Skinfaxi - 01.04.1952, Page 22

22
SKINFAXI
Landið og framtíðin III.
BRENNISTEINSNÁM
Eftir Baldur Líndal, efnaverkfræðing.
Brennisteinn var nm aldaraðir ein helzta útflutn-
ingsvara íslendinga. Brennisteinsnám mun hafa far-
ið hér fram allt frá landnámsöld. Þessi vara var
lengi vel í mjög háu verði, enda mun hagnaður hafa
verið drjúgur hjá þeim, sem verzlunina stunduðu. í
lok átjándu aldar tók verðið að falla, og um miðja
nítjándu öld lagðist brennisteinsnám niður með öllu
vegna náma, sem þá fundust. Á nútíma mælikvarða
mun þessi útflutningur þó aldrei hafa verið nema
lítill. En hann var þó töluverður, ef miðað er við
heimsnotkun hans á þeim tíma. Síðan hefur brenni-
sleinsnotkunin tekið það heljarstökk, að brennisteins-
þörf heimsins er rúmar 7 milljónir smál. á ári og
fer ennþá ört vaxandi. Væri brennisteinsnám íslend-
inga fyrr á öldum þar eins og dropi i hafinu, sem
litlu máli skipti fyrir nútíma iðnað.
Hinar miklu iðnaðarþjóðir hafa nú samt vaknað
við vondan draum, þvi brennisteinsforði, sem vinna
má á ódýran hátt, mun senn á þrotum. Þegar tekið
er tillit til þess, að þetta efni er beint undirstöðu-
atriði i nútíma-tækni og lifnaðarháttum -— og eins
hins, að notkunin hlýtur enn að vaxa, má gjörla sjá
hvert stefnir. Að visu má vinna hreinan brennistein
úr öðrum efnasamböndum, svo sem bernnisteinskís,
sem finnst þó óvíða, og gipsi, sem mun nær óþrjót-
andi, en verðið hækkar þó að sjálfsögðu mikið.
Vegna þess mikla slcorts, sem nú hefur komið í
Ijós á brennisteini, hefur nú verið hafizt handa á nýj-
an leik um undirbúning brennisteinsframleiðslu á
íslandi. Það er þó ljóst, að nú þarf að vinna brenni-