Náttúrufræðingurinn - 1975, Side 20

146
NÁTTÚ RUFRÆÐ1NGURINN
3. mynd. Afsteypa af tré í Húsavíkurkleif. — Pseudomorph of a iree trunh
in Tertiary floiu in Húsavikurkleif, Northwest Iceland. The pseudomorph
is about 25 cm in diameter.
afsteypunni, en að öðru leyti er hvort tveggja bergið laust við ólivín.
Yzta skán afsteypunnar — út við sjálft hraunið — er gerð úr
dökku, hreinu basaltgleri (tachylit), en eftir því sem fjær dregur
veggnum vex kristöllun í glerinu.
Ummyndun er greinileg bæði í hraunlaginu og afsteypunni og
kemur fyrir sem leirsteintegundir. Hún er þó mun meiri að magni
í hraunlaginu. Svo virðist sem glerhúðin hafi að einhverju leyti
varið afsteypuna fyrir ummyndunaröflunum. Leirsteintegundirnar
linnast bæði á milli kristalla í berginu og í blöðrum, sem upphaf-
lega mynduðust í berginu. Blöðrurnar í afsteypunni hafa verið
smáar og eru nú alveg fylltar leir, en í hraunlaginu hefur verið
meira um stórar blöðrur og eru þær aðeins þaktar leir við veggina,
en síðan tekur við kvarz og stundum ofurlítið af geislasteinum
(zeólítum). Stærstu blöðrurnar hafa ekki fyllst nema að hluta.
Flest bendir til þess, að hraun og afsteypur séu mynduð af sömu
kviku. Steintegundasamsetning er hin sama og enginn sjáanlegur
munur nema í magni ummyndunar, sem átt hefur sér stað eftir að