýst yfir sigri,“
sagði Juan Manuel Santos, varnarmálaráðherra Kól-
umbíu, í gær. Tveir af forystumönnum Farc hafa fallið á
undanförnum vikum og er talið að mjög sé nú þrengt að
hópnum. Um 220 liðsmenn uppreisnarhreyfingarinnar
hafa gerst liðhlaupar á fyrsta ársfjórðungi þessa árs.
Marulanda, sem líklega var 78 ára þegar hann dó, stofn-
aði Farc árið 1964 með nokkrum vinum og ættingjum en um hríð voru hátt
í 20 þúsund manns í liðinu. Markmiðið var upprunalega kommúnistabylt-
ing en á síðari árum hefur uppreisnin, sem kostað hefur þúsundir manns-
lífa, verið fjármögnuð með mannránum og fíkniefnasölu. Árstekjurnar
nema hundruðum milljóna Bandaríkjadollara.
Stofnandi Farc-hópsins látinn
Manuel Marulanda
AÐ minnsta kosti átta manns biðu
bana og tugir særðust í sprengju-
tilræði í þétt setinni farþegalest í
úthverfi Colombo-borgar á Srí
Lanka í gær.
Læknar sögðu að fimm konur
væru á meðal þeirra sem létu lífið í
tilræðinu. Yfir 70 farþegar lest-
arinnar voru fluttir á sjúkrahús,
flestir vegna brunasára. Um 200
manns voru í lestinni þegar spreng-
ingin varð.
Talsmaður hersins sagði að Tam-
íl-tígrarnir hefðu verið að verki, en
þeir hafa barist fyrir sjálfstæðu ríki
tamíla í norður- og norðausturhluta
landsins frá því á áttunda áratugn-
um.
Átta létu lífið í
árás í Colombo
VÍSINDAMENN á vegum kanad-
íska hersins hafa fundið miklar
sprungur í íshellu sem þekur nyrstu
svæði landsins við Íshafið. Fundu
þeir um 16 km langt sprungunet á
stærstu hellunni, Ward Hunt. Talið
er að sprungurnar hafi myndast
vegna hlýnandi loftslags. „Þetta
merkir að íshellan er að brotna,
partarnir hanga saman eins og
stykki í púsluspili en þá gæti rekið
burt,“ sagði einn vísindamannanna.
Sprungur í íshellu
STUTT