Sjómannablaðið Víkingur - 01.01.1954, Blaðsíða 11

til þess að þessi náungi seildist ekki inn á sitt
verksvið oftar. Sagðist hann hafa konunglega
skipun fyrir starfi sínu, og kæmi þar enginn
annar til greina. Kvað hann fiskimenn stundum
gera tilraun til að ná þannig í skip, með því
að segjast vera hafnsögumenn, en hefðu engin
skilríki fyrir starfinu og væri því hættulegt að
hlíta leiðsögn þeirra. Taldi hann það mikið
lán fyrir skipstjóra okkar, að hafa ekki getað
snúið okkur við, því þá værum við sennilega
strandaðir einhversstaðar á þessari hættulegu
leið. Hinsvegar kvaðst hann ekki lá skipstjóra,
þótt hann tæki manninn trúanlegan. Daginn
eftir, sem var 10. júní, er komið var á fætur,
var hafnsögumaður skipstjórans allur á bak og
burt. Hafði hann laumast frá borði um fjögur-
leytið um nóttina, eftir því sem varðmanninum
sagðist frá. Kl. 9 árd. var siglt af stað. Tókst
nú bezta vinátta á milli hafnsögumanns míns
og skipstjóra, og fannst mér mínum málum vel
hafa farnazt er á allt var litið. Á hernaðar-
ævintýri okkar Björns og Kanadahersins var
ekki minnzt fyrr en löngu seinna.
Þetta atvik, sem ég hér færi í letur, er að-
eins eitt af mörgum frásagnarverðum, sem
hentu okkur íslenzka sjómenn á styrjaldarár-
unum. Mörg brosleg atvik skeðu í sambandi við
félagsmerki Eimskipafélags íslands, þ. e. a. s.
brosleg eftir að full skýring hafði fengizt á
málinu og hið rétta komið í ljós, en áður en
það varð, gátu þau oft orðið töluvert ónotaleg,
þótt ekki kæmu þar alltaf heil herfylki við sögu.
Félagsmerkið, sem einnig var á húfum og ein-
kennisbúningum yfirmanna á skipum félagsins,
var óheppilega líkt nazistamerkin þýzka, þótt
ekki væri það eins. Var því afsakanlegt, þótt
almenningur í þeim löndum, sem barðist fyrir
lífi sínu og tilveru gegn hinu nazistiska Þýzka-
landi, liti það illum augum, og þættu grunsam-
legir þeir menn, er það báru. Við komumst oft
í vanda við að gera grein fyrir okkur í útlönd-
um, og þá ekki síður við að gefa fullnægjandi
skýringar á merkinu. Vanalega bentum við á
að merkið væri ekki eins og nazistamerkið, og
ennfremur að skipafélag okkar hefði tekið upp
þetta merki löngu áður en hið nazistiska Þýzka-
land varð til. Þessum skýringum okkar var
vanalega vel tekið og af fullum skilningi. Ég
held að mér sé óhætt að fullyrða, að íslenzkir
sjómenn hafi yfirleitt mætt velvild og skiln-
ingi þeirra þjóða, er þeir sigldu til á styrjaldar-
árunum.
Skref til framfara
í þágu sjávarútvegsins:
^ • / /
^javans
Samsetning sjávarvatnsins er svo margbrot-
in, að hingað til hefur ekki verið gerlegt að
búa það til sem gerfiefni. Það er einnig athygl-
isvert, að sjávarvatnið hefur ekki verið auðvelt
að frysta til þessa. Náttúran sjálf er þess ekki
megnug, og hafís heimskautanna er alveg ósalt-
ur. Ef fiskur úr sjónum, sem er þannig settur
í ósalt vatn, lifir það ekki af, deyr hann tvisvar
sinnum — mætti segja — ef hann er, eftir að
hann er veiddur, lagður í ís af ósöltu vatni.
Útlit hans er breytt, hann er uppbleyttur, hann
glatar nokkru af næringargildi sínu og nálega
öllu bragði; skörp bein eða beittar brúnir á
muldum ísnum rífa roðið og stinga fiskinn. 1
ís úr sjávarvatni er fiskurinn í sínu eigin um-
hverfi og varðveitir alla sína eiginleika, jafn-
vel eftir marga daga eða vikur, sem hann er
þannig geymdur. Tveir Frakkar, þeir prófess-
orarnir Le Danois og verkfræðingurinn Tré-
paud, gerðu nú nýlega mjög vel heppnaðar til-
raunir á eynni Yeu, sem er í Atlantshafinu,
svo sem þrjátíu kílómetra frá Frakklands-
strönd. Þeir höfðu tæki á ey þessari, sem fram-
leiddi sjálfvirkt á degi hver,um 20 smálestir
af ís úr sjávarvatni. Það var þessum ís að
þakka, að túnfiskur, sem geymdur hafði verið
27 daga í skipslest, var eins og hann hefði verið
veiddur nokkrum stundum áður. Sjómenn og
útgerðarmenn spara mikið, þar sem ekki er
lengur um rýrnun að ræða, og það er betra að
selja fisk, sem geymdur hefur verið í ís af sjáv-
arvatni. Hvað viðvíkur neytendum, þá eru þeir
öruggari með að fá þessa fæðu ferska í raun
og veru, vel útlítandi, með meira næringargildi
og betra bragði. Þessi nýja aðferð, sem alls
staðar er hægt að koma við án sérkunnáttu, á
afskekktum stöðum og við óverulegum útgjöld-
um, er vís til að auðvelda mjög fiskveiðar og
sölu sjávarafurða.
V I K I N □ U R
11