Náttúrufræðingurinn - 1975, Blaðsíða 64

188
NÁTTÚ RUFRÆÐING URl NN
Einar Gunnlaugsson (1973) hefur efnagreint þetta hraun:
Si02 49.43
ai2o3 14.40
tío2 1.33
Fe203 0.82
FeO 11.70
MgO 7.21
CaO 12.26
Na20 1.81
k2o 0.14
MnO 0.24
p2o5 0.14
h2o+ 0.20
H,0- 0.04
Járn reiknað sem Fe;>03 samtals 13.12.
Hraunhóll
Eins og áður er sagt, hefur hraunið runnið upp að eldri gíg, sem
ber nafnið Elraunhóll. Þetta var stór og reglulegur gígur, einn hinn
fegursti á öllum Reykjanesskaga, hlaðinn upp úr gjalli og hraun-
kleprum. Aðalgígurinn var um 250 m í þvermál, en inni í honum
var lítill en alldjúpur hraungígur, vafalaust myndaður á lokastigi
gossins. Skarð er í gíginn austan megin og þar hefur Sandfellsklofa-
hraun runnið inn í hann eins og áður segir og myndað þar lítinn
hraunpoll, sem orðið hefur að sléttu helluhrauni.
Nú er Hraunhóll svipur hjá sjón frá því sem áður var. Hann
hefur orðið þeirn að bráð, er rauðmalarnám stunda og hefur verið
leikinn svo grátt, að nú er rúst ein. Hann var um árabil ein aðal-
náman á þessu svæði og er nú svo komið, að búið er að grafa langt
niður fyrir hraunin, sem upp að honum hafa runnið. Við það kem-
í ljós, að hann hefur verið líklega vart minna en 40 m hár, áður en
hraun tók að renna upp að honum.
Sýnið, sem áður er getið um, var tekið austan rnegin í gígnum,
Jrar sem Sandfellsklofahraun rann inn í hann (1. mynd). Annað sýni
var tekið norðan í hólnum, og hugði ég fyrst, að hraunið sem Jrar
hefur lagst upp að Hraunhól, væri Kapelluhraun, en nú hefur
komið í Ijós, að svo er ekki. Þar má sjá, að um 25—30 cm Jrykkt