Fálkinn - 22.05.1963, Blaðsíða 14

FÁLKINN
V I K U B L A D
Greinarkorn um skrautfiska og
spjallað við Hans Hólm kaup-
mann um fiskirækt, skjaldbök-
ur, páfagauka og gullhamstra.
:i: i| l|
’ -V: - ■
Hér í gamla daga var einu sinni tízka
að eiga gullfiska í keri. Sá er þetta skrif-
ar man eftir því, að amma hans átti
eitt sinn gullfiska í keri einu miklu.
Þeir voru yndi barnanna og kattarins,
unz einn góðan veðurdag, að kötturinn
gaf sig matarást sinni á vald og gleypti
fiskana.
Hver maður á sitt tómstundagaman.
Sumir safna frímerkjum og bókum,
aðrir fara á laxveiðar eða stunda ferða-
lög. Enn eru þeir til, sem safna pening-
um. Nokkrir eiga hesta eða kindur og
fáeinir rækta garðinn sinn. Það mun þó
vera sjaldgæft. En fjöldi manna hefur
dýr á heimili sínu, ketti, hunda, sem
verður að borga skatt af, og margir
eiga fugla í búri — selskapspáfagauka
eða kanarífugla ellegar fiska í keri.
Eitt sinn mælti spakur maður, að það
væri þrennt í tilverunni, sem maður-
inn þreyttist aldrei á að skoða, það væri
í fyrsta lagi sigling skýja á himninum,
í öðru lagi leikur logans í ofninum, og
í þriðja lagi straumur vatnsins í lækj-
um og ám.
En lífið í fiskakerinu er einnig marg-
breytilegt. Sumir segja, að fiskaker í
stofu sé þegar farið að keppa við heim-
ilissjónvarpið. Hvað um það, þá má sjá
í kerinu smækkaða mynd af lífi mann-
skepnunnar, enda þótt það séu bara
skynlausir fiskar sem þar synda í solli
sínum.
í kerinu má sjá ástina í sinni upphaf-
legustu mynd; þar syndir hængur á
eftir hrygnunni með grasið í skónum,
og hrygnan leikur því aðeins við hvurn
sinn fingur, að hún geti gætt sér á af-
kvæmum sínum. Að vísu reynir hæng-
urinn að stemma stigu við slíkum ó-
sóma, en stundum fellur hann sjálfur
fyrir þeirri freistingu.
Þessi framkoma á að vísu ekki við
alla skrautfiska, en margir eru þeir
breyskir á þessu sviði. Matur er þeirra
megin eins og mannanna, en þeir kunna
sér ekki magamál — og komið hefur
fyrir að þeir hafi sprungið af ofáti.
Svo að við sleppum öllum gamanmál-
um, þá var það sænski grasafræðingur-
inn Carl von Linné, sem kynnti gull-
fiskinn meðal Norðurálfubúa. Siður sá
að hafa fiska í búri er hins vegar æva
gamall. Hann er upprunninn hjá austur-
lenzkum menningarþjóðum og kín-
versku keisararnir höfðu sér til gamans
og yndisauka fiskaker og krukkur, þar
sem fagrir fiskar sýndu sínar listir. En
það var ekki fyrr en 1850, sem fiska-
ker þau, sem við þekkjum núna, komu
á markaðinn.
Flestir, sem áhuga fá á fiskarækt,
byrja á því að kaupa sér „gúbbahjón“.
Viðkoma þeirra er mjög ör og smáfisk-
ur þessi oft nefndur milljónafiskurinn.
Hrygnan er miklu stærri en hængurinn,
en hann hefur það fram yfir hana að
hann er afar skrautlegur og fjörugur.
Mjög gaman er að fylgjast með þess-
um fiskum í tilhugalífinu. En þeim
hættir við að eta sín eigin afkvæmi.
Þegar áhugi fiskiræktarmannsins fer
vaxandi, þá eru það ekki bara gúbb-
ar, sem eiga að vera í kerinu, hann verð-
ur líka að krækja sér í aðrar tegundir.
— Við getum til dæmis nefnt, „sverð-
drekann“. Það er fallegur fiskur og
skemmtilegur. Einnig er gaman að hafa
„karlana" í kerinu. Það eru annars
mjög sérstæðir fiskar. Þegar karlfisk-
urinn og kvenfiskurinn hafa parað sig,
þá slíta þau ekki hjónabandinu, og ef
hrygnan deyr, þá hættir hængurinn að
eta, og eftir skamman tíma er hann
líka kominn yfir í eilífðina.
Svo segja fróðir menn, að fyrsti fisk-
14 FALKINN