Náttúrufræðingurinn

Ukioqatigiit

Náttúrufræðingurinn - 1975, Qupperneq 40

Náttúrufræðingurinn - 1975, Qupperneq 40
164 NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN að framkalla breytileikann í snefilefnamagninu. Þessi skýring er bæði ruglingsleg og sennilega óraunhæf, því að slík kristöllun hefði mjög ákveðin áhrif á aðalefni bergsins. Þess gætir ekki. Eins mætti spyrja, hvaða kristallar voru þetta og hvar eru þeir nú? Við því er ekkert svar. Með hliðsjón af hugmyndum Bunsens mætti spyrja, hvort blönd- un tveggja kvikutegunda gæfi betri skýringu. Frumskilyrði þess að svo megi verða er, að munurinn á snefilefnainnihaldi kvikutegund- anna beggja sé hlutfallslega mun rneiri en munur á innihaldi aðal- efna. Með því móti einu fæst við blöndun greinileg tilfærsla á snefil- efnamagni án verulegrar breytingar á magni aðalefna. Þá liggur beint við að skoða efnasamsetningu vikursins ljósa, sem upp kom samtímis dökku gjóskunni á fyrsta degi gossins 1970. Kísil- magn ljósa vikursins er 66,6 hundraðshlutar Si02. Ljósi vikurinn inniheldur 610 milljónustu hluta af zirkóníum og 83 milljónustu hluta af yttríum. Hraunið H-70-13 inniheldur 365 milljónustu zirkóníums og 62 milljónustu hluta yttríums. í vikrinum er 1,25 sinnum meiri kísill, 1,67 sinnum meiri zirkóníum og 1,34 sinnum meiri yttríum en í hrauninu. Þessi hlutfallslegi munur bendir til þess að blöndun þessara tveggja kvikutegunda kunni að leiða til samsetningar, sem svipar til þeirrar gjósku, sem upp kom á fyrstu tveim dögum gossins. Blöndunin leiðir til magnbreytingar á öllum efnum. Blandan verður í einu og öllu að svara til raunverulegrar samsetningar fyrstu dökku gjóskunnar. Tafla 5 sýnir reiknaðar blöndur þar sem gengið er út frá ljósa vikrinum frá 1970 og því hrauni frá sama gosi, sem hafði lægst magn kísils. í fyrstu blöndunni (1, tafla 5) er lrlutfallið milli vökvanna þannig valið, að blandan hafi svipað hlutfall zirkóníums og yttrí- ums og bomba frá Hlíðargígum, sem féll í Sölvahrauni fyrstu gos- nóttina. Þessi blanda er gerð úr 85,5 hlundraðshlutum H-70-13, sem kom frá öldugígum 21. maí og 14,5 hundraðshlutum H-70-72, en það er ljósi vikurinn frá fyrsta degi gossins. Ef blandan og bomban H-70-3 frá Hlíðargígum eru borin sam- an er samkvæmnin furðu góð í öllum atriðum. Helst er það snefil- efnið vanadíum, sem sker sig úr, en aðferðin við ákvörðun þess efnis er hugsanlega ekki álíka örugg og aðrar aðferðir. Tvær blöndur voru reiknaðar út til viðbótar. Sú fyrri (2, tafla 5)
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74

x

Náttúrufræðingurinn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.