Fálkinn - 17.12.1938, Blaðsíða 43

F Á L K I N N
37
að gera svo vel, að hanga á móti
staka hundinum sjálfur.
Hjónasæng.
Hún hefir nú löngum verið
hugleikið spil, ungu og ógiftu
fólki, og er jafn vel spiluð nokk-
uð enn. í hjónasæng, sem lika er
kölluð hjónaspil, eru oftast fjór-
ir, en geta þó verið alt að tíu.
Áður en spilið er byrjað, er dreg-
in mynd á spilaborðið, og er hún
venjulega svona:
og fleiri útgáfur eru ef til vill af
lvenni. Það segir sig sjálft, að
álmurnar verða að vera eins
margar og margir eru í spilinu.
(Myndin er miðuð við að fjórir
sjúli). 1 eða hringurinn sem er yst
á hverri álmu, er nefndur kopp-
urinn. 2 heitir koppharmur, 3
pallstokkurinn, 4 rúmstokkur-
inn, 5 hjónasængin. Hverjum
eru gefin 5 spil. Nú slær einliver
út, en liinir gefa í alveg eins og'
í hundi. Sá fær slaginn sem
drepur hin spilin, með hærra
spili í sama lit, og sest liann á
einhvern koppinn, eða leggur í
hann gler eða eitllivað því um
likt. Þegar sá sami fær slag næst,
ljograr hann upp á barminn,
eða færir gler sitt þangað. Þetta
gengur koll af kolli. Þeir sem fá
slagina fika sig upp á við, þang-
að til þeim tekst að fá 5 slagi
eða komast upp í hjónasængina,
og er spilinu þá lokið. Ef menn
vilja þá halda áfram, verður að
hyrja að nýju. Sá þykist hafa
himin höndum tekið, sem kemst
upp í sængina, og er það elcki
að furða, því þar á að vera fyrir
en liver stúlka, sem áður er tek-
m til, og er hún náttúrlega ekki
valin af verri endanum. Á hinn
bóginn þykir það mjög neyðar-
legt, að dúsa alt af á koppnum,
og litlu betra að komast á rúm-
stokkinn, því þá er manni sýnd
gæs en gefin ekki; einna ófrægi-
legast þykir þó að húka á barm-
inum. Svona liefi jeg vanist spil-
inu, segir Ó. D. en Pálmi Páls-
son lætur þann sem vinnur kom-
ast að stúlku sinni á annan liátt,
en þegar er gert ráð fyrir. Hann
segir: „Hver spilamaður gefur
sína stúlkuna þeim sem unnið
hefir og hann kýs sjer eina sjálf-
ur. Því næst er stokkað upp og
sá sem í bakhönd er vinnanda,
slær þá öllum spilunum upp i
jafnmarga bunka, sem spiia-
menn eru, og fær þá vinnandi
þá stúlku, sem sá liefir gefið,
er það spil fær i sinn bunka, sem
kom vinnanda upp í sængina“.
Spilaspár.
Margir spádómar hafa löngum
verið bundnir við spilin. Þegar
þú ferð til spákonunnar hefir
hún vanalega spilin fyrir fram-
an sig á borðinu til þess að
reikna út framtið þína. Þegar
þú dregur spil, þá tákna rauðu
litirnir, lijarta og tígull gott, en
svörtu litirnir, lauf og spaði,
hoða þjer yfirleitt mótlæti eða
einhverja örðugleika.
Hjer fer á eftir skrá um það
livað livert einstakt spil þýðir,
sem dregið er:
Hjarta. Ásinn þýðir liús, tvist-
urin giftingu, þristurinn frið-
semi, fjarkinn einhvern geðfeld-
an atburð, fimmið óvænta fregn,
sexið að mikil gæfa sje í vænd-
um, sjöið veislu, áttan innilega
vináttu, nían heita ást, tían
trúa(n) unnustu(a), gosinn: ung
ur og laglegur maður leitar ráða-
hags við þig, drottningin: falleg
og væn stúlka liefir lagst á hugi
við þig, kóngurinn einlægan vin.
Tígull. Ásinn þýðir brjef, tvist-
urinn ánægjuefni, þristurinn nýj-
an vin, fjarkinn ábatasama versl-
un, fimmið að peningar sjeu i
vændum, sexið hamingjuvon,
sjöið þýðir að von sje á ein-
hverju þægilegu, áttan að fyrir-
ætlan eða fyrirtæki ráðist vel,
nían gjöf en ekki stóra, tían
mikla peninga, gosinn gleðileg
tiðindi, drottningín: heldri kona
gerir þjer eitthvað til gagns eða
gleði, kóngurinn heldri maður
er þjer innan handan.
Lauf. Ásinn þýðir stóreflis
gjöf, tvisturinn leyndarmál, þrist
urinn að ósk manns rætist, f jark-
inn frjettir, fimmið ferð, ekki
langa, sexið gott embætti eða
góðan hag jdir höfuð, sjöið að
illa sje talað um mann, áttan að
maður verði fyrir álygum, nían
langferð, tían sorglegan atburð,
gosinn þú bíður tjón af undir-
ferli annara, drottningin ekkju
eða ganila konu, kóngurinn lieim
sókn, sem eklci var húist við.
Spaði. Ásinn þýðir dánarfregn,
tvisturinn að eitthvað mistakist,
þristurinn örðugleika en ekki þó
mikla, fjarkinn að maður verði
fyrir þjófnaði, fimmið vesöld eða
lasleika, sexið slæm tíðindi, sjö-
ið að fals og flærð sje í vændum,
áttan hrygð, nían öfund, tían
sótt eða mikil veikindi, gosinn
vífinn mann, drottningin óvand-
aða konu, kóngurinn ágjarnan
iann.
Til er spilaspá sem segir
manni hvort þessi og þessi kona
ann þessum og þessum karl-
manni og öfugt.
Sá sem vill ganga til frjettar
við spilin, lieldur á þeim öllum
á grúfu og leggur þau svo uppí-
loft á liorð, hvort eftir annað, og
hefir formála þenna yfir um
leið, í sífellu, þangað til hjarta-
ásinn kemur á borðið:
Hann elskar hana
(hún elskar hann)
af öllu lijarta
yfir máta
ofur heitt,
liarla lítið
og ekki neitt.
Ef lijartaásinn kemur i ljós,
meðan verið er að segja „af öllu
hjarta“ þá má ganga að því vísu
að sá sem spurt er um, unni
mjög konu þeirri, sem um er að
ræða. Ef ásinn kemur aftur ekki
fyr en seinasta setningin er liöfð
yfir, þá fer fjarri því að liann
unni henni. Yfir höfuð sýna lín-
urnar í formálanum á hverju
stigi ástin er, á þann hátt sem
getið er um.
Ef einhver vill vita hvernig
lionum reiðir af þegar hann ætl-
ar að fara að biðja sjer stúlku,
þá tekur hann spil, leggur þau
á borð hvert eftir annað, og hef-
ir yfir vissan formála, hverja
línu við sitt spil, en formálinn
breytist eftir því, hvort spilin
sem verða fyrir lionum, eru
lijarta, tígull, spaði eða lauf, þvi
þá er tígulleg(ur), hjartanleg-
(ur), lygin(n) og sposk(ur)
skeytt framan við allar línurnar
í formálanum nema þá fyrstu.
Formálinn er þessi:
Fyrst leggur liann af stað,
kemur liann að,
ber liann að dyrum,
kemur hún til dyra,
býður honum til sætis,
ber hann upp bónorðið,
svarar hún honum.
En svarið er já eða nei, eftir
því hvort seinasta spilið er rautt
eða svart. Ef það er rautt, þá
fellur alt í ljúfa löð með lijóna-
leysunum, en ef það er svart, þá
má búast við hryggbroti. Svarið
getur líka farið eftir því, livort
hún svarar biðlinum hjartanleg,
tíguleg, sposk eða lygin. Ef liún
svari lygin, þá sje öll von úti, en
aftur geti málið brugðist til
beggja vona ef hún svari sposk.
Margt fleira mætti týna til um
spil og spilaspár, þó að ekki
verði lengra farið út i það um
sinn.
EÐALSTEINAR.
Niðurl. frá bls. 16.
STEINGEITARMERKIÐ,
21. des.—20. jan.
á rúbín fyrir gæfustein. Rúbíninn
er kallaður konungur gimsteinanua
og gimsteinn konunganna. Hann er
dýrastur allra gimsteina, að frá-
teknum demantinum og margir taka
hann til jafns við hann vegna þess
að hann hefir svo fallegt geisla-
brot. í Indlandi segir gömul saga, að
rúbíninn sje það dýrmætasta, sem
jörðin liafi getað framleitt, og þess-
vegna hafi þessi steinn verið færð-
ur guðunum sem fórn. í Birma er
það trú, að menn sem hera rúbin á
handleggnum geti ekki særst í stríði.
Samkvæmt gamalli trú var rúbín-
inn gæddur yfirnáttúrlegu afli. Plin-
íus segir, að Kaldear hafi talið rú-
bíninn öflugastan allra steina, því að
liann verndi þann sem ber liann gegn
öllu illu. Hann taldi líka að stei'nn
]>essi væri ýmist karlkyns eða kven-
kyns og voru hinir fyrnefndu dekkri
á lit. Þessi trú hjelst langt fram-
eftir miðöldum. í Kína og Japan
trúa menn því, að rúbínar lengi líf-
ið og æðstu mandarínar i Kína bera
ávalt rúbína. Menn trúa þvi lika,
að rúbinar gætu varað eigendur sina
við hættu og breyttu þeir þá um lit.
Þessi trú var almenn bæði í Asiu
og hjer í álfu; m. a. segir svo um
Katrínu af Aragóníu, að hún ætti
hring með rúbín, sem breytti um lit
er hætta var á ferðum. Líka trúðu
menn þvi, að rúbinar lýstu i myrkri.
Galilei á að hafa átt nokkra rúbína,
sem „lýstu eins og glóandi kol eftir
að dimt var orðið í stofunni“.
VATNSBERAMERKIÐ,
20. jan.— 20. febr.
Gæfusteinn þeirra sem fæddir eru
undir þessu merki er hyasint. Þessi
steinn er sjerstaklega lukkusteinn
ferðamanna og trygði þeim gestrisn-
ar viðtökur, forðaði þeim frá nöðru-
biti og ekki var þeim hætta af eld-
ingu, sem bar hyasint á sjer. Þess-
vegna þótti það ómissandi að eign-
ast hyasint áður en farið var i lang-
ferð. Auk þessa ljetti steinn þessi
konum barnsburð jók matarlyst hjá
fólki og trygði því góðan og róleg-
an svefn og firti það þunglyndi.
Þeim sem fæddir eru undir þessu
merki er einnig holt að eiga granat,
demant, jaspis, agat og ópal, en
varast skyldu þeir beryll og akva-
marín.
Tólfta og siðasta stjörnumerkið er:
FISKAMERKIÐ, 19. febr,—22. mars.
og er ametyst gæfusteinn þeirra,
sem undir þessu merki eru fæddir.
Aristóteles segir frá því, að Bakkus
hafi verið að draga sig eftir dis-
inni Ametyst, svo að hún hafi orðið
að leita sjer ásjár hjá Diönu. Og
Diana gerði úr henni vatnstæran
gimstein er Bakkus kreisti safa úr
bláum vínberjum og ljet hann leka
yfir steininn. Þannig fjekk ametysl-
inn sinn núverandi lit og jafnframt
þann eiginleika, að sá sem ber hann
getur ekki orðið drukkinn. Hjelst
þessi trú langt fram á miðaldir.
Ametystinn var líka óbrigðull tii
þess að hamla óliófi í Venusardýrk-
un og brátt lagðist það orð á, að
steinn þessi skerpti gáfurnar.
Ofdrykkja og lauslæti eru tvær af
„tignustu dætrum djöfulsins" og
þessvegna þóttust menn hafa höndl-
að hnossið er þeir fengu ametyst-
inn, því „ef liann var lagður á nafl-
ann þá dró hann til sín alt áfengið."
Egyptar notuðu steininn sem
verndargrip og þar i landi þótti
hann sjerstaklega góður til að auka
mönnum hugrekki í hættum. Hebre-
ar sögðu að ametyst gæfi góða
drauma og enski læknirinn Fernie
skrifar 1607, að geislar ametystsins
sjeu róandi. Þeir sem fæddir .ru
undir fiskamerkinu geta einnig not-
að safír, turkis, smaragð og rúbín,
en ekki agat nje tópas.
Að endingu skal birtur hjer kaili
úr jólaprjedikun frá 1613 eftir Mog-
ens nokkurn Nielssön, og lýsir liann
trú almennings á steinana þá á
dögum:
„Hver getur nógsamlega undrast
mátt þann, sem eðalsteinarnir eru
gæddir, hvarum margir miklir menn
svo sem Plinius, Agrippa, Baptista,
Longius og aðrir margt skrifað hafa.
Smaragðus þjenar gegn köldu sýki
og eilrun og missir glans sinn og
mátt þegar maður dýrkar Venus
óleyfilega. Viljir þú eignast auð og
völd (hver efast þarum?) þá lát
drekamynd greypa í rúbín og ber
hann jafnan á þjer. Þráir þú þann
stein ametyst hvari björns bílæti
er grafið þá flýja illir andar frá þjer
og þjer mun erfiðlega takast drukK-
inn að verða. Viljir þú forðast vatns
nauð og druknun, þá lát einn kross
útskera i jaspis Og geym steininn
vel á þjer. Er þetta ekki undarlegt?
í sannleika: .. . .Margt er það í
náttúrunni fólgið, sem maður getúr
ekki ráðið með skarpskygni sinni
og skilningi.“