Sjómannablaðið Víkingur - 01.02.1946, Blaðsíða 20

hávaðinn í tannhjólunum. Blásarinn fer um
17000 snúninga á mínútu. Það er margt sem
veldur þessum hávaða: Orkusveiflur í mótorn-
um, mótblástur frá skolloftsrásum á strokkun-
um, sveiflur í sjálfu kerfinu, og ekki hvað sízt
gallar í tannhjólum og tannhjólahúsum. Alla
þessa ágalla hefur þó tekizt að bæta, og Atlas-
Diesel miðflóttaaflsskolloftsblásari gengur bet-
.5 mynd. Atlas-Diesel’s skolloftsblásari með tveimur
iaustengdum hjólum fyrir áfram og afturábak.
ur en venjuleg bulluskolloftsdæla, einkum við.
lágan snúningshraða.
Innspýting eldsneytisins í strokkinn og stjórn
brennslunnar er undirstöðuatriðið í Dieselmót-
orum. Er það sérlega erfitt viðfangs af þvi að
menn komast þar næsta skammt með útreikn-
ingum, en verða að styðjast við tilraunir og
áætlanir sem af þeim má draga. Þá eru breyti-
legar aðstæður, sem hafa áhrif á árangur til-
raunanna, svo að ekki er hægt að fylgja ákveðn-
um reglum. Eru menn því neyddir til að fara
ýmsar hliðargötur til þess yfirleitt að Ijúka
verkinu á tilætluðum tíma.
Mestu umskipti í þróun Dieselvélarinnar var
breytingin frá þrýstiloftsýringu eldsneytisins
í þrýstiýringu (solid injection). Til dæmis um
að hér var ekki um skyndibreytingu að ræða,
er það, að Atlas-Diesel afhenti fyrstu mótorana
með þrýstiýringu árið 1924, en þann síðasta
með þrýstiloftsýringu árið 1931.
Með fáum orðum er ekki hægt að lýsa hinum
mismunandi stigum í þróunarsögu þrýstiýring-
arinnar. Erfiðast var að koma í veg fyrir ,,olíu-
leka“ (Efterdrypning), sem kemur af eftir-
sveiflum í þrýstileiðningum olíunnar, þegar
eldsneytislokinn á að loka þétt. Atlas-Diesel
hefur stöðugt gert sér far um að fylgja fyrir-
fram ákveðnum starfsreglum. Gefur það venju-
lega beztan árangur, svo fremi að stefnan liggi
nokkurn veginn í rétta átt. Með tilliti til þess,
að stofnunin hefur eingöngu bundið sig við tví-
gengiskerfið, var hún frá upphafi þeirrar skoð-
unar, að henni bæri að halda sig við tilraunir
með beina innspýtingu eldsneytisins í bruna-
rúmið, voru því tilraunir með forkveikjurúm,
hringstreymi sprengiloftsins og aðrar þess liátt-
ar aðferðir til þess að ná betri brennslu, látn-
ar lönd og leið. Menn komust og tiltölulega
snemma að raun um, að með hringstreymi
sprengiloftsins, sem var tiltölulega auðvelt að
framkvæma, torveldaðist hreinskolun strokksins
verulega.
Til þess að eldsneytisúðinn blandist fullkom-
lega hinu samanþjappaða lofti, notar Atlas-
Diesel stúta með miklum fjölda af fínum opum,
sem þannig er beint inn í brunahólfið, að hver
olíuögn fær nægilegt loft til fullkominnar
brennslu. Þessi innspýtingaraðferð var rann-
sökuð í glerhylki með sama lagi og brunarúmið,
þar sem hægt var að breyta samþjöppunarstig-
inu svo að aðstæðurnar urðu þær sömu og í
mótorstrokknum.
Glerhylkið var lýst upp með Glimmer-lampa
sem tengdur var við olíudæluna og lýsti sam-
tímis því sem olían kom inn. Er þá auðvelt að
sjá lögun olíugeislanna, afl þeirra, ,,leka“ o. s.
frv. Nú er þó ekki allt komið undir dreifing-
unni, en dropastærðin og innspýtingarhraðinn
á vissum tímum skiptir líka máli. Þetta má stilla,
sumpart með eldsneytisdælunni og sumpart með ■jli
gerð eldsneytislokans. Möguleikarnir eru óend-
anlega margir, og menn verða því með nákvæm-
um athugunum á því, sem fram kemur, bæði í
glerhylkinu og mótorstrokknum, og samband-
inu þar á milli, að gera sér grein fyrir áhrifun-
um á hina endanlegu úrlausn.
Eftir margra ára rannsókn og tilraunir með
innspýtingu eldsneytisins, tókst að lokum að ná
fullkominni brennslu jafnvel við mjögháanmeð-
alþrýsting og snúningshraða. En beztur var ár-
angurinn þegar öllu eldsneytinu var dælt inn og
dreift áður en íkveikjan átti sér stað. Spreng-
ingin varð þá mjög snögg og viss, og þrýsting-
urinn mikill, en með því að stilla sprenginguna
á réttan tíma, var hægt að halda þrýstingnum
innan hæfilegra takmarka, ef venjulegar olíur
voru notaðar. Olíur með lágt svo kallað ,,Cetan-
tal“, reyndust mjög óheppilegar, brennsluhrað-
inn varð þá of mikill og þrýstiaukningin þar af
leiðandi gífurleg.
Mótor með mikilli sprengiorku hefur, eins og
kunnugt er, hraðari gang en kalt útstreymisgas,
og litla olíueyðslu. Hraði gangurinn er í vissum
atriðum varhugaverður. Hávaðinn er óþolandi,
52
V I K I N G U R