Náttúrufræðingurinn - 1933, Page 9

NÁTTÚRUPR.
167
Sauðnaut eru nú aðeins á Norðaustur-Grænlandi, nyrzt í
Kanada og á eyjunum þar fyrir norðan. Á ísöld munu þau hafa
verið bæði í Evrópu og Síberíu, eftir beinafundum að dæma.
Til skamms tíma hafa þau verið til miklu lengra suður eftir
Kanada en nú er, alt suður á 60° n. br. (álíka sunnarlega og
Shetlandseyjar). Með vaxandi tækni og aukinni þekkingu á
ferðalögum um heimsskautalöndin hafa ferðalög aukist um þess-
ar slóðir. Hefir „menningin" sett mark sitt þar, ekki hvað sízt
með því að eyða sauðnautunum. Varla er um nokkurt dýr að
ræða, sem jafn-auðvelt er að veiða eins og sauðnautin, fyrir
Kálfur hjá dauðri móður. (Frá Gottu-leiðangrinum).
imann með skotvopn í höndum. Veiðiþjóðir, sem búa á þessum
slóðum, hafa eignast byssur og gengið í skrokk á sauðnautunum,
þar sem þær hafa náð til þeirra. Hvítir menn, sem ferðast um
þessar slóðir, þurfa á nýmeti að halda, og hefir það ekki hvað
sizt komið niður á sauðnautunum. Og þegar kálfar eru veiddir,
verður að drepa allmikið af fullorðnum dýrum, venjulega 8—4
fyrir hvern kálf. Viðkoman er fremur lítil; eftir því sem komið
hefir í ljós hjá dýrum þeim, sem flutt voru 1929 til Spitzbergen,
eru þau ekki kynþroska fyrr en þau eru þrevetra gömul (fæða
afkvæmi fjögra vetra). Kálfarnir ganga undir móðurinni fram
á annað sumar og munu því kýrnar ekki bera nema annaðhvort.
ár. Venjulega fæða þær einn kálf, þó þekkist það, að kýr eigi
tvo kálfa. Tveir kálfarnir, sem við tókum í ,,Gottu“-leiðangrin-
um, virtust vera undan sömu kúnni, enda segjast norskir veiði-
menn hafa orðið varir hins sama. Hingað til hafa menn verið í