Sjómannablaðið Víkingur - 01.01.1954, Blaðsíða 12

A sild
Júlíkvöld á Grímseyjarsundi. Logn og blíða.
Himininn er hulinn léttum skýjaslæðum og
hverfandi sól lýsir norðausturloftið með gulln-
um roða. Báturinn lónar um á hægri ferð og
lognaldan vaggar honum mjúklega. „Karlinn" er
uppi í skýli og hvessir augun út yfir hafflöt-
inn í leit að síld. Varðmaðurinn við stýrið stillir
útvarpstækið á bátabylgjuna. Hversdagslegt
rabb síldarskipstjóranna og niður vélarinnar er
hið eina, sem rýfur kyrrðina.
Skyndilega er kallað í tækinu: „Síldarleitin
tilkynnir, síldarleitin tilkynnir. Stórar síldar-
torfur uppi VNV af Grímsey, 8—9 mílur“.
Þulurinn hefur naumast sleppt orðinu fyrr
en varðmaðurinn snarast upp í skýli og tilkynn-
ir „karlinum".
Nú er uppi fótur og fit. „Karlinn" þrífur
kortið og setur út stefnuna. Vélin er sett á
fulla ferð og fréttin berst um bátinn með leift-
urhraða. Samtímis snúa aðrir bátar stefni í
áttina til síldarinnar og nú er keyrt eins og
vélin þolir.
1 þetta sinn erum við svo heppnir að vera
nálægt staðnum, sem tilkynnt var, að síldin
sæist, og bráðlega förum við að sjá smátorfur.
Allar hendur eru á lofti við að undirbúa kastið.
Máske bíður okkar nú „stóra kastið“, sem síld-
arsjómennina dreymir um. Hver veit? Bezt er
að vera við öllu búinn.
Bráðlega hljómar kallið: „Klárir í bátinn“
(við erum á hringnót, og því með aðeins einn
bát). Báturinn er dreginn að hlið, honum fest
og bátsmennirnir stökkva niður. Framundan
er lagleg torfa, en veður nokkuð hratt.
Við hagræðum okkur og köstum, torfan er
inni. Herpivírinn rennur hratt inn og brátt
koma hringarnir í ljós og dragast upp á hlið.
Nú fer hver, sem vettlingi getur valdið og ekki
þarf öðru að sinna, að kafa inn nótina.
Eldri mennirnir, sem vanir eru, byrja að
skeggræða um hvað mikið sé inni í nótinni.
„Þetta er bara bölvað hjóm. Hún gengur ekk-
ert á nótina“, segja þeir og hrista höfuðin. Og
sannarlega hafa þeir rétt fyrir sér.
Óðum þrengir að síldinni og kastið reynist
12
vera um 100 tunnur. „Ojæja, betra en ekkert“,
segja þeir gömlu.
Aftur er haldið af stað og lónað milli næstu
báta, sem flestir eiga nætur úti og eru að kafa
inn í gríð og ergi.
„Líklega höfum við verið of veiðibráðir“, seg-
ir „karlinn", og það er á honum að skilja, að
nú ætli hann að velja úr næst.
Við sjáum margar torfur uppi, en hann sinn-
ir þeim ekki neitt. „Þetta eru bara andskotans
augu“, segir hann.
Loks sjáum við eina, sem honum þykir vert
að athuga. Bátsmennirnir fá skipun um að
stökkva niður og kasta út baujunni. Við tökum
að snúast kringum torfuna, og það eru bersýni-
lega vomur í „karlinum", en allra augu beinast
að torfunni og við erum tilbúnir að kasta, ef
kallið kæmi.
Allt í einu heyrum við hávært org aftan við
bátinn og allir líta upp: Og sjá. Rétt á eftir
okkur er bátur á fullri ferð og framundan okk-
ur á stjórnborða kemur upp kolsvartur flekkur
?f síld. Hér verður bersýnilega bardagi um
torfuna, sem er sú langfallegasta, sem við höf-
um enn séð á sumrinu.
„Karlinn" orgar: „Fulla ferð áfram“, og nú
njótum við þess að við erum lítið eitt nær, en
þar skellur hurð nærri hælum. Hinn báturinn
keyrir svo nálægt, að hann fer yfir baujustöng-
ina okkar og brýtur hana, en við náum kastinu.
Nú eru snör handtök, og þegar byrjað er að
kafa inn, fer allt í einu kprkteinninn á kaf á
löngu svæði. Þeir „gömlu“ reka upp heróp, sem
við hinir tökum ósleitilega undir, og nú herða
allir sig í líf og blóð. „Karlinn“ brosir ánægju-
lega í kampinn. Brátt þrengir að síldinni og
við sjáum, að þetta er ágætt kast. Við þurrkum
upp sem bezt við megum og síðan er háfað af
kappi. „400 tunnu kast“, segja þeir, sem vitið
hafa, og það reynist nálægt lagi.
Við höfum ekki fyrr lokið við að háfa en
skipunin: „Bátinn aftan í“ kveður við. Stefnan
er sett á Siglufjörð og nú veltur á, að vera með
þeim fyrstu að komast að í löndun. Við vitum,
að mannfátt er á söltunarstöðvunum og því er
VÍ K I N G U R
I