Sjómannablaðið Víkingur - 01.03.1969, Blaðsíða 30

Minning:
Þorkels Sigurðssonar, vélstjóra
Fœddur 18. febrúar 1898 — Dáinn 1. marz 1969.
Síðdegis 1. marz sl. barst mér
andlátsfregn starfsfélaga míns,
Þorkels Sigurðssonar. Hafði hann
um morguninn verið á ferð í bif-
reið sinni niðri í miðbæ Reykja-
víkurborgar, en er hann hugðist
leggja bifreiðinni á bílastæðið,
leið hann skyndilega út af og var
þegar allur.
Slíkar fregnir af andláti manna
setja jafnan að manni einkenni-
legar hugsanir og minna á hverf-
ulleik lífsins.
Við sem þekktum Þorkel, viss-
um reyndar, að hann gekk ekki
heill til skógar og að endalok hans
yrðu fyrr en varir með skyndi-
legum hætti.
Þó kom fráfall hans óvænt, þar
eð Þorkell virtist með hressara
bragði síðustu vikur og hinn
áhugasamasti í öllum störfum
sínum.
Nokkrum dögum áður áttum
við saman langar og alvarlegar
umræður um bátakjörin og deilu
bátasjómanna og útgerðarmanna,
en Þorkell var mjög áhugasamur
um málefni stéttar sinnar og þá
ekki sízt sjómanna, sem hann
þekkti sjálfur eftir langtoggiftu-
drjúgt starf á sjónum.
Ég minnist Þorkels fyrst af fé-
lagsfundum vélstjóra fyrir rúm-
um 20 árum. Þótti mér hann strax
all athyglisverður, myndarlegur á
velli og mikill málafylgjumaður
togaramanna. Átti það jafnt við á
félagsfundum sem á ritvelli. Að
vísu var Þorkell ekki í hópi beztu
ræðumanna, en tókst samt að fá
menn til að hlusta á sig og vekja
áhuga þeirra á margvíslegum á-
hugamálum. í einkaviðræðum átti
hann auðvelt með að sannfæra
Þorkell Sigurðssoh.
menn og fá þá til fylgis við góð-
an málstað.
Á ritvellinum var Þorkell af-
burða penni, og liggja eftir hann
tugir greina um margs konar
málefni og þá helzt þau, er
snerta sjómenn og sjávarútveg.
Merkt rit, að vísu ekki stórt í
sniðum, en mjög glöggt, liggur
eftir hann. Er það Saga land-
helgismáls Islands og auðæfi ís-
lenzka landgrunnsins. Var hann
ákafur talsmaður útfærslu land-
helginnar og skynsamlegrar nýt-
ingar hennar jafnt fyrir togskip
sem önnur fiskiskip. — Margar
skýringa- og áeggjunargreinar
liggja eftir hann í þessu merka
máli.
Á yngri árum var Þorkell mik-
ill íþróttamaður, einkum lagði
hann stund á hlaup, sund og
róðra. Vann hann mörg afrek á
því sviði.
Átj án ára gamall hóf hann nám
í vélsmíði og lauk iðnskólanámi.
Eftir það fór hann í Vélskólann
og útskrifaðist þaðan með vél-
stjóraprófi árið 1921. Verða þá
þáttaskil í lífi Þorkels og hann
gerist vélstjóri á togurum, sem
hann starfar á í 32 ár. Þar með
lauk íþróttaferli hans. Hefur sú
stund áreiðanlega verið trega um
vafin.
Þrjátíu ára starfsferill á tog-
ara er langur og lýjandi tími.
Lengst af starfaði hann á hinu
kunna skipi, „Tryggva gamla,“
sem var í eigu útgerðarfélagsins
Alliance. En árið 1946 réðist
hann til Bæjarútgerðar Reykja-
víkur og hafði eftirlit með niður-
setningu véla í fyrsta nýsköp-
unartogarann, „Ingólf Arnarson.“
Dvaldist hann á Englandi við
þetta verk 1946-1947. Kom hann
þá heim á skipinu og var þar vél-
stjóri til ársins 1953.
Með komu nýsköpunartogar-
anna urðu umskipti í starfi ís-
lenzkra vélstjóra. Ný tæki komu
í togarana. Gufuvélin var þó enn
aðalvél skipanna, en allar hj álpar-
vélar gj örbreyttust frá því er ver-
ið hafði. Uppistaðan í hjálparvéla-
kerfinu voru dieselvélar ásamt
flóknu rafvélakerfi. Þorkeli tókst
fljótt að ná tökum á þessum nýja
vélaheimi og varð frumkvöðull ís-
lenzkra vélstjóra á sviði nýsköp-
unartogaranna.
Árið 1953 var Þorkell orðinn
þreyttur á sjónum. Bauðst hon-
um þá vélstjórastaða hjá Hita-
veitu Reykjavíkur. Starfaði hann
þar fullan vinnudag til síðustu
áramóta, en þá átti hann að hætta
vegna aldurs. Þorkell gat ekki
hugsað sér að setjast í helgan
stein og fékk því að gegna hálfu
starfi áfram um sinn.
Eftir komu sína í land hóf Þor-
kell viðamikil félagsmálastörf og
var afkastamikill á því sviði. Hef-
ur dugnaði hans þar oft verið líkt
við afköst jarðýtu.
Hann átti um tíma sæti í stj órn
Farmanna- og fiskimannasam-
bands íslands. Var í ritnefnd Sjó-
mannablaðsins Víkings um ára-
74
VlKINGUR