Sjómannablaðið Víkingur - 01.09.1941, Page 7

HALLGR. JÓNSSON:
Ný tilraunaþró
Svíar hafa nýlega komið sér upp vatnsþró
einni mikilli eða keri fyrir tilraunir með skips
líkön, og er hún sú fyrsta þeirrar tegundar á
Norðurlöndum í svo stórum stíl. Eins og kunn-
ugt er, eru Svíar véla- og skipasmiðir miklir
og er ,,Götaverken“ í Götaborg einna mikil-
I. Þverskurður a£ vatnsþrónni með þaki.
virkust af skipasmiðjum þeirra og smíðar
mörg stór skip á ári hverju. Þó að Norður-
landaþjóðirnar standi yfirleitt mjög framar-
lega um véla og skipagerð, hefir minna verið
gert þar að rannsóknum en efni stóðu til, sök-
um skorts á góðum tækjum; hafa þau því orð-
II. Vagninn, og undir honum sést skipslíkan, á vatninu.
X'
ið að styðjast við undirstöðurannsóknir stór-
þjóðanna. Sænsk blöð telja því byggingu þessa
fyrirtækis mikilvægan viðburð í tæknisögu
landsins, og einkar nauðsynlega nú á þessum
einangrunartímum.
Tilraunaþró þessi er byggð við Chalmers
Tekniska Högskola í Götaborg, og t\r sú
þriðja stærsta í Evrópu. Tæki öll eru af nýj-
ustu og fullkomnustu gerð, sem völ er á. Þróin
með öllu tilheyrandi er stórmikið fyrirtæki og
kostaði um 2 miljónir sænskra króna. Vatns-
kerið sjálft er 260 m. á lengd, 10 m. breitt og
5 m. djúpt, gjört úr járnbentri steinsteypu og
yfirbyggt með hvelfdu þaki, sbr. I. mynd.
Rennibrautir eru á börmum kersins og eft-
ir þeim er ekið vagni einum miklum, sem nær
yfir kerið. Á vagninum eru hárfín mælitæki
sjálfvirk, og í þau er skipslíkaninu fest þegar
prófað er, sbr. II. mynd. Líkönin eru oftast
gerð úr tré eða vaxi og eru um 6—7 m. löng.
Sé nú vagninum ekið eftir brautinni, dregur
hann líkanið með sér. Sé þetta gjört með mis-
munandi hraða, finnst með því orkuþörf líkans-
ins við þann hraða, og gefur það bendingu um
hve vél skipsins þurfi að vera stór. Öldur eru
og gjörðar á vatnið í kerinu og áhrif þeirra
á skipslíkanið mæld. Þá eru og mismunandi
skipsskrúfur prófaðar og nothæfi þeirra mælt.
Allt þetta er nauðsynlegur liður í starfsemi
III. Mœlitækin á vagninum.
VÍKINGUR