Náttúrufræðingurinn

Ukioqatigiit

Náttúrufræðingurinn - 1972, Qupperneq 22

Náttúrufræðingurinn - 1972, Qupperneq 22
10 NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN í næsta umhverfi. Samsetning flórunnar stendur í nánu sambandi við það, hversu langt þetta hlé er hverju sinni. Stutt hlé á eldsum- brotum getur aðeins skapað aðstöðu fyrir plöntur, sem dreifast hratt (dreifing með vindi, vatni eða dýrurn) og geta vaxið í slæmum jarð- vegi, þ. e. svokallaðar frumbyggjaplöntur. Á Surtsey er og verður einstakt tækifæri til að fylgjast nreð hvernig þetta gerist. Því lengra hlé sem verður á eldsumbrotum, því betri verða lífsskilyrðin fyrir kröfuharðan gróður. Af dýrasteingervingum hafa ennþá aðeins fundizt skordýr í lög- unum í Mókollsdal, það eru hármý (Bibionidae) og blaðlús (Aphi- doidea). Hér er um að ræða vel varðveitta, vængjaða blaðlús, sem fannst sumarið 1967, og var henni lýst í ritgerð 1971 (Heie og Fried- rich, 1971). Eintakið er nú varðveitt á Jarðfræðistofnun Kaupmanna- hafnarháskóla. Blaðlúsin tilheyrir ættkvíslinni Longistigma Wil- son, 1909, sem meðal annars einkennist af því, að vængmerkið (pterostigma) er sérkennilega langt. Vert er að gera sér Ijóst, að eigi hafa áður fundizt steingervingar af ættinni Lachnidae, en Longi- stigma tilheyrir henni. í jarðfræðiritum lrefur ættkvíslarnafnið Lach- nus að vísu verið notað af nokkrum vísindamönnum (m. a. Germar og Berendt, 1856), en það hefur sýnt sig, að viðkomandi blaðlúsa- steingervingar tilheyra í raun réttri öðrum ættum (Heie, 1967). Steingerða blaðlúsin íslenzka tilheyrir ekki aðeins núlifandi ætt- kvísl, því að komið hefur í ljós við samanburð, að hin núlifandi teg- und Longistigma caryae Harris, 1841, er svo lík henni að sköpulagi (morfologi), að ekki er unnt að sjá neinn mun. Við höfum þess vegna gefið henni nafnið Longistigma caryae. Tegundin lifir ekki lengur á Islandi, en finnst í laufskógabeltinu í austurhluta Norður-Ame- ríku. Fundur þessarar blaðlúsartegundar sem steingervings á íslandi er að mörgu leyti merkilegur. í fyrsta lagi er hér um að ræða elzta fund af núlifandi blaðlúsartegund. Af núlifandi blaðlúsum hefur aðeins álm-garðaberjarrótarblaðlúsin Schizoneura ulmi L. fundizt steingerð, en upphlaup1) tilheyrandi þessari tegund hefur fundizt á álmblaði í plíósenlögum í Þýzkalandi (Heie, 1968). Þó skal þess getið, að unnt er að fylgja einstaka núlifandi ættkvíslum lengra aftur í tímann. Fleiri tegundir af ættkvíslinni Mindarus voru þegar til staðar í 1) Dýrið setur eggin á lifandi plöntur, en lirfan liefur síðan þau áhrif á við- viðkomandi plöntuvef, að hann Itólgnar upp og myndar einskonar Jiulstur umhverfis lirfuna. Hulstur þetta er nefnt gall eða galle á erlendum málum.
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94

x

Náttúrufræðingurinn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.