Samvinnan - 01.12.1958, Qupperneq 8

maður, Seyðisfirði og Jón Jónsson bóndi,
Selstöðum í Seyðisfjarðarhreppi.
Kaupfélagsstjóri er Björgvin Jónsson.
Hann er fæddur á Evrarbakka 1925 og
átti þar heima til tvítugsaldurs. Útskrif-
aðist frá Samvinnuskólanum 1946 og
vann eftir það hjá Kaupfélagi Árnesinga
við bókhald. Björgvin varð kaupfélags-
stjóri hjá Kaupfélagi Austfjarða 1. janú-
ar 1952 og hefur verið það síðan. Hann
var kosinn á þing fyrir Seyðisfjörð vorið
1956 og á sæti í bæjarstjórn Seyðisfjarð-
ar síðan 1954. Kvæntur er Björgvin 01-
ínu Þorleifsdóttur úr Neskaupstað.
Formaður félagsins, Stefán Baldvins-
son, er fæddur í Stakkahlíð 1883. Hann
varð búfræðingur frá Hólum 1903 og
nam í Dalum búnaðarskólanum í Dan-
mörku þar á eftir og vann um tíma i
landbúnaðartilraunastöð danska ríkisins
í Askov. Starfsmaður liæktunarfélags
Norðurlands varð Stefán árið 1904 og
seinna starfaði hann einnig við Gróðrar-
stöð Búnaðarsambands Austurlands á
Eiðurn. Kennari á Hvanneyri var hann
1908—10. Stetan hefur auk búskaparins i
Stakkahlíð gegnt mörgum trúnaðarstörf-
um. Hann var fyrsti formaður kaupfé-
lagsins og hefur gegnt því starfi nálega
óslitið. Auk þess hefur hann verið hrepp-
stjóri, sýslunefndarmaður, í stjórn Bún-
aðarfélagsins, bréfhirðingarmaður og
símstjóri í fjölda ára. Stefán er kvæntur
Ólafíu Ólafsdóttur frá Króki á Rauða-
sandi.
Fyrsti kaupfélagsstjóri Kaupfélags
Austfjarða var Sigurður Vilhjálmsson,
bóndi á Hánefsstöðum í Seyðisfirði. Síð-
ar hafa gegnt þessu embætti Jón Gunn-
arsson, Guðmundur Bjarnason, Friðjón
Stefánsson, Vernharður Jónsson og loks
núverandi kaupfélagsstjóri, Björgvin
Jónsson.
— Ég missti bara glasið mitt í kokk-
teilinn.
— Snjóflóðið kom þarna efst úr Bjólfinum og fór alla leið niður í sjó.
Öskudagsmorgunn árið 1885
Eftir Guðmund Bekk Einarsson
í gamla húsinu niðri á bryggjunni er
maður að saga kjöt fyrir kaupfélagið.
Hann heitir Guðmundur Bekk Einarsson
og er 78 ára að aldri. Þó er hann kvik-
legur í hreyfingum og verkið leikur í
höndum hans.
Guðmundur er einn af þeim fáu —
kannske eini maðurinn — sem nú er ofar
moldu af þeim, er lentu í snjóflóðinu
mikla á Seyðisfirði 1885. Ég kemst að
því, að hann hefur tekið saman þátt um
atburðinn og það er auðfengið mál að fá
hann til birtingar.
— Ég fæddist á Grund, þarna hinum
megin við fjörðinn, segir Guðmundur.
Þá var byggð þarna undir Bjólfinum og
húsin stóðu á víð og dreif um hlíðina og
sum nokkuð hátt. Það má sjá tóftir
þarna ennþá, það var ekki byggt þar aft-
ur eftir slysið. — Ég var á fimmta ári,
þegar snjóflóðið kom og það eru ýmis at-
vik í sambandi við það. sem ég man
greinilega eftir. Móðir mín rifjaði líka
atburðinn upp og nokkuð snemma var
gert uppkast að þætti um hann.
Þau byggðu liús þarna uppfrá foreldr-
ar mínir. Það var kallað Efra-Hátún og
við höfðum verið í því í tvö ár, þegar
flóðið kom. — Ég hef annars alla ævi átt
heima hér á Seyðisfirði. Var um tíma ís-
hússtjóri í íshúsi á Hánefsstaðaeyrum.
Það var hlutafélag, sem átti það, —
bændurnir með firðinum, Stefán Th.
Jónsson og fleiri. Vilhjálmur á Hánefs-
stöðum var framkvæmdastjóri minnir
mig. — Þetta var annað íshúsið, sem
byggt var hér um slóðir. Það fyrsta
byggði Isak nokkur Jónsson, sem kom
frá Ameríku. Það var í Brimnesi og þá
voru engar ísvélar, lieldur var sett sam-
an snjór eða ís og salt. Oft var erfitt að
gevma snjóinn fram á sumar. Hann var
grafinn í jörðu og varinn með moði og
striga.
Svo hef ég unnið hjá ýmsum útgerð-
armönnum og hjá kaupfélaginu nú í ár
og í fyrra. Hef verið í kjötinu, að hakka,
saga og salta.
— Hvað finnst þér marka stærst tíma-
mót í sögu kaupstaðarins frá því þú
manst eftir?
— Ég held, að síldarverksmiðjan sé
stærsta framfarasporið hér. Ef nægilegt
hráefni fæst, þá ætti fólkið ekki að þurfa
að leita annað eftir atvinnu.
Hér fer á eftir þátturinn, sem Guð-
mundur hefur skrifað um hinn eftir-
minnilega öskudagsmorgun árið 1885:
Þegar ég heyrði hr. Sig. Arngi'ímsson
lesa i útvarpið frásögn af snjóflóðinu
mikla á Seyðisfirði, sem féll 18. febr.
8 SAMVINNAN