Sjómannablaðið Víkingur - 01.01.1954, Blaðsíða 27

beitt út frá því í apríl á vorin og þar til í
október á haustin. I hörðum vetrum, þegar
skortur er á fóðri, nota menn þurrkaðan fisk,
mest loðnu, til fóðurs handa skepnunum, og
reynist það mjög vel. Einkum bætir þetta fóð-
ur málnyt kúnna, sem mjólkaðar eru þrisvar á
dag. Kýr eru ekki margar í Grænlandi, fáeinar
í Godthaab og svo einnig í Julianehaab, og er
það skortur á nægilegu vetrarfóðri, sem hamlar
því, og gætu verið fleiri, ef land væri ræktað
á þeim stöðum sem bezt hagar til“.
Um gamla biskupssetrið „Garða“ skrifar kap-
teinn Daníel Bruun: „Eftir rústunum að dæma
á hinu stóra biskupssetri Görðum, hefur
nautgriparækt verið þar mikil í öndverðu. Eftir
því sem ég kemst næst, hafa þar verið básar
fyrir um 100 nautgripi að minnsta kosti, og
fjárhúsarústirnar voru svo stórar að ummáli,
að það lítur út fyrir að þar hafi verið mörg
hundruð fjár“. Sigurður Sigurðsson búnaðar-
málastjóri rannsakaði ítarlega landbúnaðar-
möguleika í Grænlandi og skrifaði ágætar
skýrslur um ferðir sínar til Grænlands, er hann
fór þangað í rannsóknarerindum samkvæmt ósk
stjórnarinnar, og vísast til þess, sem hann hefur
skrifað um þetta efni.
IV'
Sigurður skdld Breiðfjörð, sem var U ár í
Grænlandi og segist hafa unað þar
betur en annarsstaðar.
Hann kveður Grænland.
Að lokum flytjum vér umsögn íslendings um
Grænland og lifnaðarhætti manna þar, fyrir
hér um bil 100 árum síðan. Aðeins viljum vér
bæta við það, sem áður er sagt um lífsmögu-
leika þar, að erlendir fiskimenn, sem hafa fisk-
að þar árum saman, telja fiskauðlegðina við
strendurnar meiri en þeir vita dæmi til annars-
staðar.
Hið alkunna íslenzka alþýðuskáld, Sigurður
Breiðfjörð, var í Grænlandi í 4 ár, frá 1831—
1834. Hann réðist í þjónustu verzlunarinnar til
þess að kenna Grænlendingum hákarlaveiði, sem
hann þekkti svo vel til frá æskustöðvum sínum,
Breiðafirði, og jafnframt hafði hann beykis-
störf á hendi, þar sem hann var útlærður beykir.
I ritum sínum skýrir Sigurður frá því, að
árlega sæki mikill fiskur upp að ströndinni út
af Holsteinsborg og nýlendunni Sukkertoppen
og inn í firðina þar suður af. Á sumum fiski-
miðum skammt frá ströndinni segir hann að
séu ógrynni af heilagfiski og gríðarstórum
þorski, og á vissum tímum ársins sé þar mergð
ýmsra hvalfiskitegunda, svo og selur, rostungur,
hákarl o. s. frv.
Um lifnaðarháttu Grænlendinga skrifar Sig-
urður meðal annars, að á vorin veiði menn
hrognkelsi, sem sé mjög mikið af allsstaðar
meðfram ströndinni. Einnig hagnýti menn sér
krækling og aðrar skelfisktegundir, sem þyki
góð fæða. Þegar kemur fram á sumarið, byrjar
fuglatekjan, og segir hann, að gerðir séu út
leiðangrar út í eyjarnar til þess að veiða fugl
og safna eggjum. „Ég var sjálfur í þessháttar
veiðiför", skrifar Sigurður, „og við hlóðum
skútu af fugli, dúni og eggjum“. Um miðjan
ágúst byrja þorsk- og heilagfiskiveiðar, svo og
silungsveiðar. Hreindýraveiðar eru einnig
stundaðar og gefa mikinn ávinning, skrifar
hann.
1 Holsteinsborg segir hann að sé hvalveiða-
stöð og mikið sé þar veitt af rostung og hvít-
fiski. Hákarlaafli sé þar sem annarsstaðar við
Grænland mjög mikill á ýmsum tímum ársins.
Selveiði — vegna skinnanna til bátabygginga,
fatnaðar og fleira, og lýsið til eldsneytis — telur
Aann þó aðalatvinnu Grænlendinga, einkum í
N orður-Grænlandi.
Að lokum flytjum vér nokkur erindi, er hann
orti, þegar hann fór frá Grænlandi í síðasta
sinn, haustið 1834, og kvaddi fjöllin og fornar
rústir Islendinga:
Farðu vel mitt Hjartarhorn,
Hásteinsbæli og Söðull.
Vermi yðar fötin forn,
fagur morgunröðull.
Ég er kominn út á sjá,
átján langar vikur.
Mér vill yður óður frá
ýta stormur kvikur.
Það er vert ég væti brá,
að viðskilnaði okkrum,
því ég undi yður hjá,
öðrum betur en nokkrum.
Þið hafið heyrt minn harmasöng,
hlátur og kæti glauma,
fram um yðar fornu göng,
fæddi ég marga drauma.
Undir hafið einatt þér
öll mín raulað kvæði,
og svo að kalla sampínst mér
í sorg og gleði bæði.
Það er vinskaps orsök ein,
yðar verð að lofa,
VÍKI N G U R
27