Sjómannablaðið Víkingur - 01.10.1959, Qupperneq 25

mikil auðfélög, en aðrir munu
aðeins hafa til hnífs og skeiðar,
enda selja þeir örfáum kaup-
mönnum eða matsölum. Svo er
einnig, að stór útgerðarfélög reka
fisksölufyrirtæki, sem eru sjálf-
stæð. Til dæmis keypti Ross fisk-
sölufélagið stóru flyðruna, sem
ég nefndi áður, af Ross togara-
félaginu. Hún seldist á 50 ster-
lingspund.
Fiskverzlanir í Grimsby kaupa
fisk af þessum kaupmönnum og
selja í búðum sínum eins og
gengur. Ég gerði mér það til
dundurs þennan þriggja vikna
tíma, sem við hjónin dvöldumst
í Grimsby í sumar, að skrifa nið-
ur fiskverð, bæði á uppboðum á
hafnarbakka og í verzlunum. Nú
er um England eins og önnur
lönd, að nær ógerningur er að
bera saman kaupmátt gjaldeyris.
Fiskverð á uppboðum í Grims-
by miðast \ið svonefnt stone, sem
er 14 ensk pund, en enskt pund
er 450 grömm. Meðalverð á
þorski, Norðursjávarfiski og öðr-
um reyndist vera um 9 penny
fyrir pundið, en í fiskverzlunum
var verðið á flakinu 2 shillingar
eða 24 penny, ýsa var um 12 (Is)
penny á uppboðum, en í verzlun-
um frá 25—36 penny fyrir pund-
ið. Skarkoli var um 20 penny
pundið á uppboðum, en 40 penny
í búðum. Ef til gamans er ætlað
að sterlingspundið jafngildi 60
krónum, verður kílóið af þorsk-
fiaki þá um 13 krónur, ýsuflakið
um 16 til 18 krónur, en skarkol-
inn 26 krónur hvert kíló. Verð
á roðflettum steinbít var svipað
og á ýsu.
Það er ekki nema eðlilegt, að
almenningur getur ekki veitt sér
mjög þann munað, að kauna mik-
ið af góðum fiski. Þó skal nú tek-
ið fram, að fiskverð var yfirleitt
hátt í sumar, að minnsta kosti
bennan tíma. sem ég hafði tæki-
færi til þess að athuga það. Kiöt
er aftur á móti frekar ódýrt, mið-
að við kjötverð hér. Fólk bætir
matinn með grænmeti og öðrum
jarðarávexti ,sem auðvitað er
miklu ódýrari en hér, að ekki sé
minnst á fjölbreytnina. Síðastlið-
ið sumar var mikið þurrka- og
VÍKINGUR
hitasumar og var uppskera á
jarðarávöxtum því mikil og kom
fljótt á markaðinn. Þá er húsa-
leiga lág, samanborið við það,
sem á Islandi tíðkast. Gæti ég
vel hugsað mér að hún væri svip-
uð og hér, ef í gildi væri hin dul-
arfulla tala, sem nefnist húsa-
leiguvísitala. Kol eru hlutfalls-
lega dýr þegar miðað er við að
England er eitt af mestu kola-
framleiðslulöndum Norðurálfu.
Mér var tjáð af ýmsum, að af-
koma manna hefði batnað nokk-
uð síðustu árin og væri ekki sam-
bærileg við það, sem hún var
fyrstu árin eftir heimsstyrjöld-
ina. Víst er, að menn geta nú
betur, vegna aukinnar þekking-
ar, hagnýtt laun sín.
Svo ég víki nú að fiskveiðideil-
unni við Breta, eða fremur að
styrjöld þeirri, sem stjórn henn-
ar hátignar heyir við oss íslend-
inga, þá reyndi ég að kynna mér
nokkuð hug almennings í því
máli. Enginn vafi er á því, að
togaraeigendur og yfirmenn á
togurum hafa afflutt mjög mál-
stað vorn, en þrátt fyrir allan
gauragang þessara herramanna,
gat ég ekki orðið þess var, að
sjálft fólkið bæri kala til Islend-
inga vegna kalda stríðsins, eða
„þorskastríðsins", eins og blaða-
menn hafa nefnt deiluna til þess
að reyna að gera broslega harða
lífsbaráttu þessarar þjóðar. -—-
Englendingar eru yfirleitt við-
kunnanlegt fólk. Hefi ég sann-
reynt það fyrr og síðar, enda
dvalizt oft í landi beirra, en bó
oftast og lengst í Grimsby. — Eg
verð þó að taka það fram. að ým-
islegt gerist bar með mönnum,
sem ég get ekki skýrt í hevranda
hljóði. Þar eru ekki allir útvegs-
menn á sama máli og ríkisstiórn-
in og Sir Famdale Phillins hers-
höfðingi. Koma bar til mörg at-
vik, sem ekki verða rakin hér. —
Eg átti tal við Englendinga, sem
virtust skilja málstað vorn. en
yfirleitt var það svo. að fólkið lét
sér í léttu rúmi liggia bvað ofan
á yrði í deilunni. Ég ræddi til
dæmis við flakarann. sem ég fvrr
nefndi og hafði staðið við flök-
unarborð í 30 ár. Ég spurði hann,
hvert væri álit hans á deilunni
milli Islendinga og Breta. Hann
vissi ekki að ég var íslendingur,
að minnsta kosti ekki þegar ég
spurði hann. Svar hans var ofur
einfalt: „Þetta eru stjórnmál,
sem ég hefi ekki vit á. Mér virð-
ist það vera einhver leikur
stjómmálamanna". Þá spurði ég
hvort honum væri ekki kunnugt
um að brezkir útgerðarmenn
stæðu fyrir þessum aðgerðum
gegn smáþjóð. Jú, hann sagðist
vita það. Annars vildi hann sem
allra minnst tala um þetta, en þó
fannst honum allmerkilegt er ég
sagði honum frá því, að bak við
voldugustu útgerðarfyrirtækin í
Bretlandi stæði einn harðsvírað-
asti auðhringur Englands og
jafnvel víðar, Unilever hringur-
inn. Hann skildi að eitthvað hiaut
að vera bogið við það. — Enginn
vafi er á því ,að almenningur
finnur vel áhrifin af baráttunni.
Fiskur er, eins og ég gat áður,
ákaflega dýr. Nú er það svo, að
Bretar eta mikið af steiktum
fiski, sem þeir kaupa í sérstökum
verzlunum, sem nær eingöngu
selja steiktan fisk og steiktar
kartöflusneiðar eða spæni. Svo-
nefnd „fish and chips“. Þessi
fiskur hefir stigið mjög í verði,
en hann er uppáhaldsmatur Eng-
lendinga þegar þeir hafa setið í
bjórstofum.
Já, svo ég minnist á bjórstof-
urnar. Þær eru enn í Grimsby,
en mjög hefir hrakað aðsókn að
innanbæjar stofum. Menn kjósa
heldur að bregða sér út fyrir bæ-
inn vegna þess að þar hafa nú
risið upp viðkunnanlegir veit-
ingastaðir, miklu þrifalegri en
gömlu krárnar í bænum. Þó er
það enn svo, að vilji menn kynn-
ast Englendingum, er beinasta
leiðin að kynnast þeim í bjórstof-
unum. Englendingar, það er að
segja alþýða manna, drekkur
fyrst og fremst bjór, hægt og með
gát. Þeir hella ekki í sig 10 til
20 bjórflöskum á dag. eins og
var, að minnsta kosti siður Dana,
einkum iðnaðarmanna. Ég er
sannfærður um að meðalskammt-
ur Englendinga fer varla mikið
fram úr einum lítra á dag. Sjón-
241