Náttúrufræðingurinn - 1975, Síða 30

156
NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
TAFLA 2
Efnasamsetning Heklubergs
H—5 G: Gjóska H5; H-70-I3: Hraun úr Öldugígum, 21. maí 1970.
H-70-72: Ljós gjóska frá fyrsta degi gossins 1970.
H-5G H-70-13 H-70-72
SiO- 73.76 53.19 66.60
TiO- 0.16 2.00 0.38
ALOs 12.90 14.60 15.33
Fe^Os 0.47 3.01 1.32
FeO 1.60 9.32 4.57
MgO 0.17 3.03 0.78
CaO 1.69 6.92 3.19
MnO 0.09 0.25 0.18
NasO 4.35 4.03 4.60
K2O 2.67 1.20 2.05
P2O5 0.01 0.70 0.01
H2O 2.58 0.36 1.11
2 PPm 100.45 98.61 100.12
Sr 104 321 359
Rb 53 24 42
Zr 220 365 610
Y 85 62 83
Zn 126 145 150
Cu 16 22 21
V 14 39 18
Ni 2 — 4
Ga 21 22 28
samsetningu lyrstu gjósku og síðasta lrrauns þessa goss. Jafnframt
kom upp lítið magn a£ kísilríkri gjósku með svipaða samsetningu
og miðhluti gjóskulagsins II-3. Þar eð gjóskan er í báðum tilvikum
hraðstorknað gler sýnir þetta að tvenns konar kvikur eru tiltækar
samtímis undir Heklurótum.
Tilraun til túlkunar
í kennslubókum og yfirlitsgreinum er bergfræði Heklu tekin
sem dæmi um ákveðna tegund efnisaðgreiningar, sem veldur því
að úr einni upphaflegri basaltkviku má fá flestar tegundir storku-
bergs. Þessi efnisaðgreining verður með þeim liætti, að við hæg-