Tímarit kaupfjelaga og samvinnufjelaga - 01.03.1907, Blaðsíða 45

45
liðin 4 ár hefur fólksfjöldinn í Danmörku aukizt um
130,000 manns. Af þessari tölu lenda 64 þús. í bæjun-
um, en 75 þús. í sveitunum.
Hið eptirtektaverðasta við þessa fólkstölu er það, að
hún sýnir að fólksflutningurinn frá sveitunum til bæjanna
er hœttur i Danmörku.
Síðast liðin 50 ár hefur fólksflutnirigsstraumurinn legið
frá sveitunum til stórbæjanna í öllum menningarlöndum
álfu vorrar. þessi flutningahreyfing hófst eiginlega í
Danmörku um miðja næst liðna öld, og var örust frá
1880 til 1890. Um þær mundir lenti um 85% fólksauk-
ans á bæjunum. Nú er þessari hreyfing alveg lokið. Á
ellefu árum, 1890 ti! 1901, fluttust 90 þúsundir manna
fleiri til bæjanna heldur en þaðan fluttu burtu. En á
næstu fimm árum, þar á eptir, hafa 1,100 manna fleiri
flutt burtu frá bæjunum heldur en ,inn til þeirra.
Ef þess er nú gætt, að þjóðarauður Dana er í bezta
lagi og hagsæld almennings í mjög góðu lagi, þá er
hjer um einkennilega fólkshreyfingu að ræða eða aptur-
kast hreyfingar, sem vert er að athuga með- fullri alvöru
og reyna að skyra fyrir sjer helztu atvikin, sem hjer eru
ráðandi. Það, sem þá verður einkanlega fyrst fyrir manni,
er þetta. Danir leggja, flestum þjóðum betur, kapp á það,
að efla verulega holla, þjóðlega og menntandi alþýðu-
fræðslu. Peir stunda landbúnað öllum öðrum betur; þeir
hagnýta sjer hið byggða land ágætlega, og reyna að
skipta því haganlega niður; þeir nema nýtt land heima
fyrir, þar sem þess er nokkur kostur; þeir leggja mikið
fje fram til samgöngubóta; og síðast, en ekki sízt, er
það að telja, að þeir standa öllum öðrum þjóðum fram-
ar í ýmiskonar samvinnufjelagsskap, með hagkvæmu og
jafnrjettislegu skipulagi.
Við þennan samvinnufjelagsskap Dana er enn eitt at-
riði alveg sjerkennilegt, móts við það, sem tíðkazt í
öðrum löndum, og sem hefur athugaverða hlið í sam-
bandi við það, sem hjer er einkum gjört að umtalsefni:
í öðrum löndum eru kaupfjelög og samvinnufjelög nær