Sjómannablaðið Víkingur - 01.09.1997, Qupperneq 48

Alþingi setti lög um ellilífeyrisgreiðslur til sjómanna frá 60
ára aldri án þess að tryggja sérstaka fjármögnun
„Það má kannski segja að það hafi verið
mistök á sínum tíma að sjóðurinn byrjaði að
borga mönnum lífeyri er þeir urðu sextugir
án þess að vita hvaðan peningarnir ættu að
koma. Það er ekki hægt að standa undir slík-
um greiðslum til ákveðins hóps nema taka þá
peninga af einhverjum öðrum hópum,“ sagði
Arni Guðmundsson framkvæmdastjóri Líf-
eyrissjóðs sjómanna um niðurstöðu Héraðs-
dóms í máli Svavars Benediktssonar gegn
sjóðnum.
,AIh fram til ársins 1994 var Lífeyrissjóður
sjómanna eingöngu byggður á lögum og það
villti mönnum nokkuð sýn og talið að ríkið
bæri einhverja ábyrgð á sjóðnum. Líka vegna
þess að sjóðurinn var rekinn í Trygginga-
stofnun ríkisins þar til fyrir nokkrum árum.
\ Sjóðurinn ber hins vegar algjörlega ábyrgð á
sér sjálfur líkt og aðrir almennir lífeyrissjóðir
sem starfa samkvæmt reglugerðum. Þar sem
þessi sjóður er byggður á lögum getur Alþingi
breytt reglum hans þegar því sýnist án þess að
spyrja sjóðinn. Það gerðist árið 1981 þegar
þessi svokallaða 60 ára regla var sett sem hluti
af einhverjum félagsmálapakka sem verið var
að úthluta til sjómanna. Þar kom ekkert fram
um hver ætti að fjármagna þessa tryggingu,
en okkur finnst með hliðsjón af lögunum að
ríkið beri alla ábyrgð í þessu máli,“ segir Arni
ennfremur.
Að sögn Árna stóð sjóðurinn í árangurs-
lausum viðræðum og deilum við stjórnvöld
árum saman eftir lagasetninguna frá 1981, til
að reyna að fá einhverja peninga upp í kostn-
að við þessa 60 ára reglu. Sjóðurinn hafi haft
ómældan kostnað afþessari lagasetningu í 13
ár og segja megi að það hafi verið alltof seint
sem sjóðurinn áttaði sig á því, að peningar til
greiðslu ellilífeyris frá sextugsaldri kæmu
hvergi annars staðar en frá öðrum sjóðfélög-
um.
Ríkið ber alla ábyrgð
,Að undangenginni tryggingafræðilegri
úttekt á stöðu sjóðsins var ljóst að taka yrði á
fjárhagsvanda hans. Samin voru ný lög um
þann ramma sem sjóðurinn starfar innan líkt
og aðrir almennir lífeyrissjóðir og reglugerð
Árni Guðmundsson framkvæmdastjóri
Lífeyrissjóðs sjómanna
sett þar að lútandi. Samkvæmt hinni nýju
reglugerð geta menn áfram byrjað að fá
greiddan ellilífeyri úr sjóðnum sextugir, en
þurfa hins vegar að sæta því að fá lægri
greiðslur á mánuði en hinir sem byrja síðar
að taka úr sjóðnum. Þetta er í rauninni ein-
falt mál. Sá sem vill byrja töku úr sjóðnum
fimm árum fyrr en einhver annar tekur
minna út í hverjum mánuði. En þegar litið er
til 15 til 20 ára tímabils eru þessir menn
kannski að fá sömu heildarupphæðina
greidda,“ segir Árni.
En mátti ekki láta þá sem voru byrjaSir að
fá greidd ellilaun jýrir 65 ára aldur halda því
áfram, en takafyrir aðfleiri bœttust í hópinni
„Þá spyrja menn á móti: Er eitthvað rétt-
læti í því að þeir sem eru nýbyrjaðir að taka
sinn ellilífeyri 60 ára fái að halda því áfram án
skerðingar, en þeir sem eru rétt að komast á
þennan aldur verði að sæta lækkun? Mönn-
um fannst það ekki sanngjarnt og þarna yrði
að gæta jafnræðis. Allir undir 65 ára aldri
yrðu að hlýta því að þessi réttur væri ekki eins
og hann var áður. Þessi reglugerð var sam-
þykkt samhljóða í stjórn lífeyrissjóðsins. Með
því að fjármálaráðuneytið samþykkir svo
reglugerðina hlýtur ráðuneytið að vera að leg-
gja blessun sína yfir það að ákvæði reglugerð-
arinnar standist lög.“
Skerðing óhjákvæmileg
Voru ekki aðrar leiðir fœrar en grípa tilþess-
arar skerðingar til að laga fyárhagsstöðu sjóðs-
ins?
„Tryggingafræðingurinn segir í sinni nið-
48
Sjómannablaðið Víkingur