Skinfaxi - 01.06.1974, Side 17

að tölu, og auk þess fluttu gestir frá
Asíu og Afríku erindi. Breskur félags-
fræðingur, Ilcnry Bemstein f)'rirlesari
við háskólann í Kent, flutti fyrsta fvrir-
lesturinn, en hina fluttu fjórir prófessorar
við háskólana í Ankara. Það yrði of lang-
dregið að rekja efni hvers og eins, en ég
ætla að freista þess að drepa á nokkur
meginatriði úr fyrirlestrunum án fræði-
legs búnings.
Nýlendustefna — göinul og ný
Fyrirlesararnir lögðu flestir áherslu á að
nýlenduveldin hefði leikið þróunarlönd-
in grátt, ekki aðeins á blómatíma ný-
lenduskeiðsins heldur einnig eftir það.
Nýlenduveldin lögðu á sínum tíma undir
sig ólík samfélög í Afríku, Asíu og
Ameríku. Eftir langt arðránstímabil ný-
lendutímans urðu þau að láta af hendi
pólitísk yfirráð í nýlendunum, sem flest-
ar öðluðust sjálfstæði upp úr síðari
heimstyrjöldinni. En efnahagslegt sjálf-
stæði þessara fyrrverandi nýlendusvæða
var þá ekki fyrir hendi og landamæri
dregin milli þeirra án tillits til þjóðernis-
legra eða samfélagslegra aðstæðna. Þessu
þóttust nýlenduveldin ætla að kippa í
lag og hófu strax svokallaða þróunarað-
stoð við þessi snauðu og hrjáðu sam-
félög. Þróuðu ríkin svonefndu þóttust
beina þessum vanþróuðu samfélögum á
þróunarbraut. En þau sáu engin ráð til
þess önnur en að endurskapa þau í sinni
eigin mvnd, þ. e. að aðlaga þau efnahags-
kerfi kapítalismans. Það virðist viðtekin
skoðun þróaðra ríkja að framþróun van-
þróaðra þjóða hljóti að vera fólgin í því
að aðlaga þau efnahagskerfi og menn-
ingarvenjum Evrópu.
En nú eru ýmsir farnir að gera sér ljóst
að þetta er röng stefna. Flest þessi sam-
félög í þriðja heiminum bvggja á allt öðr-
um grunni félagslegra og menningarlegra
AS lokinni kvöldmáltíð
eftir langan starfsdag á
umræðufundinum í Ist-
anbul. Frá vinstri: Full-
trúar frá írlandi, Sví-
þjóð, Austurríki og ís-
landi.
SKINFAXI
17