Fálkinn - 07.06.1933, Blaðsíða 7

fAlkinn
5
Viðskiftasamn-
ingurinn nýi.
Eftir
KIRKEBY GARSTAD,
ocrslunarmúlaráðherra
Mjcr cr það únægja, að verða
við tilmælum gðar hcrra ril-
'sljóri um að lúta hlað yðar
flytja kveðjn mína til íslands.
Samningar þcir scm fram
fóru milli Islands bg Noregs ú
umliðnu úri.höfðu í för með
sjcr samkomulag það, scm nú
hcfir verið samþykt, um ýms
hagsmunaatriði viðvíkjandi
landbúnaðar- oy fiskveiðamúl-
cfnum hinna tveggja þjóða,
og hcr gleðilcgan vott um gagn-
kvæman skilning og samúð og
ætti að verða gleðicfni í húð-
um löndunum. Múl þau sem
þessir samningar vörðuðu hafa
afar mikla hagsmunaþýðingu
fyrir hæði löndin. Sjerstaklega
að því er fiskveiðarnar snertir
cr eðlilcga öflug samkepni milli
landanna, ú hcimsmarkaðinum.
Að það skildi takast að nú
samkomulagi ,þegar svona stóð
ci. og sjerstaklega ú yfirstand-
andi tímum hinna miklu út-
flutningsörðuglcika, scm líka
koma niður ú þessum atvinnu-
greinum, bendir ú að möguleik-
ar sjeu fyrir samvinnu ú við-
skiftasviðinu, scm gæii orðið
húðum þjóðumim til gagns og
blessunar. Vitanlega verður
ckki hjú því komist, cið hjú
sumum mönnum meðal hcggja
þjóðanna . bryddi ú óúnægju,
líka mcð þcnnan samning. Það
ci svo um þennan samning cins
og alla aðra ,að lil þess að
vinna hlunnindi vcrður að
lcggja í sölurnar, og það cr
m.annlcgt að lúta sjer hætta við
að mcta það. sem í sölurnar er
lagt hærra cn það sem vinsl.
Eins og verzlunarmálunum
stefnir nú álít jeg það knýjandi
nauðsyn smáþjóðunum að lcita
samvinnu innbyrðis í atvinnu-
og vcrslunarmálum til þcss að
gæla í samciningu hagsmuna
sinna út ú við. Jeg hc.ld líka
að hjú húðum þjóðunum sjc
vaxandi skilningur ú þessu og
Kvcðjd
JF
tll IslamdS'
Eftir THORVALD AADAL ritstjóra.
Ein er sú setning, sem mjer
dettur oft í hug. Hún er eftir
íslenska leikritaskáldið Jóhann
Sigurjónsson og er þannig:
„Fjarlægðin gerir fjöllin blá og
mennina mikla“.
Því miður hefi jeg aldrei ís-
land augum litið, og eigi hefi
jeg heldur kynst mörgum ís-
lendingum. Ef til vill er það
þessvegna, að mjer finnast fjöll-
in svo blá, og mennirnir svo
stórskornir. En hjá okkur, sem
í dag verður það eitt á munni
að harma fjarlægðina, en lærð-
um einu sinni veraldarsöguna í
endurskini hinnar eggjandi sam-
blöndunar sögu og ævintýris,
ínun nafnið ísland ætíð snerta
göfgan og viðkvæman streng
leyndardóms, sem engin þjóð i
veröld mun ganga á. Frá ann-
ara þjóða sjónarhóli er ísland
landfræðileg staðrevnd og þjóð-
in, sem landið byggir, venju-
legt lifandi fólk. Hjá okkur
Norðmönnum er landið hug-
tak, þar sem nútíðin, við „fjall-
eld er aldregi deyr“ gengur á
fund með sögunni og myndar.
samhengi alt niður að þeim ó-
skiljanlegu lindum, scm gáfu
þjóðum norðurlanda sjerkcnni
sín, hjartar sýnir og dimma ró.
Það er í djúpri virðingu fyriv
sögunni, starfinu og draiunnum,
að jeg sendi íslenskri þjóð
kveðju mina.
'cg vona að hin gagnkvæma
fórnfýsi, sem ríkti meðan ú
samningunum slóð, þróis/ á-
fram þannig að upp rísi sam-
vinnci af frjúlsum vilja ,einnig
ú 'þcim sviðum, en hin tvö lönd
hafa verið í snarpri samkcpni
ingað til.
Norsk-ísleimskl
versluiiarsamnínöurlnn,
Þegar stjórnir hinna tveggja
landa komu sjer, fyrir ári liðnu,
saman um, að hefja sem fljót-
ast samninga til úrlausnar á
ýmsu ósamkomulagi í verslun-
ar- og fiskveiðahiálum þjóð-
anna, var smáni saman svo
komið að yfirvofandi var að
ósamkomulagið mundi leiða af
sjer beiskju og varanlega sund-
urþykkju milli hinna tveggja
ffændþjóða.
Strax á fyrsta viðræðufund-
inum í Revkjavík kom það i
ljós að báðir aðilar gengu þessa
'kki duldir, en jafnframt báru
þeir i brjósti innilega ósk mn
að komast að niðurstöðu, sem
báðum þjóðunum væfi viðun-
andi og væri til þess fallin að
endurreisa hina gömlu og góðu
sambúð. Eftir því sem leið á
samningagerðina varð samn-
ingsmönmmum æ ljósara, að
það sem á greindi vægi hvergi
nærri á móti því sem tengir liin-
ar Ivær norrænu þjóðir saman,
ekki aðeins sögulega bg í menn-
ingarlegu tillliti, heldur einnig
hvað' snertir hagsmunamál þjóð-
anna nú á tímum. Með ná-
kvæmri og itarlegri íhugun á
deiluatriðunum sem fvrir lágu
reyndist það sem betur fór
kleift að sameina áhugaefni og
óskir beggja aðila i öllum veru-
legiim atriðum. Skal jeg sýna
nánar fram á þetta hjer á eftir:
Hvað snerti annað aðalatriðið,
sem sje sölu islenzks saltkjöts
í Noregi, var því lialdið fram
aí íslands hálfu, að sívaxandi
hluti kjötframleiðslu landsins
væri seldur kældur eða frvstur,
sjerslaklega á enskum markaði
íslensk stjórnarvöld styrkja
þessa viðleitni m. a. með bygg-
ingu frystihúsa, vegna þess að
meira^hefst uþp úr kjötinu
svona en söltuðu. Sala islensks
sauðakjöts til Noregs i sam-
kepni við aukna kjötframleiðslu
Norðmanna rjenar því smám-
saman af sjálfu sjer. Aðal-
markmið íslendinga í þessu
máli, varð í samræmi við þetta,
það að fá sem best söluskilyrði
í Noregi á næstu erfiðleikaár-
um.
Úrslitin urðu þau, með samn-
ingunum, að ákveðin var mikil
tollhækkun í Noregi (úr 30 aur.
í 10 aura grunntoll) fyrir tak-
narkað vörumagn af ísl. salt-
kjöti, nfl. 13.000 tunnur árið
1932—33, jafnlækkandi niður i
0.000 tunnur 1937—38 og síðari
ár.
Með þessu hefir verið tekið
fult tillit til óska og tilvitnana
íslendinga, jafnframt því sem
norskir kjötframleiðendur fá
tækifæri til að fara að salta
smátt og smátt kjöt fyrir eigin
markað, eftir því sem minna
berst á liann af íslenzku kjöti.
Eftir S. JOHANNESSEN
Hvað fiskveiðamálið snertir
þá lijeldu norsku samninga-
mennirnir því fram, að, áf Norð
manna liálfu sje það ljóst hve
ríkur þáttur fiskveiðarnar eru
í atvinnulífi íslendinga, og að
skiljanlegar sjeu ástæðurnar til
hinna sjerstöku ráðstafana, sein
gerðar hafa verið til verndunar
fiskveiðum landsins. Vildu
Norðmenn því eigi bera fram
kröfnr um tilslakanir er væri
þess eðlis, að þær samkvæmt
hestu kjara reglum kiptu fótum
undan þessum verndunarráð-
stöfunum.
Norsku samningamennirnir
bentu í þessu sambandi á að
norskir og islenzkir útvegs-
menn, sem reka síldveiðarnar
af eðlilegum ástæðum og' af
n.auðsyn, hefðu á síðari árum
orðið fyrir samkepni frá ýms-
um löndum, sem eigi hafa eðli-
lega ástæðu til að reka þessai-
eiðar við ísland, þar sem sú
atvinna aðeins getur Jirifist í
skjóli hárrar tollverndar og með
öðrmn sjerstökum hlunnindum
af hálfu heimalandsins. Þvi var
lialdið fram, að það sje livofki
til hagsmuna Norðmönnum eða
íslendingum að ljetta þessum
keppinautum síldveiðarnar við
Tsland.
Því var ennfremur haldið
fram af norsku samningamönn-
unum að tálmanir þær, sem
lagðar hefðu verið á Norðmenn
með framkvæmd fiskiveiða-
laganna frá 1922 um sölu síld-
ar á íslandi, einkum í síldar-
hræðslurnar, liefðu haft í för
ieð sjer verulega aukningu á
síldarsöltun og þar með aukna
söluerfiðleika á lienni. Þar sem
söltun nórsku síldveiðiskipanna
áður varð ekki meiri en svo, að
skipin gætu rúmað saltsíldina,
hefðu þau nú neyðst til að nota
stór móðurskip til þess að salta
þann afgang veiðarinnar, sem
áður fór i síldarbræðslurnar á
Frh. á bls. 71.