Sjómannablaðið Víkingur - 01.03.1969, Blaðsíða 34

Nokkrar athugasemdir við
sannleikann í hátadeilunni
Örn Steinsson ritar í síðasta
tölublað Víkingsins um sannleik-
ann í síðustu kjaradeilu yfir-
manna innan F. F. S. í. á fiski-
skipaflotanum. Þar kemur hann
fram með rangfærslur er ég því
miður kemst ekki hjá að leiðrétta.
Örn gerir að aðalmáli óform-
legar viðræður sem fram fóru á
milli Hr. Jónasar Haralz og full-
trúa sjómanna í Verðlagsráði er
rætt var um ákvörðun fiskverðs.
En þar sem þá lágu fyrir óskir
sjómanna um frítt fæði spanst
inn í þessar umræður Jónasar
hvernig hann gæti fundið leiðir
til að brúa útgjaldaliðinn varð-
andi fæðiskostnaðinn, en í því
máli taldi hann ekki hægt að
ganga til móts við óskir sjómanna
nema að vissu marki.
Utreikningar Efnahagsstofnun-
arinnar lágu þá fyrir varðandi
heildar fæðiskostnað á fiskiskip-
um yfir 12 tonn er nam 136 millj-
ónum króna miðað við kr. 4000.OO
fæðiskostnað á mánuði. Þar sem
Jónas taldi sig ekki geta gengið
frá verðákvörðun á bolfiski næstu
vetrarvertíðar fyrr en kostnaður
við fæðisspursmálið lægi ljósar
fyrir var því ákveðið að fresta
verðákvörðuninni um fiskverðið.
I áframhaldi af þessum viðræð-
um ræddi Jónas um hvað hugsan-
legt væri að gera til þess að flýta
fyrir því að samningar tækjust.
Jónas kom aldrei fram með nein-
ar formlegar tillögur, enda ekki
lagður fram neinn prentaður staf-
ur í þessum viðræðum. Mér til
minnis ritaði ég á blað hjá mér
hugleiðingar Jónasar og var þá
fyrst uppi fæðispeningarnir og
taldi Jónas það spursmál ekki
leysanlegt nema með löggjöf er
ríkisstjórnin beitti sér fyrir. Það
sem kom fram var eftirfarandi:
1. Að ríkisstjórnin beiti sér
fyrir löggjöf, sem feli það í sér,
að útflutningsgjald, er greiðist til
afiatryggingarsjóðs, verði hækk-
að um X %, er sé varið til
greiðslu á fæðiskostnaði á fiski-
bátum með ákveðinni upphæð á
mann og úthaldsdag. Jafnframt
sé þess farið á leit við ríkis-
78
Guðm. H. Oddssorr.
stjórnina, að hún beiti sér fyrir
því, að skattafrádráttur vegna
fæðiskostnaðar haldist óbreyttur
frá því, sem nú er (64 kr. á dag).
2. Að samningsaðilar séu sam-
mála um að koma á lífeyrissjóði í
áföngum, er taki gildi (byrji að
taka gildi) um áramót 1969/70,
að öðru leyti eftir samkomulagi.
3. Aðilar væru sammála um að
vinna á yfirstandandi ári að end-
urskoðun á grundvelli núgildandi
kjarasamninga þannig, að í stað
hlutaskipta komi föst laun, (frítt
fæði), og aflaverðlaun.
4. Með þessu samkomulagi fram-
lengist kjarasamningar, er gilt
hafa, óbreyttir til ársloka 1969.
Með þessa punkta fór ég strax
til framkvæmdastjóra sambands-
ins og tjáði honum frá þessum
viðræðum. Ég bað hann að íhuga
málið og reifa það við samninga-
nefndina. Þetta voru reyndar eng-
in nýmæli sem þarna voru á
ferðinni, því við umræður um
sjálf lögin á Alþingi komu fram
og spunnust umræður um fæðis-
peninga og lífeyrissjóð til handa
sjómönnum og er ótrúlegt að Örn
hafi ekki vitað um það.
Örn Steinsson var fundarstjóri
á sameiginlegumfundi skipstjóra,
stýrimanna og vélstjóra er hald-
inn var á Hótel Sögu og voru
kjaramálin þar rædd og samn-
inganefndir kosnar. Upp úr þeim
fundi tóku samninganefndirnar
til starfa og unnu félagslega að
samningamálunum.
1 hita verkfalls koma alltaf
fram misjafnar skoðanir og mat
manna er misjafnt á því' hvernig
eigi að standa að afgreiðslu mála.
En að víta menn eftir á fyrir eitt
eða annað eins og örn gerir er
ekki viðeigandi, því Örn ætti
jafnframt að líta í eigin barm
varðandi þá hluti. Örn ætti líka
að vita alveg eins vel og ég og
samninganefndin, að þótt fast til-
boð hefði legið fyrir um lífeyris-
sjóðinn eins og hann var lögfest-
ur og einhvern vissan hluta upp í
fæðiskostnað áður en til verkfalls
kom, hefði um það aldrei náðst
alhliða samkomulag samninga-
nefndanna svo að það gæti leyst
deiluna. Þá var líka óumsamið um
mörg önnur atriði, svo sem (4
hlut 2. stýrimanns á síldveiðum,
söltunarlaunin, löndunarkostnað í
erlendri höfn, hækkun á trygg-
ingabótum ásamt ýmsum túlk-
unaratriðum og orðalagsbreyting-
um samninganna. í 9.—10. tölu-
blaði Víkingsins kom ég nokkuð
albliða inn á hvað sjómenn væru
afskiptir með sinn hlut og fer ég
því ekki nánar út í það hér.
Það er vitað að það sem verið
er að skifta er ekki annað en það
sjófang sem úr sjónum kemur, og
sjómennirnir sjálfir afla.
En hinar gífurlegu sveiflur,
sem undanfarið hafa verið til
lækkunar á útfluttum sjávarafla
Islendinga ásamt minnkandi afla-
magni, hafa komið hart niður á
þeim er að sjávarútveginum
starfa. Fáhnkend uppbygging og
fjárfesting í verksmiðjum og
vinnslustöðvum hafa líka haft sitt
að segja ásamt óeðlilegri aukn-
ingu í allskonar milliliðakostnaði
varðandi sjávarútveginn. — Allir
þurfa að fá snúð af kökunni,
einnig verksmiðjur og vinnslu-
stöðvar sem engan grundvöll hafa
til reksturs, vegna skorts á hrá-
efni. Síðastliðið haust var ljóst að
þjóðin stóð frammi fyrir gífur-
legum efnahagsörðugleikum, sem
talið var að ekki væri hægt að
VlKINGUR