Skinfaxi - 01.03.1926, Blaðsíða 42

42
SKINFAXI
petta er illa í'arið, þvi um leið og örnefnið gleymist,
hverfur sögulega minningin um atburðinn sem orsak-
að hefir það, en sem oft er brot. úr lífssögu manna og
dýra, og jafnvel heilla héraða, — sögu sagðri í einum
eða tveimur orðum, — orðum sem gefa til kynna hug-
arástand eða verknað þess sem orsakaði örnefnið, —
baráttu þess fyrir lífinu á vissum augnablikum þess,
sigra þess og ösigra.
Hugsum oss hvílíkur „Mímisbrunnur" það væri þeim
sem rannsaka vildu sannsögulegt gildi fornsagna vorra,
ef þeir þektu mcð sanni öll örnefni, er lifðu í minn-
um manna i lok sögualdarinnar. pau hefðu getað verið
þeinr óhrekjandi heimildir, fyrir sannleiksgildi atburða
þeirra, sem sögurnar geta um, en nú er ómögulegt að
sanna með rökum. Enda véfengja margir, bæði lærðir
og ólærðir menn, að margir af atburðum þeim, sem
sögurnar geta um, liafi í raun og veru gerst.
Fjölda manna gengur svo illa að skilja hugsunarhátl
og viðhorf liðinna kynslóða. Skilja þá meginþætti sál-
arlífs og félagslífs, er þá voru ríkjandi, og þess voru
valdir, að þeir atbúrðir gerðust er vér höfum sögu-
sagnir af, — mismunandi ljósar sagnir. — J>ar hefðu
■skjalfest örnefni, mcð glöggri aðstöðu lýsingu, oft get-
að komið að góðu liði til skilningsauka og sannana.
]>ótt hin svo kallaða söguöld sé fyrir löngu undir lok
liðin og eigi liægt að kippa því í lag, sem aflaga hefir
farið með varðveislu minninga Iiennar, er oss þó
mögulegt að varðveita þau örnefni sem enn þá eru kunn
og i manna minnum.
Hver kynslóð á sina sögu og sínar minningar, og þá
vitanlega eins sú er nú lifir, en sem innan skams mun
heyra liðna tímanum til, — með sinum hugsunarhætti
og sínum einkennum, — alt er á hverfanda hveli og til
glötunar búið. pau örnefni sem þekt eru í dag, verða
ef til vill glötuð á morgun og önnur ný komin i þeirra
stað.