Sjómannablaðið Víkingur - 01.06.2006, Síða 23

Sveinn og Vignir Hlöðversson undirbúa brúðkaupsveislu.
líka í skóla, en ég tók aldrei lokapróf.
Ef við eigurn að nota það orðalag sem er
í tízku núna, getum við líklega sagt að
ég hafi átt eftir síðustu önnina þegar ég
hætti.
- Og hvað tók þá við?
- Ég gerðist kokkur og bryti á milli-
landaskipi.
- Ha! Á millilandaskipi? Maður sem
varla mátti sjá skip tilsýndar án þess að
verða sjóveikur.
- Já, það er von að þú rekir upp stór
augu, ég er ekki hissa á því. En þegar
hér var komið sögu var ég orðinn þrítug-
ur, það hafði mikið vatn runnið til sjáv-
ar frá því að ég var drengur, um-og innan
fermingaraldurs, og á þeim tíma sem lið-
inn var síðan, hafði ég losnað svo ger-
samlega við sjóveikina, að nú fann ég
ekki til hennar lengur, og aldrei eftir það.
Ég kunni alltaf vel við mig á sjó, og leið
yfirleitt bezt í vondum veðrum. Hitt er
svo aftur annað mál, að sjálfur kann ég
ekki neina skýringu á þeirri furðulegu
gerbreytingu sem á mér varð á tímabilinu
frá unglingsaldri og fram um þrítugt. Ég
neita því ekki að ég hafi stundum verið
dálítið hissa á sjálfum mér, og fyrir kom
að ég væri beinlínis að bíða eftir því að
verða lasinn! En það bara gerðist ekki.
Ekki einu sinni fyrsta daginn, eftir að við
höfðum verið æðitíma í landi, hvað þá
síðar í ferðinni. Ég get því ekki láð nein-
um, þótt honunr þyki saga mín furðuleg,
en þannig var þetta nú samt, - og svo
veit ég ekki meira um það!
- Varst þú lengi i þessum siglingum?
- Það urðu tíu ár í þessari lolu. Svo fór
ég í Skíðaskálann í Hveradölum og rak
hann ásamt syni mínum. Og þar var ég
auðvitað kokkur líka, eins og á skipun-
um.
- En það var matseld þín til sjós, sem
við ætluðum að tala um. Nú hefur maður
svo sem heyrt ýmislegt um matarvenjur
sjómanna, og enginn sem lesið hefur Bréf
til Láru getur gleymt frásögn Þórbergs
Þórðarsonar af því, þegar hann kvaldisl á
sjónum sem kokkur á skútu, unglingur,
fyrir nærri hundrað árum, og skipsfélag-
ar hans kölluðu hann „skítkokk” og „eit-
urbrasara”.
Ég hygg að matargerð þín hafi ekki
verið mikið lík því sem þar er lýst?
- Nei, þú getur alveg reitt þig á að hún
var alls ekkert í átlina við það, - að neinu
leyti. Ég held, meira að segja, að vinnu-
brögð okkar í þessu efni hafi ekki verið í
neinu verulegu frábrugðin því sem gerist
á hverju góðu og myndarlegu heimili í
landi. Við lögðum rnikla áherzlu á að
vera með íslenzkt hráefni 1 öllum okkar
mat. Kaupa sem allra mest af slíku hér
heima, en ekki, eða a.m.k. sem minnst í
þeim löndum, þar sem við komum sem
geslir. Hitt var aftur á móti nýjung, og
svo sem skemmtileg tilbreyting, þegar
við komurn til Ameríku og fengum
kalkún og annað slíkt góðgæti, sem
mönnum var nýnæmi á. En fyrst ég er
að lýsa þessu á annað borð, vil ég geta
um eitt, sem sumum kann að þykja eflir-
tektarvert: Það var föst venja, allan þann
tíma sem ég var til sjós, að hádegismat-
urinn væri fiskur. Alltaf, alveg sama
hvaða dagur var.
- Þú hefur þá væntanlega ekki verið
að „verka freðna þorskhausa úr isköldum
sjó”, eins og aumingja Þórbergur rnátti
gera, „skjálfandi af svefnleysi og kulda”,
svo vilnað sé beint í hann sjálfan.
- Nei, sannarlega var þetta ekki
þannig. Ég held nú satt að segja að ég
rnuni varla þurfa að útskýra það fyrir nú-
tímafólki, sem þekkir eitthvað til matar-
gerðar, að fiskur er eitthvert fjölbreyti-
legasta hráefni lil þessara hluta sem hægt
er að hugsa sér. Þeir réttir sem búa má
til úr hinum ýmsu fisktegundum eru allt
að því óteljandi. Það er ekki svo að mað-
ur fleygi bara ýsu eða þorski í pott, sjóði
og beri síðan á borð með kartöflum og
hamsafeiti! Onei. Soðin ýsa er að vísu
alveg ágætis malur, en margt fleira og
fjölbreylilegra er þó til.
- Þú tókst svo til orða áðan, að
matseldin um borð hefði ekki verið í
neinu verulegu frábrugðin því sem gerð-
ist á hverju góðu og myndarlegu heimili.
Nú hefur það einmitt verið sagt, og með
réttu, að skip sé í raun og veru heimili.
Og þá spyr ég:
- Hvernig var „heimilislífið” á þessu
stóra heimili? Hvernig voru hin daglegu
samskipti heimilismanna?
- Þegar ég var að byrja til sjós, svona í
kringum 1970, var þetta talsvert ólikt
því sem seinna varð. Þá hittumst við,
Sjómannablaðið Víkingur - 23