Sjómannablaðið Víkingur - 01.08.1965, Blaðsíða 27

alltaf verið, og verður alltaf það sem þjóðin verður
að treysta á. Saga þjóðarinnar hefur verið tengt
hetjulegri baráttu, sem forfeður okkar háðu, bar-
áttu gegn hafís og eldgosum, einnig hefur sagan
greint okkur frá harðindum vegna slíkra vágesta,
sem oft hafa haft í för með sér hungur og sjúk-
dóm, og valdið oft á tíðum dauða alltof margra
manna. Með aukinni tækni hefur skapast meira
öryggi, og um leið minnkandi ótti við áðurnefnda
vágesti, og væri ekki úr vegi að benda á, að áður
fyrr fylltust menn ótta og kvíða, þegar eldurinn í
iðrum lands okkar setti sinn kraft fram. En þegar
Hekla gaus 1947, og nú þegar ný eyja rís úr sjó,
að þá, í stað þess að fyllast ótta og skelfingu, fara
menn í hundraða, ef ekki þúsunda tali í skemmti-
ferð, til þess að sjá áðumefnda vágesti.
Eins og ég gat áðan, hafa siglingar ætíð verið
það sem Islenzka þjóðin hefur getað treyst á, varð-
andi flutninga til og frá landinu. Sagan hefur
greint okkur frá ferðum manna eins og Naddoðar,
Garðars Svavarssonar, Hrafnaflóka, Ingólfs, Hjör-
leifs o.fl. Þessir menn fundu landið, og sumir þeirra
numu bólfestu í landinu.
Landnámasaga íslands er það stórbrotin, að ekki
er nokkur leið að rekja hana hér, þó ég hafi talið
rétt að minnast hennar lítið eitt. En sagan heldur
áfram. Ég nefndi áðan siglingar, og væri ekki úr
vegi að við stöldruðum nokkuð við, og athuguðum
hvað siglingasaga þjóðarinnar hefur við okkur að
tala. Það mun hafa verið árið 1778 sem fyrstu
reglulegu póstferðir milli Islands og Kaupmanna-
hafnar hófust. Allur póstflutningur til og frá ís-
landi hafði áður verið fluttur með verzlunarskip-
um einokunarkaupmanna, en þau komu ekki venju-
lega til Kaupmannahafnar fyrr en í ágústmánuði,
en landsstjórninni þótti óþægilegt að fá ekki frétt-
ir eða embættisskjöl fyrr en svo seint á árinu. Um
skeið voru notuð seglskip til þessara póstferða, og
síðasta seglskipið sem var í póstferðum til íslands
hét „Sölöven" 108 smálestir að stærð. Það fór
þrjár ferðir á ári milli Kaupmannahafnar og
Reykjavíkur og Liverpools, og til baka. Þessar
ferðir voru farnar að vetrarlagi. Sölöven fórst í
ofsaveðri við Lóndranga í Snæfellsnesi árið 1857.
Árið 1858 gerði landsstjórnin samning við Hið
almenna danska gufuskipafélag, um að það félag
héldi uppi föstum gufuskipaferðum milli Kaup-
mannahafnar og Reykjavíkur með viðkomu á Eski-
firði, og varð það fyrsta áætlun um gufuskipa-
ferðir á íslandi, og voru famar 6 ferðir á ári til
og frá landinu á þennan hátt og var notað skip er
Arcturus hét, það gat flutt vörur, sem svöruðu
til 120 lestum, og pláss fyrir farþega voru 30. Þeg-
ar skipið kom til Reykjavíkur 27. apríl 1858, var
því fagnað mjög, enda var hér um þátíma nýsköp-
un á samgöngumálum þjóðarinnar að ræða.
VÍKINGUR
Nú skulum við snúa okkur frá árinu 1858 til
ársins 1914.
Þegar Eimskipafélag íslands var stofnað 17.
janúar 1914, hófst nýtt tímabil í samgöngumálum
þjóðarinnar, og átti sú félagsstofnun rætur sínar
að rekja til langrar þrár þjóðarinnar til að eignast
sín eigin skip með sinni eigin skipshöfn.
Það mun hafa verið ætlunin með stofnun Eim-
skipafélagsins, að það myndi bæta úr flutninga-
þörf þjóðarinnar, og eru fólksflutningar að sjálf-
sögðu þar meðtaldir.
Fljótt eftir fyrri heimsstyrjöld, og allt til þeirr-
ar síðustu, hélt félagið uppi fastri áætlun allt árið
með tvö skip milli Kaupmannahafnar og Reykja-
víkur, með viðkomu í brezkri höfn og Vestmanna-
eyjum, og síðasta áratuginn fyrir síðustu heims-
styrjöld, einnig með tvö skip milli Hamborgar
og Reykjavíkur, einnig með viðkomu í brezkri
höfn og Vestmannaeyjum, og fóru öll þessi skip
síðan vestur og norður á land. Á þessum tíma hélt
félagið einnig uppi föstum áætlunarferðum með
einu skipi milli Kaupmannahafnar og Djúpavogs,
með viðkomu í brezkri höfn. Það skip fór svo frá
Djúpavogi um Austfirði, norður fyrir land til
Skagafjarðar- og Húnaflóahafna.
Skipaútgerð ríkisins er stofnuð 27. desember
1929, og hefur frá þeim tíma haft með strandferðir
við ísland að gera.
Þetta yfirlit lýsir, svo ekki verður um villzt,
þeirri öru þróun siglingamála íslendinga. Þessi þró-
un kallar á aukin viðskipti m.a. á því að byggja
upp skipastól þjóðarinnar. Inn á þá sögu ætla ég
ekki að fara, nema ræða þann þátt, sem Álaborg
á í þeirri þróun.
Skipasmíðastöðin Aalborg værft A/S hefur
byggt fyrir Islendinga 7 skip, og eru tvö skip í
smíðum hjá skipasmíðastöðinni. Skipin, sem smíð-
uð hafa verið eru þessi: Laxfoss, byggður 1935,
Esja, byggð 1939, Ilekla, byggð 1948, Þór, varð-
skip, byggt 1951, Selfoss, byggður 1958, Óðinn,
varðskip, byggt 1959 og Brúarfoss, byggður 1960.
Um þessar mundir er eitt þessara skipa í flokk-
unaraðgerð hér í Álaborg. Það er Esja, sem 17.
september s.l. átti 25 ára afmæli.
Virðulegir gestir. Hér að framan hef ég leitast
við að rekja siglingasögu íslenzku þjóðarinnar í
stórum dráttum. Inn í þá sögu tvinnast mikilvæg
viðskipti milli íslendinga og Álaborgar, viðskipti,
sem eiga eftir að eflast mikið í náinni framtíð.
Vegna þessara auknu viðskipta er nauðsynlegt,
að þeir Islendingar, sem búa hér í Álaborg, eða
dvelja um lengri eða skemmri tíma, haldi hópinn
sín á milli, og einnig með þeim, sem starfað er með,
en þó á vissan hátt.
Éitt mál, sem vinna þarf að, er að takast mætti
vinabæjatengsl milli Álaborgar og einhvers bæjar
á Islandi. Að vísu er einkennilegt að slík tengsl
231