Náttúrufræðingurinn - 1999, Side 75

2. tafla. Lindýr, hrúðurkarlar, liðormar og skrápdýr úr nákuðungslögunum við Litla-
Hraun. Sýni 240996010401. Snið 1, lag 10. - Invertebrate remains from the Nucella trans-
gression at Litla-Hraun, South Iceland - the lower Sk in Fig. 6.
Tegund /Species íslenskt heiti /Icelandic name Fjöldi /Number %
Emarginula fissura (Linné, 1767) Glufumotra 3,0 2,45
Acmaea testudinalis (Múller, 1776) Olnbogaskel 7,0 5,71
Ansatespellucida (Linné, 1758) Þarahetta 2,0 1,63
Lacuna vincta (Montagu, 1803) Þarastrútur 6,0 4,90
Littorina obtusata (Linné, 1758) Þangdoppa 47,0 38,37
Littorina mariae Sacchi & Rastelli, 1966 Maríudoppa 8,0 6,53
Littorina saxatilis (Olivi, 1792) og Klettadoppa 7,0 5,71
Littorina rudis (Maton, 1797) 2,0 1,63
Onoba aculeus (Gould, 1841) Baugasnotra 9,0 7,35
Nucella lapillus (Linné, 1758) Nákuðungur 7,0 5,71
Trophonopsis truncatus (Ström, 1768) Gáradofri 2,0 1,63
Buccinum undatum Linné, 1758 Beitukóngur 6,0 4,90
Hinia incrassata (Ström, 1768) Brimgagar 2,0 1,63
Chrysallida sp. L0 0,82
Odostomia unidentata (Montagu, 1803) Kjölstrýta 1,0 0,82
Mytilus edulis Linné, 1758 Kræklingur 6,0 4,90
Turtonia minuta (Fabricius, 1780) Mæruskel 0,5 0,41
Cerastodernia ovale (Sowerby, 1840) Pétursskel 0,5 0,41
Hiatella arctica (Linné, 1767) Rataskel 1,0 0,82
Balanus crenatus Bruguiére, 1789 Tannkarl 1,0 0,82
Balanus balanoides (Linné, 1767) Fjörukarl 1,5 1,22
Serpulidae sp. Kalkpípuormur 1,0 0,82
Echinoidea sp. Igulker 1,0 0,82
122,5 100,01
norðurmörk tegundarinnar séu ekki langt
undan (Ingimar Óskarsson 1962). Þá má
einnig benda á að tegundir eins og rataskel,
sem verða stærstar í köldum sjó (Strauch
i %8), eru mjög smávaxnar í skeljasýnunum
ur Flóa, eða um það bil helmingi minni en
núlifandi eintök úr Eiðsvík norðan við
Keykjavfk. Það skal þó tekið fram að f'leiri
þættir en sjávarhiti hafa áhrif á stærð
þessara tegunda, t.d. dýpi þar eð ungviði
úfir oft nærri ströndu meðan fullvöxnu dýrin
halda sig utar.
Ur miðhluta skeljalaganna innan við
fjörukambinn á Stokkseyri (1. tafla) fund-
Ust 36 tegundir lindýra og hrúðurkarla.
Þetta er allmikill tegundafjöldi og ef borið
er saman við fjölda tegunda (meðaltal)
sömu hópa á sambærilegum lífssvæðum
við Suðurland í dag (Agnar Ingólfsson
1996) virðist þarna hafa lifað tegunda-
ríkara samfélag meðan lögin voru að
hlaðast upp. Ef allir þessir þættir eru
skoðaðir í samhengi gætu þeir bent til
þess að sjávarhiti hafi verið 1-2°C hærri
þegar lögin mynduðust en hann er nú.
Flestar tegundirnar úr sýnunum þrífast
best í fullsöltum sjó og ekkert bendir til þess
að ferskvatnsíblöndun frá landi hafi haft
áhrif á fánuna. Skeljarnar eru þykkar og
sterklegar og ekkert ber á kyrkingslegum
vexti. Eitt eintak af mýrarbobba (Succinea
cf. pleifferi) hefur þvælst út í setið úr nálægri
mýri.
Samfélögin í skeljalögunuin eru augsýni-
lega dauðasamfélög, þ.e. skeljarnar hafa
skolast saman bæði meðan dýrin voru
lifandi og eftir að þau drápust. Fjöldi þykkra
og sterkra skelja, eins og t.d. þangdoppu og
217