Sjómannablaðið Víkingur - 01.04.1960, Blaðsíða 12

Austur-jDýzku togbátarnir
Allt frá því að byrjað var að
smíða A-þýzku togbátana og áð-
ur en nokkur hafði séð þá eða
reynt, var byi'jað að hnjóða í þá
og að því er mér hefur skilist,
helzt af þeim, sem sízt þekktu til
og engra hagsmuna höfðu að
gæta um gerð eða rekstur skip-
anna. Eftir að skipin komu heim
hefur þessi söngur haldið áfram
undir niðri. En í nöldurformi og
eingöngu týnt til það, er hugsan-
legt væri til fordæmingar, án
þess að gæta eða geta kostannu
við skipin. Og má'um það segja:
Lastaranum líkar ei neitt,
lætur hann ganga róginn:
Finni hann laufblað fölnað eitt
þá fordæmir hann skóginn.
En svo vel og lengi má ala á
fjarstæðunni, að hún geti orðið
að miklu tjóni. Ég sem þessar
línur rita hef a. m. k. orðið þess
var að einstaka menn hafa verið
hikandi .við að ráða sig á þessi
skip, vegna þess að þau væru
einhver afskræmi.
Þó að ég fáist ekki við ritstörf,
gat ekki á mér setið að hrekja
fjarstæður, sem ég las í grein
Ásgeirs Sigurðssonar skipstjóra
í 1. tbl. Víkings, þ. á., er hann
nefnir „Gerfihnettir-Gerfiskip-
Gerfimenn". En að meginefni
fjallar um A-þýzku togbátana,
og fordæmir á allan hátt komu
þeirra og tilveru. Mun ég reyna
að taka sem flestar af fullyrð-
ingunum út af fyrir sig og svara
þeim.
í fyrsta lagi, segir greinar-
höf.: „ . . . Þá má nefna hina A-
þýzku gerfitogara eða hvað vilja
menn kalla þessa litlu kugga,
sem eru á stærð við þau skip,
sem þóttu of litlir togarar um
1920“, og voru seldir úr landi“.
Sannleikurinn er sá, að íslend-
ingar voru neyddir til þess að
selja þá. En töldu það þó ráð,
þar sem farið var að byggja ný
og betri skip. Þeir togarar voru
allir gerðir út frá Faxaflóa, og
þau hafnarskilyrði, sem þar eru.
voru engin hindrun fyrir því, að
hafa nýju skipin stærri. A-þýzku
togurunum er beinlínis ætlað það
verkefni, að afla fólkinu í sjáv-
arþorpunum víðsvegar um land,
verkefni fyrir vinnslustöðvarnar.
Hafnar- og afgreiðsluskilyrði eru
hæfileg fyrir þá, nær allsstaðar
þar sem þeir eru staðsettir, en
geta ekki fullnægt 700 til 1.000
tonna togurum.
Gömlu togararnir, sem seldir
voru, höfðu um 400 hestafla
gufuvél, með álíka orku eins og
nú er í 60—70 smál. vélbátum.
Togspilið var einnig gufuspil,
sem notaði sömu orku og aðal-
vélin. Þegar storma tók og
á dýpri sjó, dró fljótt úr tog-
krafti þeirra. Auk þess var allur
annar útbúnaður þeirra og að-
búnaður skipverja í samræmi
við það sem þá þekktist.
A-þýzku togararnir hafa 800
ha. hæggengar dieselvélar, með
stórri skrúfu og 220 ha. diesel-
vél fyrir togspilið. Allur annar
útbúnaður til fiskveiða og við-
gangi skipanna er af nýjustu og
beztu gerð. A.-þýzku togbátarn-
ir eru af mjög svipaðri stærð
eins og 1920 togararnir. Lestar-
rýmið er mjög svipað, en lestarn-
ar aluminiumklæddar, með kæli-
útbúnaði, og hafa margfalt betri
skilyrði til geymslu aflans. Á
gömlu togurunum var 20 til 24
mönnum kúldrað saman í þröng-
um vistarverum án nokkurra
þæginda. Á A-þýzku togbátun-
um eru 14 menn, að mestu í eins
og tveggja manna herbergjum,
og aðbúnaður og þægindi svipað
og bezt þekkist á stærri skipum.
Þeð hefur því vægast sagt, ekki
verið lagt hart að sér að hugsa,
í sambandi við samlíkinguna á
gömlu togurunum og nýju tog-
bátunum!
Gömlu togararnir áttu erfitt
84
VÍKINGUE