Fálkinn - 22.05.1963, Blaðsíða 12

SKOPGREIN EFTIR GISLA i. ASTÞORSSON
Fyrir nokkrum árum skrifaði ég bók
fyrir Almenna bókafélagið, sem ég
nefndi „Hlýjar hjartarætur", og þegar
þar var komið verkinu sem venja er
að kvelja lesendur með hástemmdri
náttúrulýsingu, skrifaði ég kaflann
„Fimmtán þúsund kartöflur". Hann
fjallar af innsýni og nærfærni um upp-
eldisgildi kartöflunnar, og er sýnt fram
á það með ítarlegum dæmum, hvernig
maður verður bókstaflega nýr og betri
maður af því að umgangast þennan
drengilega ávöxt. Nú get ég gefið
garðablómum sömu einkunn, að undan-
skildum sigurskúfnum. Sá herjans
skálkur hefur þann ósið að koma upp
nálega alls staðar annars staðar en þar
sem hann er velkominn, og það er best
ég segi það strax, að einn kom upp um
forstofutröppurnar hjá mér og annar
upp um stígvélið sem ég gleymdi úti
á bletti.
Blómarækt er að sumu leyti jafnvel
ánægjulegri frístundaiðja en kartöflu-
rækt, og er þá mikið sagt. Ef maður
stendur sig, þá býður Fegrunarfélagið
sjálfu sér í kaffi og afhendir manni
það skriflegt að maður setji svip á
bæinn. Það sama verður því miður ekki
sagt um kartöflumenn, því að þó að
innri maðurinn sé alveg áreiðanlega
skírasta gull, þá er yfirmaðurinn
óneitanlega alltaf eins og dreginn upp
úr fjóshaug.
Það eru náttúrlega vissir hlutir sem
maður þarf að varast ef maður ætlar
að koma sér upp fögrum blómagarði.
Til dæmis gengur ekki að mislesa leið-
beiningarnar á fræpökkunum. Það er
ekki sama hvort maður stingur fræinu
einn sentimeter niður í jörðina með
eins meters millibili eða einn meter
niður í jörðina með eins sentimeters
millibili. En við skulum ekki tala meira
um það.
Steinahæðir eru til mikillar prýði í
skrautgörðum. Það er best að hlaða
úr grjóti. Þær eru auðþekktar á því
að þær eru aldrei á réttum stað. Ef
maður hleður þær fyrir vestan hús, þá
hyggur konan að þær fari öllu betur
fyrir austan hús. Ef maður hleður þær
fyrir austan hús, þá hyggur hún hins-
vegar að þær fari öllu betur fyrir
vestan hús. Og ef maður ætlar að vera
sniðugur og hleður steinahæðir bæði
fyrir vestan hús og austan, þá finnst
konunni að eftir á að hyggja eigi önnur
að vera efst í lóðinni norðan megin
en hin neðst í lóðinni sunnan megin.
Síðast þegar ég flutti stærstu steina-
hæðina okkar, kom ég niður á víkinga-
12 FALKINN
skip. Ég bað konuna að styðja við það
á meðan ég færi inn að hrigja á Þjóð-
minjasafnið.
„Ég fann víkingaskip í lóðinni minni,“
sagði ég við manninn sem svaraði í
símann.
„Eruð þér jarðýta?“ spurði mað-
urinn.
„Nei,“ sagði ég.
„Því miður,“ sagði maðurinn hæ-
versklega. „Þá getum við ekkert gert
fyrir yður. Það er regla hjá okkur að
gefa jarðýtunum forgangsrétt.“
Gangstígir eru nauðsynlegir í görð-
um. Ef maður notar hellur, þarf að
púkka vel undir. Helst þarf að grafa
niður fyrir frost. Áttatíu sentimetrar
duga víðast, en þeir sem lögðu hell-
urnar fyrir frostaveturinn mikla, þurfa
að hafa grafið tvo metra og níutíu
sentimetra. Áður en hellurnar eru lagð-
ar, er gott að smyrja á þær sinnepi.
Þegar nágrannarnir þyrpast að og
spyrja hvað í veröldinni maður sé að
gera, þá lætur maður þá hjálpa sér
að leggja hellurnar.
Tjarnir eru nú víða í görðum Reyk-
víkinga. Tjörn er þannig búin til, að
grafin er hola niður í jarðveginn, og
fer ummál hennar nokkuð eftir því
hve tjörnin á að vera stór. Þýðingar-
laust er að reyna að troða stórum tjörn-
um í litlar holur, nema þá upp á
endann, en það fer sjaldnast vel. Hins-
vegar komast litlar tjarnir í stórar hol-
ur. Þetta lögmál er kennt við fyrrver-
andi aðstoðargarðyrkjumálaráðunaut
Reykjavíkurbæjar, sem uppgötvaði það
þegar fatafreyjan á Hótel Borg fékk
Helga Hjörvar vitlausan frakka. Aðstoð-
argarðyrkjumálaráðunauturinn dró þá
ályktun af fyrirbærinu, að úr því Helgi
Hjörvar kæmist í frakkann af Sigurði
Jónassyni, þá hlyti það sama að gilda
um tjarnir. Fyrir þetta vísindaafrek
var bílastyrkur hans hækkaður upp í
350,000 krónur á ári og hann fékk að
vera tuttugasti og níundi maður á
bæjarstjórnarlista Sjálfstæðisflokksins.
Hvort sem garðtjarnir eru í litlum
eða stórum holum, mega þær alls ekki
vera svo djúpar að þær séu hættulegar
börnum ellegar gestum. Deig börn er
gott að þurrka við miðstöðvarofn, og
eins deiga gesti. Ef gesturinn lætur
illa, er heimilt að binda hann við
ofninn, en óráðlegt er að gefa honum
meira brennivín.
Sjálfsagt er að hafa skrúðgarðaarki-
tekt með í ráðum þegar garðurinn er
skipulagður. Beztu skrúðgarðaarkitekt-
ar ganga því miður með grænar alpa-
húfur. Áður en skrúðgarðaarkitektinn
byrjar að teikna, kemur hann og mælir
lóðina. Vitanlega getur alltaf komið fyr-
ir að hann mæli vitltusa lóð sökum
anna, en það kemur strax í ljós þegar
nágranninn hringir og spyr hver hafi
látið þrjú hundruð og fimmtíu bílhlöss
af mold fyrir framan bílskúrinn hans.
Þegar búið er að mæla hárrétta lóð,
er tekið jarðvegssýnishorn fyrir átján
hundruð og sjötíu krónur. Það ruglast
saman við fiskimjölssýnishornin á
Rannsóknarstofu Háskólans, og maður
fær vottorð upp á að lóðin manns sé
sextíu prósent karfamjöl og fjörutíu
prósent síldarmjöl.
Undir haustið kemur skrúðgarða-
arkitektinn með reikninginn, og þá er
oftast farið í mál, sem alltaf endar með
því að arkitektinn gæti keypt sér tíu
þúsund grænar alpahúfur ef hann
kærði sig um.
Ég vík nú að blómunum. Blóm fara
einkar vel í görðum. Flóra íslands væri
harla fátækleg án blóma. í garði okkar
hjóna suður í Kópavogi eru 124 plöntu-
tegundir, þar af nokkrar sem koma
upp. Undir suðurveggnum er geysifjöl-
skrúðugur rósareitur. Rósir eru gjarna
kenndar við fólk. Við eigum gula
Júlíönudrottningu, Frans Jósep sem er
af austurrískum uppruna, og Amalíu.
í fyrrasumar kom nágranni okkar og
sagði að Amalía lægi undir suðurveggn-
um.
„Ég veit það,“ sagði ég.
„Á ég ekki að sækja hana inn?“
spurði nágranni okkar.
„Sækja hana inn!“ hrópaði ég. „Ertu
genginn af vitinu, maður?“
„Hvað ætlarðu þá að gera?“ spurði
nágranni okkar, að mér virtist svolítið
undrandi.
„Sprauta á hana þrjú prósent niko-
tínupplausn,“ sagði ég, „og róta yfir
hana fyrir nóttina.“
En viti menn! Kemur í ljós að ná-
granni okkar á við Amalíu Torfadóttur
frænku mína, sem fengið hafði aðsvif
undir suðurveggnum.
Það verður aldrei nógu vel brýnt
fyrir mönnum að þeir vinni samvisku-
samlega þann jarðveg sem ætlaður er
blómum. Hér skulu nefnd þau tæki,
sem ég tel algjörlega lágmarkseign ef
ekki á að skapast neyðarástand í garð-
inum: Arfasköfur, duftdreifara, gras-
klippur fyrir limgerði, könnur til vökv-
unar, plöntuskeiðar, handslökkvitæki,
plöntustingir, hrífur, axir, sagir til
grisjunar, slöngur, fuglahræður, smá-
Framh. á bls. 36.