Morgunblaðið - 25.09.2008, Blaðsíða 18

Eftir Bergþóru Njálu Guðmundsdóttur
ben@mbl.is
Háir farsímareikningareftir dvöl í útlöndumeru engin nýlunda enað þeir skipti hundr-
uðum þúsunda er sennilega eitt-
hvað sem fæstir eiga von á. Und-
anfarið hafa slíkir reikningar þó
æ oftar dottið inn um póstlúgur
grunlausra farsímanotenda.
Hrannar Pétursson, upplýsinga-
fulltrúi Vodafone, segir ástæðuna
þá tækni sem margir nýrri símar
búa yfir. „Þeir eru mjög góðir til
að skoða netið, senda og skoða
tölvupóst og annað slíkt. Sum
símtækin eru í rauninni svo góð
að fólk nánast liggur á netinu, án
þess að velta fyrir sér hversu
mikið það kostar. Þannig eru fjöl-
mörg dæmi um að fólk hafi stofn-
að til símaviðskipta fyrir tugi eða
jafnvel hundruð þúsunda án þess
að átta sig á því.“
Bíómyndin plássfrek
Hrannar segir að kostnaðurinn
ráðist af því hversu miklum gögn-
um er hlaðið niður í símann, skoð-
uð í honum eða send frá honum. Í
hvert sinn sem gögn eru send í
eða úr símanum verði til kostn-
aður. „Innanlands er þetta í fæst-
um tilvikum vandamál því ýmsar
góðar og ódýrar þjónustuleiðir er
í boði. Ef viðkomandi er hins veg-
ar staddur í útlöndum getur
kostnaðurinn verið miklu meiri.
Tölvupóstur með mynd sem not-
andinn skoðar í tækinu sínu getur
kostað sitt en ef notandinn
ákveður að hlaða niður heilli bíó-
mynd í símann, eins og dæmi eru
um, getur kostnaðurinn orðið þús-
und sinnum meiri. Ástæðan er
einföld – bíómynd er þúsund sinn-
um stærri en ljósmynd.“
Erlenda gjaldskráin há
Slíkum hlutum hafa margir
flaskað á að undanförnu og upp-
skorið í staðinn símreikning, sem
jafnvel skiptir hundruðum þús-
unda. „Hæsti reikningur sem við
höfum fengið er ein og hálf millj-
ón fyrir eins mánaðar símnotkun í
útlöndum,“ segir Hrannar. „Fólk
er í mörgum tilvikum að nota
sömu þjónustu erlendis og hér
heima, en hér nýtur fólk góðs af
harðri samkeppni og þjón-
ustuleiðum þar sem ákveðin
gagnanotkun innanlands er inni-
falin í áskriftargjaldi. Þegar þjón-
ustan er notuð erlendis greiðir
fólk fyrir notkunina eftir gildandi
verðskrá hjá erlenda símafélaginu
þar sem verðið getur verið mjög
hátt.“
Hrannar bendir á að símafyrir-
tækin hér heima þurfi að greiða
erlendu fyrirtækjunum þessa
reikninga og því sé erfitt að koma
til móts við fólk sem lendir í vand-
ræðum vegna þessa. „Vandinn er
að hluta til sá að jafnvel þótt not-
andi viti hvað niðurhal á einu
megabæti kostar áttar hann sig
stundum illa á því hversu mikið af
gögnum hann er að sækja eða
senda frá sér. Við hvetjum þess
vegna fólk til að vera á verði og
stofna ekki til meiri viðskipta en
það er tilbúið að greiða fyrir.“
AP
Og brosa! Margir nota símana til að senda myndir og jafnvel heilu myndskeiðin frá útlöndum og heim.
Vandræðagemsar í útlöndum
Eftir því sem farsímar
verða tæknilega full-
komnari virðist hættan
á háum símreikn-
ingum aukast … ekki
síst þegar þeir eru
notaðir í útlöndum.
Morgunblaðið/Brynjar Gauti
Tæknin Eftir því sem farsímarnir bjóða upp á fleiri möguleika á netnotkun og gagnaflutningum er hættara við háum símreikningum - ekki síst þegar símarnir eru notaðir í útlöndum.
Þegar þjónustan er
notuð erlendis greið-
ir fólk fyrir notkunina
eftir gildandi
verðskrá hjá erlenda
símafélaginu
neytendur
18 FIMMTUDAGUR 25. SEPTEMBER 2008 MORGUNBLAÐIÐ
HONUM brá í brún, manninum sem fékk farsím-
areikninginn sinn eftir tveggja og hálfrar viku dvöl í
Flórída í Bandaríkjunum um síðastliðna páska. „Hann
var 200 þúsund krónur en annars var reikningurinn
alltaf um 35 þúsund krónur á mánuði, enda ferðast ég
töluvert,“ segir hann í samtali við Morgunblaðið.
Maðurinn hafði eins og svo margir aðrir orðið sér
úti um i-phone síma, og þar með opnuðust honum nýir
möguleikar í farsímanotkuninni. „Í sjálfu sér er þetta
ekkert óeðlilegt,“ segir hann. „I-phone-síminn færir
þig miklu nær umhverfinu sem maður þekkir úr tölv-
unni þannig að það er svo lítið mál að skella sér á net-
ið. Þetta var á þeim tíma sem hasarinn var í kringum
gengi íslensku krónunnar þannig að þegar ég vakn-
aði á morgnana fór ég á netið til að tékka á því. Það er
miklu flóknara að nota netið með öðrum símum.“
Reynslunni ríkari segist maðurinn nú gæta betur
að sér þegar hann er á ferðalögum erlendis enda vill
hann síður lenda í öðrum eins útgjöldum. „Þetta var
svona eins og ein skíðaferð að borga.“
Eins og ein skíðaferð að borga
„STÆRSTU reikningarnir sem við höfum séð eru vegna notkunar á
i-phone-símtækjunum,“ segir Hrannar inntur eftir því hvort ein-
hverjir símar séu „hættulegri“ en aðrir í þessum efnum. Hann telur
að um 5.000 íslenskir símnotendur eigi slíkan síma þótt hann sé ekki
seldur hér á landi.
„Þetta er gott tæki en sumir sem hafa verið að fikta sig áfram hafa
misst stjórnina á því og t.d. kveikt á einhvers konar sjálfvirku niður-
hali eða uppfærslu á hugbúnaði. Þá getur síminn hreinlega tekið
völdin og gert allt mögulegt sem notandinn veit ekki endilega af.“
Oftast tengt „i-phone“
Stöðug vöktun er hérlendis og í Evrópu vegna melaníneitrunar í kínversku mjólkurdufti að undanförnu. Ís-land er tengt samevrópska viðvörunarkerfinuRASFF sem gerir vart um hættuleg matvæli og fóð-
ur sem finnast kann á svæðinu.
RASFF stendur fyrir Rapid Alert System for Food and
Feed en Herdís M. Guðjónsdóttir, sérfræðingur hjá Mat-
vælastofnun er tengiliður Íslands við kerfið. „Þessi vakt er
allan sólarhringinn allt árið um kring og við fáum að vita
strax af því ef þessi eitrun finnst í matvælum á Evrópusvæð-
inu. Eins erum við með tengingu inn á Bandaríkjamarkað
sem og Alþjóðaheilbrigðisstofnunina (WHO) sem er með upp-
lýsingavef um matvælaöryggismál (INFOSAN). Þannig að
við erum með stöðuga vöktun á þessu,“ segir hún.
Mjólkurduftið sjálft er ekki á markaði hérlendis að hennar
sögn, né hafa fundist vísbendingar um að það gæti verið í
vörum sem seldar eru hér á landi. „Það eru allir að leita að
því hvort hráefni frá Kína sé hugsanlega notað í aðra fram-
leiðslu, bæði hér heima og erlendis. Sem betur fer hefur fólk
ekkert verið spennt fyrir því að flytja dýraafurðir frá Kína
hingað til lands,“ segir hún og bætir því við að sérstakt eft-
irlit sé með öllum innflutningi á vörum sem innihalda ein-
hvern snefil af mjólk. „Þannig að þetta fer ekkert fram hjá
okkur í innflutningnum.“
Fundað í dag um viðbrögð
Herdís segir kollega sína um allan heim á varðbergi vegna
málsins í Kína. „Já, heilbrigðis- og neytendaráð Evrópu (DG
SANCO) verður með fund á morgun [í dag] þar sem rætt
verður um hvernig á að bregðast við þessu og setja ein-
hverjar verklagsreglur. Það eru allir á tánum út af þessu.“
ben@mbl.is
„Allir á tánum út af þessu“
 Kínverskt mjólkurduft ekki á markaði hérlendis  Ísland hluti af evrópsku eftirlitskerfi
Barnavara Lítil hætta er á að melamín sé í mjólkurvörum hér.