Sjómannablaðið Víkingur - 01.02.1946, Blaðsíða 22

JON SIGLRÐ8SON
I ALLIAINICE
SJÖTUGUR
Flestir sjómenn og margir aðrir Reykvík-
ingar þekkja Jón Sigurðsson í Alliance. Er
hann einn hinna gömlu skipstjóra, sem lifað
hafa þróun útvegsins frá seglskipum til tog-
ara. Hann verður sjötugur 26. febrúar n. k.
f tilefni afmælisins hefur Sjómannablaðið
Víkingur snúið sér til hans og beðið hann að
segja eitthvað frá liðnum dögum. Fer frá-
sögn hans hér á eftir:
Ég er fæddur 26. febrúar 1876 í Ivarshúsum í
Garði. Foreldrar mínir voru Sigurður Sigurðs-
son formaður, fæddur í Merkinesi í Höfnum og
kona hans Guðríður Jónsdóttir, fædd að Prests-
bakkakoti í Skaftafellssýslu. Faðir minn dó
1914, 65 ára gamall, en móðir mín dó 1935, 86
ára að aldri.
Mér er það minnisstætt þegar ég fór fyrst á
flot sjö ára gamall. Áttu þá foreldrar mínir
heima í Meiðastaðakoti í Garði. Þetta var um
vor. Við rérum klukkan níu um morguninn.
Veðrið var ágætt, andvari af suðri og var ég
í klofháum skinnsolckum. Sjó var þannig hátt-
að að hálf-fallið var út. Skipið var tveggja
manna far, formaðurinn um sextugt, háseti hans
annar átján ára og ég sá þriðji. Við vorum með
færi og beittum maðki.
Fyrsti fiskurinn, sem ég dró var ýsa þrískær,
en fyrsti fiskurinn er kallaður Maríufiskur.
Sagði móðir mín þegar hún borðaði hann: „Sæt-
ur er hann sonaraflinn", og hún minntist þess
löngu síðar, eftir að hún lagðist blind í rúmið,
að ennþá væri sér bragðið af Maríufiskinum
minnisstætt.
Frá þessum tíma réri ég svo á sumrum til
þess að ná í fisk til soðs fyrir heimili og til þess
að kaupa mjólk fyrir, sem mjög var af skorn-
um skammti. Á sumrum stundaði faðir minn
kaupavinnu í Norðurlandi, því oft var þá þröngt
í búi hans, svo þessar sjóferðir mínar bættu
nokkuð úr.
Árið 1890 réri ég á sexmannafari, þá áttundi
maður, sem kallað var yfirskips. Eigandi skips-
ins var Teitur Pétursson á Meiðastöðum og var
faðir minn formaður á skipinu. Teitur Péturs-
son var þjóðhagasmiður á tré og járn og var
um meðalþr., og 8 m./sek. bulluhraða. Á þetta
þó aðeins við vélasamstæður sem ganga ekki
stöðugt með sömu orku. Sé um jafna og stöð-
uga orkuframleiðslu að ræða, eins og t. d. í
skipum, er notaður 5.7 kg./cm.2 virkur meðal-
þr. og 5.7 m./sek. bulluhraði. 1 tilsvarandi vél-
um á landi eru þessar stærðir 6,1 kg./cm.2 og
5.7 m./sek.
Þróunin heldur stöðugt áfram, og allt bendir
til að á næstu árum verði hægt að auka meðalþr.
í tvígengisvélum verulega. Hvort hægt verður
einnig í fyrirsjáanlegri framtíð að beita þannig
aukinni orku í vélum með stöðugt álag, er engu
síður komið undir umbótum á efni en vélaverk-
smiðjunum.
Eitt mesta vandamálið er slitið á strokkun-
um. Þegar það nær vissu marki, fara að koma
í ljós allir hugsanlegir sjúkdómar í vélinni, sem
af því leiða. Það skiptir því mjög miklu um allt
,,heilsufar“ vélarinnar að slitnir strokkhólkar
séu endurnýjaðir í tæka tíð.
Atlas-Diesel hefur gert mikið að því að smíða
hraðgengar vélar með tannhjólayfirfæzlu og
magnettengslum. Verksmiðjan er þeirrar skoð-
unar, að sá búnaður sé framtíðarlausnin. Upp-
runalegi kostnaðurinn er lægri, vélarúmin
minni og eftirlitsvinna og viðhald auðveldara og
ódýrara.
Þýtt úr „Tidskrift for Maskinvæsen".
H. J.
54
V I K I N G U R