Náttúrufræðingurinn

Árgangur

Náttúrufræðingurinn - 1947, Síða 43

Náttúrufræðingurinn - 1947, Síða 43
Sigurður Þórarinsson: Frakki skrifar um frónskan sand Sumarið 1937 kom hingað til lands franskur jarðfræðingur, André Caiileux (frb. Kaju) að nafni, og hugðist ferðast hér um í rannsókn- arerindum. Fremur virtist lionunr aurafátt, en hann var svo hepp- inn að komast í kynni við Hákon Bjarnason og l’ékk að slást í ferðir með lionum. Hákon ferðaðist það sumar víða unr landið, bæði í skóg- ræktarerindum og til að líta eftir mæðiveikivarnargirðingum. Ég var með Hákoni á sunrunr þessunr ferðum og kynntist þá Cailleux nokkuð. Mér er það minnisstætt, að þegar lronunr voru sýndir Geysir, Gullfoss og ýmsir gróðursælir unaðsreitir þessa lands, lét liann sér fátt unr finnast, en þegar við stigum úr bílnunr uppi á Kili í rysju- veðri með svarta sandauðn svo langt sem sást á allar hliðar, ljómaði lrann af ánægju, baðaði út örnrunr og hrópaði: Dásamlegt! Undur- sanrlegt! Rannsóknarefni Cailleux var álrrif vinda á landmótun og jarðvegsmyndun. Sérstaklega rannsakaði lrann, lrver áhrif vindsvörf- unin hefði á lögun steina, allt frá hnullungum niður í smæstu sand- korn. Lögun vindsorfinna steina verður önnur en þeirra, senr sverf- ast af vatni. Orugg nrerki vindsvörfunar eru t. d. Iiinir s. n. þríflöt- ungar (Dreikanter), sbr. nrynd 1. Cailleux hefur sýnt franr á, að hafi sandkorn, og þá einkunr kvarzkorn, einu sinni fengið þá lögun, senr vindsvörfunin veldur, helzt sú lögun furðu lengi, enda þótt kornin verði síðar fyrir vatns- eða jökulnúningi eða öðrunr áhrifunr utanvirkra (exógenra) afla. Finni maður nrikið af slíkunr kornunr í jarðlögum á svæðunr, þar senr vindsvörfunar gætir ekki lengur, eru þau nrerki þess, að á þeinr svæðunr hefur einhvern tíma fyrr í jarð- sögunni veðurskilyrðum og öðrunr staðháttum svipað til þess, senr nú er í löndunr þar senr vindurinn er enn virkur þáttur unr rof (erósjón) og iarðvegsnryndun. Þannig er þessu háttað víða unr Mið- F.vrópn. Þar gætir vindsvörfunar lítið nú, en í jarðvegi þar er víða

x

Náttúrufræðingurinn

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.