Fálkinn - 26.07.1965, Blaðsíða 36

Hayes var í brezka fótgönguliðinu, sem
fyrst steig á land á Anzio-ströndinni klukkan
2 aðfaranótt 22. janúar 1944. Það sem mætti
hermönnunum var ekki stórt varnarlið frá
Mússólini, heldur þögnin, — næstum óþol-
andi þögn. Velklæddir verkfræðingar mörk-
uðu með hvítum böndum hvar væri óhætt
fyrir brezku hermennina að vera, en færu
þeir þar út fyrir var dauðinn vís. Bílarnir
streymdu inn yfir stöndina, og menn voru
við hinu versta búnir.
Skyndilega var þögnin rofin með skelf-
ingarópi barns. Það kom frá runna, nokkurn
spöl utan við hvítu böndin. Heyes stóð upp,
og án þess að hugsa um lífshættuna, hljóp
hann í áttina að runnanum. Lítil stúlka í
gauðrifnum fötum lá þar inni og gat sig
hvergi hrært. Hann lyfti henni gætilega
hljóp til baka með hana inn fyrir
línuna.
Litlu síðar var þögnin rofin fyrir alvöru.
Fjandmennirnir höfðu ráðgert hátíðlega mót-
töku, og það byrjaði að rigna þýzkum
sprengikúlum yfir ströndina.
Hayes hljóp fleiri kílómetra með Angelítu,
en svo hét stúlkan, í fanginu, og þau náð-
ust ekki.
— Það eina sem ég hugsaði um var að
bjarga stúlkunni, sagði hann seinna. Ég varð
að skýla henni, ekki aðeins fyrir fjandmönn-
um okkar, heldur einnig fyrir yfirhershöfð-
ingjanum. Stríðið hafði ekkert pláss fyrir
flóttamenn, og allra sízt fyrir sex ára stúlk-
ur.
Hermennirnir grófu skotgrafir í sandinn,
og þær urðu heimili þeirra og Angelítu í
tíu daga. Það leið ekki á löngu áður en her-
mennirnir voru orðnir hrifnir af stúlkunni.
Hún borðaði uxakjöt, hrísgrjón og hart kex,
en teið var ekki hægt að fá hana til að
drekka. Svo fengu þeir kaffi og sætt kex frá
amerísku birgðaskipi, og það borðaði stúlk-
an með góðu móti.
„Chi e tua mamma,“ spurðu hermennirnir
hana einu sinni. En þótt stúlkan hafi jafn-
vel skilið hvað þeir meintu, þá svaraði hún
þeim ekki.
Hayes hafði tekið eftir, að stúlkan var sér-
staklega hrædd við hervagnana. Hann vissi
líka um herbíl, sem hafði verið keyrður í
gegn um Anzio-þorpið og sprengdur í loft
upp. Þá höfðu farizt fjögur eða fimm börn
ásamt foreldrum sínum. Var hún eina barnið
sem lifði þar af.
Seinna fóru þeir með hana til þorpa í ná-
grenni skotgrafanna, en hún virtist ekki
þekkja þau aftur. Á nóttunni hrópaði hún á
móður sína. En þeir gátu ekki hjálpað henni.
í staðinn reyndu þeir að leiða hugsanir henn-
ar að öðrum viðfangsefnum. Þar sem þeir
fóru um ónýt og yfirgefin hús reyndu þeir
að leita að leikföngum handa henni. Einu
sinni fundu þeir tréhest, og hann gerði mikla
lukku. En Hayes vissi, að sex ára stúlka ósk-
ar sér einskis fremur en lítillar brúðu. Hann
settist því eitt sinn niður og reyndi að búa
eina slíka til. Hann beið þess í mikilli eftir-
væntingu hvort brúðan yrði nú ekki of iila
gerð. En árangurinn lét ekki á sér standa.
Angelíta virti gripinn fyrir sér augnablik.
Svo greip hún hana með báðum höndum og
þrýsti henni að sér. Upp frá því sást hún
aldrei án þess að hafa brúðuna með sér.
Strax morguninn eftir sýndi hún þakk-
læti sitt í verki. Þegar hermennirnir voru
komnir á fætur bjó hún um rúmin þeirra,
og þegar hún gá, hversu ánægðir þeir voru
með þetta, fór hún að gera það daglega.
Sérhvert land hefur ákveðnar reglur um
það, hvernig hermennirnir eigi að haga sér
í stríði. Og brezku hermennirnir hlýddu sín-
um reglum mjög samvizkusamlega í síðasta
stríði. En Hayes og félagar hans sáu rétti-
lega, að það braut ekki í bága við neinar
reglúr, þótt þeir hefðu bjargað sex ára gam-
alli stúlku, og hefðu hana hjá sér, þótt þeir
væru rétt að baki víglínunnar. En yfirmað-
úrinn, Pettigrew hershöfðingi leit allt öðru
vísi á málið.
— Það þarf ekki nema eitt lítið hljóð frá
stúlkunni undir óheppilegum kringumstæð-
um, og allt er búið.
Við gátum ekki skilið hana eftir þar sem
hún var niður komin. Þjóðverjarnir eru ekki
svo miskunnsamir, og hefðu þeir komið auga
á hana ... Hún er miklu öruggari hjá okkur.
Þegar allt kom til alls var hershöfðinginn
undir niðri einnig hrifinn af Angelítu, og að
lokum lét hann undan. En það var ekki laust
við að hann titraði af umhugsuninni um
hvað kynni að ske, ef yfirmenn hans kæm-
ust að, hvað hermennirnir væru með í fór-
um sínum.
En hann hefði getað sparað sér ómakið.
Angelíta var greind stúlka, og vissi vel hvað
það þýddi, ef einhver setti vísifingurinn á
munninn. Og þegar varðflokkurinn kom til
baka eitt sinn um morgunn, sagði foringinn:
—. Hlutverki okkar er íokið. Síðan sneri hann
sér að stúlkunni og bætti við: — Og þú hef-
ur staðið þig vel.
Þann 31. janúar svöruðu Þjóðverjar með
gagnárás. Bandamenn biðu mikinn ósigur,
þannig að þau einu úr herdeildinni, sem eft-
ir lifðu voru Pettigrew hershöfðingi, Angelíta
og Hayes. Eftir þetta gerði Hayes örvænt-
ingarfullar tilraunir til að koma Angelítu í
Öruggt skjól.
Og einn dag kom tækifærið. Jeppabifreið,
sem átti að flytja særða hermenn til her-
spítala íangt að baki víglínunnar stanzaði rétt
hjá honum. Bílstjórinn var fús til að taka
á sig að flytja stúlkuna þangað, þótt það
tilheyrði kannske ekki alveg reglunum. Og
hann lyfti Angelítu gætilega upp í bílinn.
En á sömu stundu sþrakk stór sprengja
rétt aftan við H.ayes svp að hann féll niður
og bæði hjálmur hans ög byssa brotnuðu.
Hann meiddist ekki sjálfur, en þegar hann
reis upp blasti við honum hræðileg sjón.
Önnur sprengja hafði lent á jeppanum og
gjöreyðilagt hann. Hann lyfti stúlkunni upp,
en hún var dáin. Hendurnar hennar litlu
héldu ennþá fast utan um brúðuna.
— Mér fannst ég sjálfur vera að deyja,
sagði hann seinna. — Ég hataði allt, sem var
í kring um mig. Þegar ég stóð þarna með
36 FÁLKINN