Samvinnan - 01.10.1948, Síða 17

meiri árangur en kurteislegar orða-
ræður um ekki neitt.
Framkvæmdaráð E C A undirbjó
:samt ráðstefnuna af kappi. Það kom
því til leiðar, að hinar ýmsu ríkis-
.stjórnir sendu stáliðnaðarsérfræðinga,
•en ekki diplómata, á vettvang. Það
lagði ákveðnar tillögur og áætlanir
um stórkostlega aukningu stálfram-
leiðslunnar fyrir ráðstefnuna, þegar
'hún kom saman. Aukningin skyldi
nema a. m. k. 1 milljón smálesta á
fyrsta árinu. Loks reyndi nefndin að
hafa áhrif á viðhorf stjórnmálamanna
með skýringum og viðræðum, og hún
kom því til leiðar, að stálsérfræðing-
urinn Rollman frá Lúxembourg var
gerður forseti ráðstefnunnar.
Stáliðnaðarsérfræðingarnir fengu
þarna upp í hendurnar raunhæf verk-
efni að kljást við, þar sem voru vand-
ræði stáliðnaðarins og möguleikar til
þess að greiða úr þeim. Þegar málið
var tekið réttum tökum, varð útkom-
an vitaskuld sú, að ráðstefnan hall-
aðist að réttri lausn málanna. „Það var
ánægjulegt", sagði einn fulltrúanna
síðar, „að sjá hvernig dómgreind þess-
ara ólíku manna, og kunnugleiki á
því málefni, sem til umræðu var,
varð á endanum ofan á í viðureign-
inni við starfsfyrirskipanir utanríkis-
ráðuneyta hinna ýmsu landa, sem
sendu þá. En öll ráðuneytin höfðu
lagt ríka áherzlu á varúð og bannað
skuldbindingar."
ÁR.ANGUR þessarar ráðstefnu varð
í stuttu máli sá, að á hálfu ári
jókst stálframleiðsla Frakklands um
500 þúsund lestir, og árleg aukning á
framleiðslu Belgíu og Lúxembourg
mun nema a. m. k. 250 þúsund lestum
í hvoru landi. Kolanefndin féllst á
hinar nýju úthlutunarreglur. Dan-
mörk og Svíþjóð gengust inn á að fá
minna magn frá Ruhr. Pólland og
Bretland tóku á sig það sem til þurfti
að fullur árangur fengist. „Þótt ECA
hefði aldrei gert annað en þetta,“ sagði
Hector McNeil, aðstoðarutanríkisráð-
herra Breta, „hefði árangurinn af stál-
ráðstefnunni réttlætt tilveru nefndar-
innar.“
Það væri auðvelt að segja langar sög-
ur af áhættusömum samningagerðum,
tregðu ríkisstjórna, og leiðsögu fram-
sýnna einstaklinga innan og utan
framkvæmdaráðs ECA. Þessir menn
eru sannfærðir um ágæti efnahagslegr-
ar samvinnu Evrópulandanna. Á sviði
landsamgangna hefur það gerzt, í
fyrsta sinn síðan rómverska keisara-
dæmið leið undir lok, að gerð var
áætlun um samevrópskt vegakerfi. —
Fyrsta skrefið til þess að afnema hinar
miðaldalegu landamerkjahindranir,
hefur verið stigið. Þetta opnar mögu-
leika til þess að Evrópuþjóðirnar geti
notfært sér afköst vöruflutninga á
þjóðvcgum á meginlandsmælikvarða.
Slík flutningakerfi hafa þegar sannað
ágæti sitt á meginlandi Ameríku í ára-
tugi. Evrópa liefur verið 40 árum á
eftir Bandaríkjunum í því að láta bif-
reiðina hækka lífsstandardinn.
Bandaríkjamenn hafa lagt fram
áætlanir um að stofna til hraðferða
kælivagna um meginlandið, í stærri
mæli en nokkru sinni hefir verið ráð-
gerður í Evrópu. Þessar áætlanir hafa
opnað nýtt útsýni fyrir Ítalíu t. d.
Ítalía ætti að geta orðið Kalifornía Ev-
rópu ef þessar áætlanir komast í fram-
kvæmd. Nú skemmast matvæli og
ávextir í stórum stíl vegna þess að eng-
in tæki eru til að flytja þau til hinna
stóru borga Norður-Evrópu án mikill-
ar rýrnunar, og þessi rýrnun lyftir
verðlaginu svo hátt, að almenningur
nær ekki til vörunnar.
SJÁLFSAGT er að reyna að forðast
tvenns konar freistingar, þegar
rætt er um ECA: Að gera of mikið úr
möguleikum þessa alþjóðasamstarfs,
og gera of lítið úr þeim. Þetta samstarf
hefur ekki megnað að taka á veiga-
mestu efnahagsvandamálum megin-
landsins í neitt svipuðum mæli og end-
urreisnaráætlun Evrópu (Marshall-
hjálpin — ERP). ECA hefur ekki fjár-
ráð og ekki þau tök á ríkisstjórnum, er
nægja til þess að opna fjárhirzlur
þeirra. Engir sérfræðingar, hversu
hart sem þeir kynnu að leggja að sér,
gætu breytt meginstefnu þjóðanna í
efnahagsmálum í neitt líkurn mæli við
það, sem reynt er að gera með ERP
(Marshalláætluninni). Vel má svo
fara, að þetta verkefni verði ofviða
ERP. En ECA hefur, á hinu leytinu,
sýnt fram á, að alþjóðasamningar í
höndum sérfræðinga, geta á ýmsum
sviðum leitt til árangurs, þótt beinir
samningar ríkisstjórna um slík mál-
efni, færu út um þúfur. Það er gaman
að velta því fyrir sér, hvers vegna þessi
einstaka alþjóðastofnun hafi náð svo
góðum árangri í samanburði við aðr-
ar. Nefndin er þó í raun og sannleika
ósköp keimlík öðrum nefndum og
stofnunum Sameinuðu þjóðanna að
ytri ásýnd. Meðlimirnir eru flestir
stjórnmálamenn af annarri eða þriðju
gráðu í Iöndum sínum. Þeir safnast
umhverfis fundaborðið og lialda þar
ræður hver um annan og deila hver á
annan. En það eru ekki þeir, sem inna
störfin af höndum. Það gera meðlimir
framkvæmdaráðsins.
Einn helzti leyndardómurinn við
störf ECA er sá, að nefndin sjálf kem-
ur aðeins saman einu sinni á ári. Á
þessum fundum nota Rússar mest all-
an tímann til þess að ráðast á Mars-
halláætlunina, og Bandaríkjamenn,
Frakkar og Bretar nota sinn tíma til
þess að svara. Hið eina raunhæfa, sem
þessir fundir koma til leiðar, er að gefa
framkvæmdaráðinu umboð til þess að
halda áfram störfum. Þetta skipulag
gerir ECA í rauninni miklu starfhæf-
ari stofnun heldur en t. d. Efnahags-
og félagsmálastofnunin, eða efnahags-
nefnd Vestur-Evrópuríkjanna, sem
standa að Marshalláætluninni. Það er
séreinkenni á framkvæmdaráði ECA,
að frá fyrstu tíð hefur aldrei borið þar
á pólitískri togstreitu, enda þótt Pól-
land, Tékkóslóvakía, Finnland og
Júgóslafía, hafi jafnan tekið virkan
þátt í störfum. Allir fundir fram-
kvæmdaráðsins eru haldnir fyrir lukt-
um dyrum og enginn fulltrúi fellur í
þá freistingu að halda ræðu til þess
eins að fá hana birta í blöðum heima-
lands síns. Löndin hafa sent menn,
sem hafa fyrst og fremst áhuga á því að
koma á efnalegum samskiptum þjóð-
anna. Ef einhver starfsgrein ECA
kemur engu til leiðar í þá áttina, er
hún endurskipulögð eða afnumin.
Merkilegur þáttur í starfinu hefur
verið sú tilhneiging, að tengja efna-
hagsleg bönd í milli austurs og vest-
urs. Tvennt hefur einkum stuðlað að
því, að tekizt hefur, a. m. k. í bráðina,
að tengja þessi bönd í milli austurs og
vesturs. Hið fyrra er, að framkvæmda-
ráðið hefur gætt þess, að hrinda ekki
málum of ört fram eða of langt. Eng-
inn fundur er haldinn án þess að hann
hafi verið rækilega undirbúinn.
Einskis er krafizt af ríkisstjórnum fyrr
en hægt er að leggja fram svo haldgóð
(Framhald á bls. 40.)
17