Stúdentablaðið - 01.12.1947, Blaðsíða 26

20
STÚDENTABLAÐ
hljóðandi: „Ríkisstjórn Bandaríkjanna og
ríkisstjórn Islands fallast á, að herverndar-
samningurinn, sem gerður var 1. júlí 1941,
skuli niður falla, og falli hann úr gildi með
gildistöku samnings þessa.“ Með því að sam-
þykkja þessa grein, viðurkenndu 32 þingmenn
íslendinga: 1) að ,,skilningur“ Bandaríkja-
manna á herverndarsamningnum væri réttur,
2) að herverndarsamningurinn væri enn í
gildi 4. okt. 1946 og að Bandaríkjamönnum
væri heimilt samkvæmt honum að hafa her
sinn hér á landi og 3) að það þurfti nýjan
samning um, að herinn yfirgæfi íslenzka
grund.. Af þessum sökum er flugvallarsamn-
ingurinn nauðungarsamningui. Stórveldihafði
herafla í landinu og neitaði að hverfa með
hann á brott, fyrr en íslendingar hefðu með
nýjum samningi veitt því mikil fríðindi, sem
ósamrýmanleg voru fullveldi voru. 32 alþing-
ismenn létu kúgast, en það er einmitt gerð
þessa samnings, sem núverandi utanríkisráð-
herra vor hefur kallað „meinfangalausa
greiðasemi“.
Hér er ekki rúm til að ræða þennan samn-
ing í einstökum atriðum, enda gerist þess
ekki þörf. Hann er eitt mesta ómyndarplagg,
sem lagt hefur verið fyrir Alþingi íslendinga.
Fríðindi þau, sem Bandaríkjamenn fengu með
samningnum, jafngilda því, að þeir hefðu her-
stöðvar á landi voru. Alþýðusamtökin og
stúdentar eygðu hættuna, sem af samþykkt
samningsins mundi leiða. Þessir aðilar kröfð-
ust þess, að þjóðin fengi að leggja dóm sinn
á hann í þjóðaratkvæðagreiðslu, en hvorki
Alþingi íslendinga né forseti lýðveldis vors
virtu þær óskir að nokkru. Yfirstéttin ein stóð
að þessum samningi, hún ber ein ábyrgðina
á honum. Sagan mun dæma hana, eins og
sagan hefur dæmt höfðingjastétt 13. aldar-
innar.
Um framkvæmd nauðungarsamningsins
væri margt hægt að segja, ef rúm leyfði, en
þetta verður að nægja: Islenzka ríkisstjórnin
hefur svikizt um að gefa út reglugerð um
rekstur Keflavíkurflugvallarins, svo sem
kveðið er á í 7. grein samningsins. Banda-
ríkjamenn ráða því öllu um rekstur vallarins
fyrir aðgerðaleysi íslenzku ríkisstjórnarinn-
ar. Bandarískt flugfélag (A. O. A.) heldur
þar uppi farþegaflugþjónustu í stórum stíl,
sem hvergi er heimiluð í samningnum. Flug-
félag þetta hefur fríðindi fram yfir önnur
flugfélög á landinu, það þarf enga skatta
eða tolla að borga. — Þeir, sem samþykktu
samninginn, sögðu, að tala bandarískra starfs-
manna á vellinum mundi ekki fara fram úr
600 manns. Á vellinum eru nú töluvert á
annað þúsund bandarískir borgarar. — Því
var einnig haldið fram af þeim, sem gerðu
samninginn, og blöðum þeirra, að allir Banda-
ríkjamenn, sem yrðu á flugvellinum sam-
kvæmt samningnum, væru háðir íslenzkum
lögum. Þessi fullyrðing átti að sýna mönnum
þá, að samningurinn væri ekki uppgjöf á
fullveldi voru. Nú er það á allra vitorði, að
Bandaríkjamennirnir eru alls ekki háðir ís-
lenzkum lögum. En ef því væri haldið fram
í alvöru enn þá, er sjálfur dómsmálaráðherra
vor sakaður um að láta umfangsmikil lögbrot
viðgangast hér á landi rétt við nefið á sér
án þess að aðhafast nokkuð, því að lögin um
áfengis- og tóbakseinkasölu ríkisins, íslenzku
tolla- og skattalögin, lögin, sem heimila
skömmtun á nauðsynjum, og miklu fleiri lög
eru algerlega einskis virt af hinum bandarísku
þegnum suður í Keflavík.
Ég hef í þessari grein minni gert að um-
talsefni utanríkisviðskipti Islendinga og
Bandaríkjamanna nú hin síðari ár. Af þeim
sést, að vér Islendingar eigum enn í harðri
baráttu fyrir fullu sjálfstæði voru og óskor-
uðum rétti vorum til alls landsins. í þeirri
baráttu eigum vér ekki aðeins í höggi við
erlent vald, heldur einnig við innlenda yfir-
stétt, og má ekki á milh sjá, hvort er fjand-
samlegra íslenzku fullveldi. Framundan í
þessari baráttu eru átök, sem geta orðið mjög
afdrifarík fyrir íslenzku þjóðina. Einn prófess-
or við þennan skóla, sem einnig er þingmað-
ur, hefur formlega á Alþingi spurt núverandi
utanríkisráðherra og flugmálaráðherra, hvort
þeir álitu, að segja beri nauðungarsamningn-
um upp, strax og uppsagnarákvæði hans leyfa.
Hvorugur þeirra treysti sér til að svara þess-