Fálkinn - 07.06.1933, Blaðsíða 52

50
F Á L K I N N
Finse, hæsta stöðin á Bergensbraut inni, 1222 metrar ufir sjó.
er og sjest aðeins niður í Fláms-
dalinn, en þarna í nágrenninu
er hið ágætasta útsýni og lands-
lagið mjög lirikalegt. Rjett hjá
stöðinni er Vatnahalsen Turist-
liotel, sem stendur í brattri
t'jallslilíð og sjer þaðan niður
í Flámsdalinn og yfir veginn
niður í Sogn, i ótal hlykkjum
og bugðum, margfalt fleiri og
flóknari en á Kambaveginum
lijer. Að Myrdal er 50 km. leið
frá Voss.
Myrdal er 807 metrum yfir
sjó en eftir 13 km. akstur er
rnaður kominn í 1100 metra
hæð jTir sjó, á slöðina Halling-
skeið. Stendur stöðin utan i
hlíð og er yfirbygð, til þess að
verjast snjó og skriðum. Jurla-
gróður er þarna sem enginn,
en mestan tíma ársins er þarna
snjór yfir öllu að kalla má, því
að þarna er ein mesta snjóa-
kistan á allri Bergensbrautinni.
Þarna hittust fyrrum Halling-
dalsmenn og Sygnir og Harð-
angursmenn og höfðu hestakaup
og önnur viðskifti. Leiðin upp
að Finse liggur víða í jarðgöng-
um (m. a. Reinungatunnelen,
sem er 1600 metra langur) eða
er yfirbygð, því að á annan liátt
er ekki hægt að verjast snjónum,
sem oft verður 6 metra djúpur
á jafnsljettu þarna, en alt að 10
metra í hlíðum. Á þaki sumra
yfirbygginganna þarna hefir
verið mældur 15 metra djúpur
snjór.
Skömnm áður en komið er
að Finse, úr vesturátt, er far-
ið yfir hæsta depil brautarinn-
ar, 1301 meter, við Taugevatn,
sem liggur á vatnamótum aust-
ur og vestur. Var kaflinn frá
Myrdal og þangað erfiðastur
viðureignar að leggja af allri
brautinni, sakir bins gífurlega
snjókyngis og hallans sem alls-
staðar var mikill, svo að leiðin
var vandfundin, þannig að
hvorki væri farið fram úr á-
kveðnu hallamarki nje beygj-
urnar yrðu of krappar. Grava-
hals-jarðgöngin við Myrdal
þóttu merkismannvirki í sinni
röð Undirbúningur undir bor-
unina tók l1/^ ár, og sjálfur
gröfturinn byrjaði 1902 en fjór-
um árum síðar var verkið full-
gert. Holurnar, sem boraðar
voru til sprengingar á þessum
göngum voru 350.000 alls og
hver um meter á dýpt að með-
altali og voru þrýstilofttæki noí-
uð við borunina. En 225 smá-
lestir af sprengiefni fóru ti!
verksins. En á leiðinni yfir sjálft
fjallið varð að nota þrisvar sinn-
um meira sprengiefni, svo að
víðar þurfti að ryðja burt steini
en í jarðgöngunum.
Finse lieitir sú stöðin, sem
hæst er á jámbrautinni og ligg-
ur skamt fyrir austan Tauge-
vatn, 190 km. frá Bergen en
302 frá Osló, í 1222 metra hæð
yfir sjó. Á Finsevatni, sem stöð-
in stendur við, er að jafnaði ís
fram yfir júnílok og leysir
stundum ekki fyr en um miðjan
júli og geta menn ráðið af því,
hvernig umliorfs sje þarna.
HarðangursjökuIIinn er þarna
skamt frá og má þvi segja, að
hægt sje að ganga á skíðum á
Finse allan ársins hring. Þar
er stórt gistiliús og fjölsótl hæði
af innlendum mönnum og út-
lendum, ekki síst vor og sumar,
því mörgum þykir of illviðra-
samt þar um háveturinn, þó
eigi sje þar að jafnaði eins mik-
ið veðraviti og á stöðvunum
næstu fjTÍr vestan. Þar er
skautaskáli, sem notaður er til
skautalilaupa allan veturinn en
á sumrum eru þar tennisbraut-
ir. Á Finse eru tæki til að halda
brautinni opinni í snjóum, snjó-
plógar og sterkar eimreiðir og
50—60 manns hafast þarna við
að staðaldri yfir veturinn til
þess að fara með vjelar þessar
og moka snjó, ef á þarf að
halda. Snjóplógarnir hafa 1200
—1500 liesta afl og grafa geil-
ar í fannirnar, svo breiðar að
lestin geti runnið i gegn.
— — Frá Finse fer landinu
að lialla til austurs niður í Usta-
dal og Hallingdal. Eftir 50 km.
akstur er komið niður að Geilo,
fram hjá stöðvunum Haugastöl,
og Ustaoset. Þá fer að sjást
skógargróður á ný, eftir óslitnar
háfjallauðnirnar frá Upsete, yf-
ir 100 km. vegalengd, þar sem
brautin liefir legið yfir 800 m.
yfir sjávarmáli og fyrir ofan
skógargróðurinn. — Þessi kafli
Bergensbrautarinnar er merk-
astur, bæði fyrir umbverfi sitt
og sem mannvirki. — Það eru
til brautir, sem liggja liærra og
jarðgöng, sem eru lengri ,en þær
brautir liggja nær hitabeltinu
og veðráttan því viðráðanlegri.
Það var mjög um það deilt í
Noregi áður en brautin var lögð,
bvort það rnundi reynast kleyft
að halda henni opinni nema há-
sumarið og þær raddir ljetu
mjög til sín heyra, sem spáðu
fyrirtækinu ófarnaðar. En nú er
fengin 24 ára reynsla fyrir
rekstri brautarinnar, og það hef-
ir ekki orðið nema örsjaldan,
sem samgöngur liafa tepst dag
og dag í senn og suma vetur
aldrei. En það hefir reynst
kostnaðarsamt að lijóða snjón-
um byrginn. Á báfjallinu ma
sjá fjöldann allan af skíðagörð-
um, sem bafa það hlutverk að
bægja fannmyndun frá braut-
arlínunni og hafa þessir skrið-
garðar verið settir upp smátt
og smátt, eftir þvi hvar reynsl-
an hefir sýnt þörf á þeim. Og
þess er vert að minnast, að
þó að 184 jarðgöng sjeu á braut
inni milli Osló og Bergen, þá
eru ekki nema fáein þeirra yf-
ir kílómeter á lengd, en flest
ekki nema fáir tugir metra.
Hinsvegar hefir orðið ,að byggja
vfir brautina á svo mörgum og
löngum köflum, að alls eru 73(4
km. eða nær sjöundi hluti af
brautinni ýmist í jarðgöngum
eða undir þaki.
Eftir að komið er frá Geilo
austur á bóginn liggur braut n
í bygð alla leið til Osló. Fyrst
eftir endilöngum Hallingdal. Er
sá dalur einn af frægustu döl-
um Noregs, ekki eins breiður
og búsældarlegur eins og t. d.
Guðbrandsdalur, því að liann
er miklu þrengri og blíðarnar
brattari, en skógarliögg er þar
mikið og fjöllin skógi vaxin upj)
úr. Á ein fögur rennur eftir
dalnum og hreiðist víða úl og
verður lík stöðuvatni. Svo er t.
d. við stöðina Ál, ofarlega í
dalnum, og svo neðst i honum,
þar sem brautin skilur við liaiin.
Þarna í dalnum er fjöldi þorpa
og smábæja og má nefna af
þeim Gol, sem er samgöngu-
miðstöð dalsins og liggja þaðan
leiðir norður í Sogn og austur
í Valdres, og ennfremur Nes-
byen, sem er stærsti bærinn í
Hallingdal og embættismanna-
setur; þar er merkilegt safn
ýmsra bygðamenja úr dalnum,
er sýnir ýmiskonar húsagerð
þar alt frá 14. öld. Dalbúar eru
að mörgu leyti sjerkennilegir
menn, fornir í skapi, einkum
hið efra í fjallabygðinni og fast-
heldnir í fornar venjur.
Við vatnið Kröderen neðst í
Hallingdal yfirgefur brautin dal-
inn og bregður sjer í gegnum
jörðina austur í Soknedal í 2313
metra löngum jarðgöngum.
Soknedalur er frægur fyrir það,
að bvergi eru eins miklir vetr-
arkuldar í sunnanverðum Nor-
egi og þar. Er nú skamt að
Ilönefoss, en þar er brautar-
miðstöð í ýmsar áttir, timbur-
myllur miklar við samiiefndan
foss i ánni Begna og er þar
farið yfir lengstu brúna á allri
leiðinni, 215 metra langa og hið
mesta mannvirki.
Frá Hönefoss liggur brautin
svo beint austur á bóginn til
Roa og er það úrleiðis, en krók-
urinn gerður til þess að geta
notað braut, sem fyrir var milli
Roa og Osló, síðasta áfangann.
Liggur leiðin um mishæðótt
láglendi, skógi vaxið sumstaðar