Fréttablaðið - 13.08.2009, Blaðsíða 30

13. ÁGÚST 2009 FIMMTUDAGUR2 ● fréttablaðið ● jazz
Þegar Norrænir útvarpsdjass-
dagar í Reykjavík voru fyrst
haldnir árið 1990 stýrði Ólafur
Þórðarson hátíðinni, sem
markaði upphaf Djasshátíðar
Reykjavíkur. Hátíðin var einkar
blómleg og skildi eftir sig
marga gullmola.
„Árið 1988 höfðu Svíar samband og
buðu til Norrænna útvarpsdjass-
daga í Svíþjóð þar sem átti að vera
ein hljómsveit frá hverju Norður-
landanna og okkur hjá Ríkis-út-
varpinu tókst að koma út einni
hljómsveit. Þegar við framleið-
endurnir frá öllum Norðurlöndun-
um vorum síðan að ræða um hvort
hægt væri að halda þessu áfram
var ég spurður hvort ég gæti verið
með hátíðina árið 1989 á Íslandi.
Ég sagðist nú ekki geta það en
bauðst til að stýra hátíðinni árið
eftir, án þess að hafa nokkuð leyfi
til þess,“ segir Ólafur Þórðarson
kíminn en hann stýrði Norrænum
útvarpsdjassdögum í Reykjavík í
fyrsta skipti árið 1990.
„Þá var hátíðin haldin í maí og
stóð í heila viku. Ég lagði áherslu
á að fá blásara frá Norðurlöndun-
um en á þeim tíma var starfandi
Stórsveit Ríkisútvarpsins og var
þetta hennar síðasta starfsár, að
ég held,“ útskýrir Ólafur en hann
setti saman samnorræna stór-
sveit í fyrsta skipti og hefur það
ekki verið gert síðan. „Þetta var 22
manna sveit með hljóðfæraleikur-
um frá öllum Norðurlöndunum og
var þetta ótrúlega skemmtilegt,“
bætir hann við. Tónleikar voru
í boði á hinum og þessum stöð-
um í bænum og að sögn Ólafs var
mikið fjör og gaman. „Djassað var
í öllum hornum í heila viku og fólk
hafði mjög gaman af því hvað þetta
var aðgengilegur og skemmtileg-
ur djass,“ segir hann með blik í
augum.
Norrænu djassdagarnir urðu til
þess að menn sáu að mögulegt væri
að halda djasshátíð í Reykjavík og
var hátíðin því undanfari Djasshá-
tíðar Reykjavíkur. „Áður en þetta
var sögðu menn einfaldlega að það
væri ekki hægt að halda svona
hátíð í Reykjavík en raunin varð
nú önnur. Þetta gekk afskaplega
vel og því var haldið áfram. Nú eru
liðin tuttugu ár frá fyrstu stóru há-
tíðinni og á þessum tíma hafa fjöl-
margir erlendir hljóðfæraleikar-
ar komið og leikið,“ segir Ólafur
ánægður en viðurkennir að mikil
vinna hafi verið að stýra fyrstu há-
tíðinni. „Þetta gekk samt vel, ég
þurfti bara að hafa allt á hreinu.
Maður sótti gæjana til Keflavíkur,
kom þeim á hótel og sá til þess að
þeir sem ekki voru að spila hefðu
eitthvað að gera og svona. Ég
þurfti því að halda í alla þræði en
þetta var mjög skemmtilegt, sér-
staklega þar sem allir voru svo já-
kvæðir. Helsti vandinn var að út-
vega fjármagn en allir hljóðfæra-
leikarar fengu greitt. Það skilaði
sér hins vegar á annan hátt, en
Ríkisútvarpið tók meira og minna
upp hverja einustu tónleika og til
eru margir gullmolar frá þessum
tíma. Síðan hefur verið reynt að
taka alltaf eitthvað upp og hefur
safnast heilmikið efni í gegnum
árin sem gera mætti marga þætti
um,“ segir hann dreyminn.
Í fyrstu hét hátíðin Norrænir
útvarpsdjassdagar af því útvarp-
ið stjórnaði henni en árið eftir fékk
hún heitið Rúrek og bar það í nokk-
ur ár. „Þá stóðu Ríkisútvarpið og
Reykjavíkurborg fyrir henni. Ég
held að í kringum 1998 hafi nafnið
síðan breyst í Jazzhátíð Reykjavík-
ur en hún er nú skipulögð af djass-
deild FÍH með hjálp frá Menn-
ingarsjóði FÍH, Reykjavíkurborg
og Tónlistarsjóði,“ útskýrir Ólaf-
ur, sem hlakkar til veglegrar af-
mælisdagskrár. „Okkar íslensku
hljóðfæraleikurum hefur farið svo
mikið fram að þeir standa nú al-
gjörlega jafnfætis kollegum sínum
á Norðurlöndum, og þó víðar væri
leitað,“ segir hann hrifinn. - hs
Margir gullmolar í safn
Ólafur Þórðarson stýrði Norrænum útvarpsdjassdögum í Reykjavík sem voru fyrst haldnir árið 1990. FRÉTTABLAÐIÐ/ARNÞÓR
Saga jazzins á Íslandi er ekki mjög gömul. Svo ung reyndar að
nokkrir hjómlistarmenn sem jafnan eru kenndir við upphaf hans
eru enn á meðal okkar og reyndar rétt búnir að draga sig í hlé af
vettvangi.
Skilin á milli dans- og jazzspilamennsku voru ákaflega óljós í
upphafi spunalistarinnar hér á landi og fram eftir öldinni tíðkaðist
það gjarnan að danshljómsveitir léku jazz á meðan gestir voru að
koma sér á böllin. Í dag heyra eiginlegar danshljómsveitir sögunni
til, en í staðinn hafa komið vinsælar popphljómsveitir sem leika
eingöngu eigin tónlist á samkomum sem vega salt á milli þess að
vera tónleikar eða ball.
Spuninn hefur líka fundið
sér nýja farvegi og birtingar-
form. Það er löngu liðin sú tíð að
svíngtaktur frá fyrri hluta ald-
arinnar nægi almennum hlust-
anda til að viðurkenna músík
sem spuna. Spunaormar nútím-
ans vinna sína vinnu jafnt með
efni úr rokktónlist, sígildri tón-
list, elektróník eða hverju sem
er nánast. Það sem áfram gild-
ir er að fanga list augnabliks-
ins, bregðast við músík hinna í
hljómsveitinni, ómnum í saln-
um, viðbrögðum áheyrenda.
Jazz er stórt hús með mörgum
herbergjum, eða ættum við að
segja að þegar við opnum mörg ólík tónlistarherbergi í einu, þá sé
jazz. Á viðsjárverðum tímum er gott að opna eyrun fyrir tónlist
sem er að langmestu leyti laus við gildishlaðna texta. Láta hug-
ann reika og gleyma sér við tónlist sem hver og einn heyrir á ein-
stakan hátt og mátar við eigin tilveru. Það er nærri lagi að á yfir-
standandi hátíð sem verður sú lengsta frá upphafi, heilir 20 dagar
í tilefni tuttugustu hátíðarinnar - sé boðið upp á hartnær 50 við-
burði. Og það lætur einnig nærri að við sögu komi vel flestir sem
eitthvað hafa gefið sig að jazzi, hvernig sem hann er spunninn.
Góða skemmtun á Jazzhátíð Reykjavíkur 2009. Pétur Grétarsson
List augnabliksins
Oft er haft á orði að píanótríóið sé í djassmúsík það
sem strengjakvartettinn er í sígildri tónlist. Jazz-
hátíð býður upp á tvenna tvöfalda píanótríótónleika
í Norræna húsinu þetta árið. Í bæði skiptin eru það
íslensk tríó sem eru í hlutverki gestgjafa; Píanó-
leikarinn Árni Heiðar Karlsson leiðir sitt tríó í tón-
list af nýrri plötu sinni „Mæri“ 28. ágúst og kynnir
síðan til leiks austurríska tríóið HDV, en þeir David
Helbock, Lucas Dietrich og Marc Vogel gerðu sér
lítið fyrir og sigruðu 60 aðrar hljómsveitir í þýsku
keppninni New Generation 06.
Næstkomandi sunnudagskvöld klukkan 20 leikur
okkar eigið verðlaunatríó, K tríó, einnig í Norræna
húsinu. Þeir Kristján Martinsson, Magnús Tryggva-
son Eliassen og Pétur Sigurðsson hafa borið hróð-
ur Íslands víða undanfarið ár, en sigur þeirra í ung-
liðakeppni djassleikara Norðurlanda fyrir tæpu ári
var mörgum píanótríóaðdáandanum mikið fagnað-
arefni. Þeir tóku líka silfrið í keppni evrópskra út-
varpsstöðva um áhugaverðasta bandið á Northsea-
festivalinu í Hollandi á dögunum.
Gestir K tríósins verða Svíarnir Michael Edlund,
Fabian Kallerdahl og Josef Kallerdahl, sem kalla
sig MusicMusicMusic. Í sannri píanótríóhefð taka
þeir piltar til kostanna jöfnum höndum eigin tón-
list og perlur djassbókmenntanna. Píanisti tríós-
ins og helsti tónhöfundur, Fabian Kallerdahl,
hreppti meðal annars hin eftirsóttu Jazz in Sweden-
verðlaun árið 2006. Plata þeirra „What’s a good boss
anyway?“ var valin djassplata ársins árið 2005 í
einu stærsta dagblaði Svíþjóðar.
MusicMusicMusic. Svíarnir Michael Edlund, Fabian Kallerdahl
og Josef Kallerdahl.
Pétur Grétarsson djasshátíðarstjóri.
Jazzpassi á alla atbur i Jazzhátí ar
kostar a eins
kr 8000.
Fæst á tónleikastö um og á midi.is.
Fyrstu 200 fá í kaupbæti
hátí arplakat me mynd Errós
"Miles Davis Doll"
Tvennir tvöfaldir píanótríótónleikar
ÞORVALDUR ÞÓR ÞORVALDS
SON TÓNLISTARMAÐUR
„Ég er mjög spenntur fyrir
yngri sveitunum, til dæmis
Reginfirru, K-tríói og Moses
Hightower. Ég er nýlega búinn
að sjá þær á tónleikum, og
þær voru sjóðandi. Svo má
ekki gleyma trommusnillingn-
um Jim Black, sem er magn-
aður trommuleikari.“ Þorvaldur
heldur sjálfur útgáfutónleika í
Iðnó þann 19. ágúst sem hefj-
ast klukkan 20.00. - jma
HVAÐ ÆTLAR ÞÚ AÐ SJÁ?